1η με 40η εβδομάδα κύησης. Διαβάστε για τη μαγεία μέσα σας.

1η εβδομάδα: Η περίοδος πριν τη γονιμοποίηση.

Την πρώτη εβδομάδα δεν υπάρχει ακόμα μωρό αλλά μία μπάλα από κύτταρα. Η τελευταία περίοδός σας άρχισε πριν από περίπου δύο εβδομάδες και το πιο πιθανό είναι να έχετε ωορρηξία. Σε 2 εβδομάδες από τώρα μπορείτε να κάνετε το τεστ εγκυμοσύνης!

Τα περισσότερα μωρά γεννιούνται περίπου στις 38 εβδομάδες μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου, αλλά δεδομένου ότι είναι συχνά δύσκολο να εντοπίσει ο γιατρός την ακριβή στιγμή που το ωάριο συνάντησε το σπερματοζωάριο, υπολογίζει την πιθανή ημερομηνία τοκετού μετρώντας 40 εβδομάδες από την πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου σας.

Τι είναι καλό να κάνετε:

• Προετοιμάστε το σώμα σας λαμβάνοντας καθημερινά τουλάχιστον 400 mcg φολικού οξέος. Είναι απαραίτητο για την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού του μωρού που έρχεται.
• Εάν παίρνετε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή (ακόμα και φυτική) συμβουλευτείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατόν για το κατά πόσο επηρεάζουν την υγιή ανάπτυξη του μωρού που έρχεται.
• Ήρθε η ώρα να κόψετε το κάπνισμα! Το κάπνισμα επηρεάζει τη γονιμότητα και μπορεί να βλάψει το αγέννητο μωρό σας. Συζητήστε με το γιατρό σας για τους τρόπους που μπορείτε να το διακόψετε.
• Επίσης ήρθε η ώρα να κόψετε τους δεσμούς σας με τον καφέ και το ποτό.
• Μην αγχώνεστε! Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα, γυναίκες με τα υψηλότερα επίπεδα του ενζύμου α-Αμυλάση, που σχετίζεται με το στρες, είχαν 29% λιγότερες πιθανότητες να μείνουν έγκυες από εκείνες με χαμηλότερα επίπεδα.
• Γίνετε master στον εντοπισμό των γόνιμων ημερών σας. Σε έναν σταθερό κύκλο 28 ημερών, οι γόνιμες μέρες είναι μεταξύ των 12-16 ημερών από την πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου σας.

2η εβδομάδα: Η αρχή της γονιμοποίησης.

Αυτή την εβδομάδα, δηλαδή περίπου το διάστημα από την 14η μέχρι την 28η ημέρα του κύκλου σας, έχετε ωορρηξία. Τις επόμενες 12 με 24 ώρες, το ωάριο θα γονιμοποιηθεί από ένα από τα 250 εκ. κατά μέσο σπερματοζωάρια που θα καταφέρει να κολυμπήσει σε όλη τη διαδρομή από τον κόλπο σας, μέχρι τη μήτρα και τη σάλπιγγα, μέσω του τραχήλου και να διαπεράσει το ωάριο. Μόλις συμβεί αυτό, το γονιμοποιημένο ωάριο θα αρχίσει τη διαίρεση σε πολλά κύτταρα. Αυτή την εβδομάδα το μωρό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία μικρή μπάλα κυττάρων.

Η μαγεία μέσα σας:

Αν το σπέρμα φέρει χρωμόσωμα Υ, το μωρό σας θα είναι αγόρι. Αν φέρει χρωμόσωμα Χ, το μωρό σας θα είναι κορίτσι. Αυτή την εβδομάδα το μωρό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία μικρή μπάλα κυττάρων, η κύρια επιστημονική ονομασία της οποίας είναι βλαστοκύστη. Αυτή η μπάλα αποτελείται από μια εσωτερική κυτταρική δομή που θα γίνει το ίδιο το έμβρυο, μια κοιλότητα γεμάτη με υγρό που θα γίνει ο αμνιακός σάκος και μια εξωτερική κυτταρική δομή που θα γίνει ο πλακούντας.

Συμπτώματα:

-Πιθανότατα να αισθάνεστε πρησμένο το στήθος σας.

-Μπορεί να σας πιάνει συχνουρία.

Είναι σημαντικό να διαλέγετε ποιοτικές τροφές από κάθε βασική ομάδα τροφίμων:

• Δημητριακά, προϊόντα δημητριακών και αρτοσκευάσματα.
• Γάλα και προϊόντα γάλακτος
• Κρέας, ψάρια και οστρακοειδή, αβγά
• Φρούτα και λαχανικά
• Όσπρια
• Λίπη και έλαια, ξηροί καρποί, ελαιούχοι σπόροι

Αν δεν το έχετε ήδη κάνει, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να ξεκινήσετε τη λήψη βιταμινών για την εγκυμοσύνη σας. Σιγουρευτείτε ότι λαμβάνετε τουλάχιστον 400 mcg φολικού οξέος. Ένας έξυπνος τρόπος να θυμάστε καθημερινά τη βιταμίνη σας είναι να τις έχετε δίπλα στην οδοντόβουρτσά σας ή σε κάποιο άλλο σημείο που σίγουρα βλέπετε πριν κοιμηθείτε ή το πρωί όταν ξυπνάτε.

3η εβδομάδα: Η στιγμή της εμφύτευσης.

Αυτή την εβδομάδα πραγματοποιείται η γονιμοποίηση. Μέσα σε μερικές ώρες, αφού το σπερματοζωάριο συναντήσει το ωάριο, το γονιμοποιημένο ωάριο (ζυγωτό) διαιρείται και θα συνεχίσει να διαιρείται μέχρι να μετατραπεί σε μια μικροσκοπική μπάλα από κύτταρα, μεγέθους γύρω στο 1/5 της τελείας. Αυτή είναι και η αρχή. Το μαγικό 9μηνο ταξίδι μόλις ξεκίνησε! Εάν δεν γνωρίζετε ακόμα ότι είστε έγκυος, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να δοκιμάσετε για παιδί καθώς οι μέρες από την 15η έως την 21η ημέρα του κύκλου σας είναι οι πιο γόνιμες.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή η μικροσκοπική μπάλα από ταχέως πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα είναι το μωρό σας στο πολύ πρώιμο στάδιό του. Αυτός ο πυρήνας κυττάρων χωρίζεται σε δύο μέρη όπου το καθένα περιέχει ίσης ποσότητας γενετικό υλικό και από τα δύο φύλα.

Μέσα σε μερικές μόλις ώρες διαιρείται σε δύο κύτταρα, μετά σε τέσσερα, και ούτω καθεξής, μέχρι να φτάσει τα 100 περίπου κύτταρα μόλις λίγες μέρες μετά την πρώτη και καθοριστική συνάντηση του ωαρίου με το σπερματοζωάριο. Κάποια από αυτά θα αποτελέσουν το έμβρυο, άλλα τον πλακούντα, αλλά για την ώρα παραμένει μία μικροσκοπική μπάλα από κύτταρα μικρότερης του 1/5 της τελείας.

Κάποιες γυναίκες γνωρίζουν ότι είναι έγκυες πριν καν κάνουν το τεστ εγκυμοσύνης. Τα πρώτα συνήθη σημάδια είναι:

1. Ναυτία και τάση για έμετο
2. Καούρες στο στομάχι
3. Πρήξιμο στο στήθος
4. Αίσθημα κόπωσης
5. Συχνουρία
6. Αυξημένη αίσθηση της όσφρησης
7. Ξαφνική αποστροφή για κάποια τρόφιμα
8. Ήπια αιμορραγία (είναι φυσιολογικό αλλά προτείνεται να επικοινωνείτε με το γιατρό σας σε κάθε περίπτωση)

Η ορμόνη της εγκυμοσύνης, η Χοριακή Γοναδοτροπίνη hCG, ήδη παράγεται και είναι υπεύθυνη για την αύξηση της παραγωγής των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Επιπλέον, η συγκεκριμένη ορμόνη δρα με τέτοιον τρόπο που προστατεύει την εξωτερική επίστρωση της μήτρας.

Τι είναι καλό να κάνετε:

1. Κόψετε το κάπνισμα
2. Αποφύγετε το αλκοόλ
3. Αποφύγετε φάρμακα. Είτε νόμιμα είτε όχι, είτε φυτικά είτε όχι.
4. Ενημερώστε το γιατρό σας για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή λαμβάνετε.
5. Αποφύγετε την υπερβολική λήψη βιταμινών.
6. Εάν έχετε κάποιο ραντεβού με γιατρό ή οδοντίατρο, ενημερώστε τους για την πιθανότητα εγκυμοσύνης.

Διατροφή:

• Μειώστε το αλάτι, επειδή η υπερβολική κατανάλωση συνδυάζεται με το πρήξιμο.
• Πίνετε πολλά υγρά.
• Αποφύγετε τα έτοιμα φαγητά.
• Τρώτε 5 μερίδες από εναλλαγές διαφόρων φρούτων και λαχανικών.
• Καταναλώνετε 3 μερίδες πρωτεΐνης την ημέρα για να δώσετε μια γερή ώθηση στο νέο αυτό ξεκίνημα.
• Αποφύγετε την κατανάλωση ολόσπορων δημητριακών (πχ. ψωμί ολικής άλεσης) και γαλακτοκομικών μαζί με τις πηγές σιδήρου (πχ. κρέας) και συνοδέψτε τα όσπρια με άπαχη πρωτεΐνη και τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C για την ενίσχυση της απορρόφησης του σιδήρου.
• Αν δε λαμβάνετε αρκετό ασβέστιο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας, το μωρό θα το πάρει από τα οστά σας! Οι ημερήσιες συστάσεις για κατανάλωση ασβεστίου είναι 950mg. Πλούσιες πηγές αποτελούν το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί (250-300mg ασβεστίου/ 50γρ. τυρί ή 1 ποτήρι γάλα ή 1 κεσεδάκι γιαούρτι). Λοιπές εξαιρετικές πηγές αποτελούν το μπρόκολο, το ταχίνι, οι σαρδέλες και άλλα φυτικά προϊόντα.

4η εβδομάδα:Το έμβρυο και ο πλακούντας σχηματίζονται.

Το μωρό σας έχει το μέγεθος ενός σπόρου παπαρούνας. Ήρθε η ώρα της εμφύτευσης. Μπορεί να εμφανίσετε ήπια αιμορραγία καθώς το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται στο επιθήλιο της μήτρας. Η «μπάλα» από κύτταρα που αποκαλείται «έμβρυο» διαιρείται σε δύο μέρη• στο μωρό σας και στον πλακούντα. Τις πρώτες 6-12 μέρες μετά τη γονιμοποίηση, το ωάριο απελευθερώνει μία ορμόνη, την Χοριακή Γοναδοτροπίνη (hCG). Αυτή η ορμόνη είναι η αιτία που σταματάει η περίοδος. Από εδώ και πέρα είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνετε το τεστ εγκυμοσύνης.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή η εβδομάδα σηματοδοτεί την έναρξη της εμβρυϊκής περιόδου. Παρά το εξαιρετικά μικρό μέγεθός του -δεν είναι μεγαλύτερο από ένα χιλιοστό- το μικρό σας έμβρυο είναι απασχολημένο με πολλές διεργασίες. Από τώρα και μέχρι την 10η εβδομάδα, όλα τα όργανα του μωρού σας θα αναπτύσσονται και μερικά από αυτά θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους. Οι επόμενες πέντε εβδομάδες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την ανάπτυξη του μωρού σας. Ο πλακούντας και ο ομφάλιος λώρος, που φέρνουν την τροφή και το οξυγόνο στο μωρό σας, είναι ήδη σε λειτουργία.

Συμπτώματα:

1. Πρήξιμο στο στήθος
2. Ήπια αιμορραγία (είναι φυσιολογικό αλλά προτείνεται να επικοινωνείτε με το γιατρό σας σε κάθε περίπτωση)
3. Πρωινή αδιαθεσία
4. Εμετοί
5. Εναλλαγές στη διάθεση
6. Κράμπες και φούσκωμα
7. Μικρή πίεση στην κάτω περιοχή της κοιλιάς (κανένας λόγος ανησυχίας)

Δοκιμάστε ένα τεστ εγκυμοσύνης – μπορεί να εκπλαγείτε ευχάριστα! Εάν το τεστ είναι θετικό, καλέστε το γιατρό σας για να προγραμματίσετε την πρώτη προγεννητική σας εξέταση.

Επίσης, αυτή την εβδομάδα υπάρχει μία μικρή περίπτωση να δείτε μία ελάχιστη αιμορραγία, η οποία όμως προκαλείται από την εμφύτευση και δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας. Σε κάθε περίπτωση όμως, προτείνεται να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας και να τον ενημερώσετε.

Τέλος, εστιάστε στη σχέση σας με τον σύντροφό σας. Η περίοδος όπου ένα ζευγάρι προσπαθεί να τεκνοποιήσει, φέρνει μεγάλη πίεση και στους δύο. Ο αυθορμητισμός και ο ρομαντισμός μπορεί να χαθούν για λίγο, καθώς είστε και οι δύο επικεντρωμένοι στην προσπάθεια για μία εγκυμοσύνη. Εάν αισθάνεστε ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει και σε εσάς, κάντε μία προσπάθεια να ξεφύγετε από όλα αυτά. Τα ζευγάρια πολλές φορές τεκνοποιούν όταν βρίσκονται σε διακοπές όπου είναι πιο χαλαροί. Τι περιμένετε λοιπόν! Κλείστε εκείνα τα εισιτήρια!

5η εβδομάδα:Η καρδιά του αρχίζει να χτυπάει

Έχετε σχεδόν μία εβδομάδα καθυστέρηση –ένα από τα πρώτα σημάδια της εγκυμοσύνης σας. Τα επίπεδα της ορμόνης hCG είναι πολύ υψηλά και ικανά να επιβεβαιώσουν την εγκυμοσύνη σας με ένα απλό τεστ εγκυμοσύνης. Το μωρό σας είναι περίπου 2 χιλιοστά, έχει δηλαδή το μέγεθος ενός σουσαμιού, και μοιάζει με γυρίνο. Μεγαλώνει με γοργούς ρυθμούς. Το κυκλοφορικό του σύστημα αρχίζει να σχηματίζεται και η μικροσκοπική του καρδιά θα αρχίσει να χτυπάει αυτή την εβδομάδα.

Η μαγεία μέσα σας:

Παρόλο που η εγκυμοσύνη σας δεν είναι ακόμα εμφανής, στην κοιλίτσα σας γίνονται πολλές διεργασίες και το μωρό μεγαλώνει ραγδαία. Αυτή την εβδομάδα είναι περίπου 2 χιλιοστά, έχει δηλαδή το μέγεθος ενός σουσαμιού, και μοιάζει με γυρίνο.

Αποτελείται από τρία μέρη (το εξώδερμα, το μεσόδερμα και το ενδόδερμα) τα οποία αργότερα θα αποτελέσουν τα όργανα και τους ιστούς του. Όλα τα κύρια και δευτερεύοντα συστήματα του οργανισμού (πεπτικό, κυκλοφορικό, νευρικό κλπ) και τα όργανα (καρδιά, πνεύμονες, στομάχι κλπ) πρέπει να σχηματιστούν από το μηδέν. Η καρδιά του είναι από τα πρώτα όργανα που λειτουργεί και ήδη το κυκλοφορικό του σύστημα διοχετεύει αίμα στο μικροσκοπικό του σώμα.

Τέλος, ο νευρικός σωλήνας αρχίζει να λειτουργεί, ο οποίος θα εξελιχθεί στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό του εμβρύου.

Συμπτώματα:

1. Πόνος στο στήθος
2. Κόπωση
3. Συχνή ούρηση
4. Ναυτία
5. Εναλλαγές στις προτιμήσεις των μέχρι τώρα διατροφικών σας συνηθειών
6. Έκκριση περισσότερου σάλιου

Δύο κύριες αλλαγές συμβαίνουν στο σώμα σας αυτή την εβδομάδα:

Ορμόνη hCG

Τα επίπεδα της ορμόνης hCG είναι πολύ υψηλά και ανιχνεύσιμα από ένα τεστ εγκυμοσύνης. Εάν λοιπόν δεν έχετε κάνει ακόμα το τεστ εγκυμοσύνης και έχετε καθυστέρηση, κάντε το αυτή την εβδομάδα.

Οι ορμόνες αυξάνονται

Οι ορμόνες πολλαπλασιάζονται αυτή την εβδομάδα. Ανάμεσά τους και τα οιστρογόνα τα οποία διατηρούν τα επίπεδα της προγεστερόνης και της hCG σε υψηλά επίπεδα, όπως δηλαδή θα έπρεπε να είναι.

Εσείς θα πρέπει να αγχώνεστε λιγότερο και να εστιάσετε περισσότερο σε ό,τι μπορεί να σας προσφέρει μία ευτυχισμένη και υγιή εγκυμοσύνη. Επίσης, επικοινωνήστε με το γιατρό σας μόλις μάθετε για την εγκυμοσύνη σας ώστε να κλείσετε το πρώτο σας ραντεβού. Κάποιοι γιατροί θα θελήσουν να σας δουν άμεσα, άλλοι επιλέγουν να σας δουν μεταξύ της 6ης και της 8ης εβδομάδας.

Τι είναι καλό να κάνετε:

1. Καθιερώστε μία ρουτίνα ραντεβού με το γιατρό σας.
2. Λαμβάνετε καθημερινά τη βιταμίνη για την εγκυμοσύνη σας.
3. Εάν ακολουθείτε κάποια φαρμακευτική αγωγή, ενημερώστε το γιατρό σας.
4. Κόψτε το κάπνισμα και το αλκοόλ.
5. Σιγουρευτείτε ότι οι χώροι του σπιτιού και της εργασίας σας είναι ασφαλείς (όπως εργασίες με χημικά, βαριά μέταλλα, ακτινοβολία, κλπ, καθαριστικά, πόσιμο νερό).

Διατροφή:

Προσπαθήστε να τρώτε σωστά, καλά και υγιεινά. Η σωστή και καλή διατροφή θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε την ενέργειά σας σε υψηλά επίπεδα, καθώς το σώμα σας τη χρειάζεται για να ανταπεξέλθει σε όλες τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει καθημερινά. Επιπλέον, η καλή διατροφή θα βοηθήσει στην πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών από το μωρό σας.

Μικρά και τακτικά γεύματα καθώς και καλή ενυδάτωση θα σας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας, μίας ανεπιθύμητης κατάστασης που πολλές γυναίκες βιώνουν στην εγκυμοσύνη τους.

Θα χρειαστεί να λαμβάνετε αρκετή Βιταμίνη C καθημερινά για τη σωστή ανάπτυξη του μωρού σας. Καλές πηγές βιταμίνης C είναι τα φρούτα και τα λαχανικά και ιδιαίτερα τα εσπεριδοειδή (πχ. πορτοκάλια), τα ακτινίδια, οι πιπεριές, το μπρόκολο κ.λπ.

Και μην ξεχνάτε να παίρνετε κάθε μέρα το συμπλήρωμά σας με φολικό οξύ και βιταμίνη D.

6η εβδομάδα: Διαμορφώνονται τα χαρακτηριστικά του προσώπου.

Αν και το έμβρυο είναι μόλις στο μέγεθος μίας φακής, διαμορφώνονται ήδη τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Η καρδιά του χτυπάει με διπλάσιους παλμούς από ό,τι η δική σας, δηλαδή στους 120 με 160 παλμούς το λεπτό! Όσον αφορά εσάς, η παραγωγή της ορμόνης hCG συνεχίζει να αυξάνεται και είναι ο λόγος που αισθάνεστε κόπωση και ναυτία. Η αρτηριακή σας πίεση είναι χαμηλότερη από εκείνη πριν μείνετε έγκυος, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει τάση για λιποθυμία και ζαλάδες.

Η μαγεία μέσα σας.

Αν και είναι μόλις στο μέγεθος μίας φακής, αρχίζουν ήδη να διαμορφώνονται τα χαρακτηριστικά του προσώπου του.

Το κεφάλι του είναι πολύ μεγαλύτερο από το υπόλοιπο σώμα και μαύρες κουκίδες αρχίζουν να σχηματίζονται, που αργότερα θα αποτελέσουν τα μάτια και τα ρουθούνια του μωρού σας!

Η μύτη, το στόμα και τα αυτιά παίρνουν μορφή ενώ το γαστρεντερικό σύστημα μαζί με τον εγκέφαλο αρχίζουν να αναπτύσσονται. Η καρδιά του χτυπάει με διπλάσιους παλμούς από ό,τι η δική σας -στους 120 με 160 παλμούς το λεπτό- και ο νευρικός σωλήνας που θα αποτελέσει τη σπονδυλική του στήλη, αρχίζει να κλείνει (γι’ αυτόν το λόγο είναι σημαντικό να λαμβάνετε φολικό οξύ από νωρίς).

Τα πόδια και τα χέρια του αρχίζουν να ξεπροβάλλουν και το δέρμα του είναι ημιδιαφανές.

Η καρδιά του θα χτυπήσει 54 εκ. φορές μέχρι τη γέννησή του.

Συμπτώματα:

1. Πρωινή αδιαθεσία
2. Καούρα και δυσπεψία
3. Κόπωση
4. Συχνή ούρηση
5. Ναυτία και εμετοί
6. Πρήξιμο στο στήθος και ευαισθησία
7. Φούσκωμα και αέρια
8. Ανησυχία στον ύπνο

Διατροφή:

Να αποφεύγετε τα ωμά ή όχι καλά ψημένα κρέατα, ψάρια και θαλασσινά (πχ. sushi), τα μη παστεριωμένα γάλατα και τρόφιμα που παρασκευάζονται από μη παστεριωμένο γάλα (brie, Camembert κ.α.), τα πρόχειρα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως hot dog, luncheon meats, έτοιμα γεύματα (ιδιαίτερα όταν δεν είστε σίγουροι για τη συντήρησή τους), έτοιμα σάντουιτς που περιέχουν κρέας, μπέικον κ.α, τα πατέ και επαλείψεις κρεάτων, τα μαλακά και ελαφρώς μαλακά τυριά, τις έτοιμες σαλάτες, το μαλακό παγωτό μηχανής.

Συνεχίστε να λαμβάνετε αρκετή Βιταμίνη C καθημερινά για τη σωστή ανάπτυξη του μωρού σας. Καλές πηγές βιταμίνης C είναι τα φρούτα και τα λαχανικά και ιδιαίτερα τα εσπεριδοειδή (πχ. πορτοκάλια), τα ακτινίδια, οι πιπεριές, το μπρόκολο κ.λπ.

Και μην ξεχνάτε να παίρνετε κάθε μέρα το συμπλήρωμά σας με φολικό οξύ και βιταμίνη D.

Τι είναι καλό να κάνετε:

Η παραγωγή της ορμόνης hCG συνεχίζει να αυξάνεται και είναι ο λόγος που αισθάνεστε κόπωση και ναυτία. Η αρτηριακή σας πίεση είναι χαμηλότερη από εκείνη πριν μείνετε έγκυος, πράγμα που μπορεί να σας προκαλέσει τάση για λιποθυμία και ζαλάδες. Το στήθος θα είναι μεγαλύτερο και πιο ευαίσθητο και θα θέλετε να επισκεφτείτε την τουαλέτα αρκετά πιο συχνά, καθώς η μήτρα σας μεγαλώνει και ασκεί πίεση στην ουροδόχο κύστη.

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να σταματήσετε τη γυμναστική, εκτός και εάν αυτό επιθυμείτε. Στην πραγματικότητα, η γυμναστική στην εγκυμοσύνη βοηθάει το σώμα σας να αντιμετωπίσει τις αλλαγές που έρχονται, όπως τα έξτρα κιλά και την μετατόπιση του κέντρου βάρους σας.

Μπορεί επίσης να βιώνετε αλλαγές στη διάθεσή σας. Τη μία μέρα μπορεί να αισθάνεστε πεσμένη και την άλλη χαρούμενη. Παρόλο που αυτό είναι αρκετά ενοχλητικό, είναι φυσιολογικό και συμβαίνει εν μέρει από τις διακυμάνσεις των ορμονών, αλλά και από την αλλαγή στη ζωή σας που πρόκειται να έρθει.

Επιπλέον, 1 στις 4 γυναίκες παρατηρούν σταγόνες με αίμα αυτές τις πρώτες εβδομάδες. Είναι μεν φυσιολογικό, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις προμηνύει αποβολή ή μία έκτοπη κύηση. Εάν τα φαινόμενα είναι έντονα, ενημερώστε το γιατρό σας.

Τέλος, όσες από εσάς έχετε γάτα, αναθέστε σε κάποιον άλλον να καθαρίζει την άμμο. Με αυτόν τον τρόπο μειώνετε τις πιθανότητες εμφάνισης τοξοπλάσματος. Το τοξόπλασμα είναι ένα παράσιτο. Οι γάτες μολύνονται από το παράσιτο τρώγοντας τρωκτικά, πουλιά και άλλα μικρά ζώα. Στη συνέχεια το παράσιτο απεκκρίνεται κατά εκατομμύρια στα κόπρανα της γάτας για τρεις εβδομάδες. Τα παράσιτα είναι ανθεκτικά στα απολυμαντικά και επιβιώνουν για μήνες στο έδαφος. Έτσι μολύνεται το έδαφος, το χώμα, τα φρούτα και τα λαχανικά. Γι’ αυτό θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα σχολαστικοί με την καθαριότητα, να μαγειρεύετε πολύ καλά το κρέας, να πλένετε πολύ καλά τα φρούτα και τα λαχανικά και να φοράτε γάντια όταν είναι να ασχοληθείτε με τον κήπο σας.

7η εβδομάδα: Διπλασιάζεται σε μέγεθος από την προηγούμενη εβδομάδα.

Το κεφάλι του μωρού καταλαμβάνει το 1/3 του σώματός του και έχει διπλασιαστεί σε μέγεθος από την προηγούμενη εβδομάδα. Τώρα είναι στο μέγεθος ενός μύρτιλου. Το πρόσωπο και ο εγκέφαλος αναπτύσσονται ραγδαία και τα ρουθούνια με τα μάτια αρχίζουν να διαμορφώνονται. Τα άκρα του αρχίζουν να σχηματίζονται. Οι πιο πολλές από εσάς δεν παρατηρήσατε ακόμα κάποια αλλαγή, αλλά κάποιες προσέξατε ότι η γραμμή της μέσης σας αρχίζει να χάνεται.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα το έμβρυο είναι περίπου στο μέγεθος ενός μύρτιλου. Ακούγεται πολύ μικρό έτσι; Ακούστε τώρα και αυτό: Το μωρό σας είναι 10.000 φορές μεγαλύτερο από όσο ήταν κατά τη σύλληψη, πριν ένα μήνα.

Κατά τον 7ο μήνα όλη αυτή η ανάπτυξη επικεντρώνεται στο κεφάλι, καθώς νέα εγκεφαλικά κύτταρα γεννιούνται με ταχύτατο ρυθμό, 100 ανά λεπτό.

Πέραν όμως από τον εγκέφαλο, σχηματίζονται το στόμα και η γλώσσα καθώς και τα άκρα του (χέρια και πόδια). Μία σημαντική εξέλιξη είναι ότι οι νεφροί ετοιμάζονται να αρχίσουν το έργο της διαχείρισης των περιττών ουσιών. Σύντομα το μωρό σας θα αρχίσει να παράγει ούρα! Ευτυχώς για σας, δεν χρειάζεστε πάνες (ακόμη).

Συμπτώματα:

1. Ήπιες κράμπες ή πόνοι στην κοιλιά
2. Πρησμένο στήθος και ευαίσθητες θηλές
3. Κόπωση
4. Συχνή ούρηση
5. Ναυτία
6. Εναλλαγές στις προτιμήσεις των μέχρι τώρα διατροφικών σας συνηθειών
7. Εναλλαγές στη διάθεσή σας
8. Έκκριση περισσότερου σάλιου
9. Καούρες και δυσπεψία

Η μήτρα σας έχει διπλασιαστεί σε μέγεθος τις τελευταίες 5 εβδομάδες, με αποτέλεσμα να πιέζει την ουροδόχο κύστη και να θέλετε να πηγαίνετε τουαλέτα αρκετά συχνά.

Επίσης, το φαγητό μπορεί να μη φαντάζει τόσο θελκτικό λόγω της πρωινής αδιαθεσίας (εάν αισθάνεστε καλά μην ανησυχείτε, είστε από τις τυχερές!). Έλλειψη συμπτωμάτων δε σημαίνει τίποτα κακό για το μωρό σας. Εάν όμως παρουσιάζετε συμπτώματα μπορεί να σας παρηγορήσει το γεγονός ότι η ύπαρξή τους σημαίνει ότι οι ορμόνες δουλεύουν σκληρά για να καλύψουν τις ανάγκες της εγκυμοσύνης σας.

Σε κάθε έγκυο το σώμα αλλάζει με τελείως διαφορετικό ρυθμό. Ακόμα και σε εσάς την ίδια μπορεί να παρατηρήσετε διαφορές από εγκυμοσύνη σε εγκυμοσύνη. Το πιο σύνηθες που παρατηρείται είναι ότι εάν έχετε ήδη αποκτήσει μωράκι μπορεί να φανεί η κοιλίτσα σας νωρίτερα από ό,τι στην πρώτη σας εγκυμοσύνη.

Κάτι που θα σας ξαφνιάσει! Μέχρι τώρα έχετε ήδη περίπου 10% περισσότερο αίμα από όσο είχατε πριν την εγκυμοσύνη σας. Και μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης θα έχετε 40-45% περισσότερο αίμα που θα τρέχει στις φλέβες σας για να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις ενός τελειόμηνου μωρού.

Τι πρέπει να κάνετε:

1. Λαμβάνετε καθημερινά τη βιταμίνη για την εγκυμοσύνη σας.
2. Κόψτε το κάπνισμα και το αλκοόλ.

Διατροφή:

Η αποστροφή από κάποια τρόφιμα είναι μεν σύνηθες φαινόμενο στην εγκυμοσύνη, είναι όμως και λίγο ενοχλητικό όταν ξαφνικά δε θέλετε να βλέπετε ούτε ζωγραφιστό το αγαπημένο σας φαγητό.

Η καλύτερη συμβουλή: Να ικανοποιείτε τα νέα σας γούστα στη διατροφή. Να κρατάτε μέτρο και μία ρουτίνα. Βρείτε υποκατάστατα για όσα φαγητά δε θέλετε να βλέπετε μπροστά σας (σκεφτείτε κινόα για πρωτεΐνη αν δεν αντέχετε να βλέπετε και να μυρίζετε το κρέας) και ανακουφιστείτε αν τα τρόφιμα για τα οποία αισθάνεστε απέχθεια είναι αυτά που θα έπρεπε να αποφεύγετε έτσι και αλλιώς!

Τέλος, μικρά και τακτικά γεύματα καθώς και καλή ενυδάτωση θα σας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας, μίας ανεπιθύμητης κατάστασης που πολλές γυναίκες βιώνουν κατά την εγκυμοσύνη τους. 

8η εβδομάδα: Ο μικρός σας Einstein.

Το μωρό σας αρχίζει να παίρνει μια πιο ανθρώπινη μορφή. Σε μέγεθος όμως δεν είναι μεγαλύτερο από μία μεγάλη ρώγα σταφυλιού. Αρχίζει να κινείται μέσα στην κοιλίτσα σας -παρόλο που εσείς δεν καταλαβαίνετε κάτι- και ξεκινάει η δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυττάρων. Οι πνεύμονες, τα αυτιά, τα μάτια, το άνω χείλος και η μύτη αρχίζουν να σχηματίζονται. Εάν πρόκειται να έχετε ναυτία, πιθανότατα θα εκδηλωθεί αυτή την εβδομάδα. Το στήθος σας πρήζεται καθώς προετοιμάζεται για το θηλασμό –μπορεί να μεγαλώσει έως και 4 φορές το μέγεθός του μέχρι τους 9 μήνες.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή είναι η πιο κρίσιμη περίοδος, καθώς τα νεύρα διακλαδώνονται και συνδέονται μεταξύ τους αναπτύσσοντας τον εγκέφαλο του μωρού σας. Το κεφάλι του μεγαλώνει όσο αναπτύσσεται ο εγκέφαλος και όλα τα όργανα είναι στη θέση τους. Η καρδιά του χτυπάει δυνατά και μπορείτε να την ακούσετε σε έναν υπέρηχο. Από την επόμενη εβδομάδα θα είναι πια ένα ολοκληρωμένο έμβρυο.

Ας δούμε όμως τι άλλες αλλαγές συμβαίνουν αυτή την εβδομάδα στο μωρό σας:

Το μωρό αποκτά χείλη, μύτη και βλέφαρα. Αν του ρίχνατε μία πιο κοντινή ματιά, θα βλέπατε ότι πλέον μοιάζει περισσότερο με μωρό παρά με… ερπετό! Τα μικροσκοπικά δαχτυλάκια του αρχίζουν να ξεπροβάλουν και η ουρά σχεδόν έχει εξαφανιστεί.

Η καρδιά του χτυπάει ακόμα πιο γρήγορα με ρυθμό 150-170 φορές το λεπτό. Αν και ακόμα δεν μπορείτε να το αισθανθείτε, τώρα κάνει μικρές αυθόρμητες κινήσεις κουνώντας τον κορμό του και τα άκρα του. Το αμνιακό υγρό αυξάνεται σε ποσότητα και η μήτρα σας μεγαλώνει για να μπορέσει να φιλοξενήσει τον διαρκώς αναπτυσσόμενο νοικάρη της.

Συμπτώματα:

1. Δημιουργία κιρσών λόγω της αυξημένης ροής του αίματος, των ορμονών και της συνεχώς αυξανόμενης μήτρας
2. Κόπωση
3. Ναυτία και εμετοί
4. Αυξημένα κολπικά υγρά
5. Φούσκωμα και αέρια
6. Δυσκοιλιότητα
7. Εναλλαγές στις προτιμήσεις των μέχρι τώρα διατροφικών σας συνηθειών
8. Έλλειψη καλού ύπνου
9. Συχνουρία

Τι εξετάσεις χρειάζονται:

1. Γενική σωματική εξέταση
2. Τραχηλικό επίχρισμα – Τεστ ΠΑΠ
3. Εξετάσεις αίματος και ούρων
4. Μέτρηση της αρτηριακής σας πίεσης
5. Εσωτερική κολπική εξέταση

Στην υπερηχογραφική εξέταση που γίνεται μεταξύ της 6ης και 14ης εβδομάδας:

1. Ελέγχεται η βιωσιμότητα του κυήματος.
2. Διαπιστώνεται ο αριθμός των εμβρύων.
3. Εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό η εξωμήτρια κύηση.
4. Ελέγχεται η ομαλή πορεία της κύησης, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κοιλιακού πόνου ή αιμορραγίας.
5. Προσδιορίζεται η ακριβής ηλικία της κύησης και υπολογίζεται με ακρίβεια η πιθανή ημερομηνία τοκετού.
6. Μετριέται η αυχενική διαφάνεια του εμβρύου. Η εξέταση αυτή αφορά τη μέτρηση που γίνεται μεταξύ της 11ης και 14ης εβδομάδας της περιοχής κάτω από το δέρμα του αυχένα του εμβρύου και υπολογίζεται με αξιοπιστία 85% η πιθανότητα ύπαρξης χρωμοσωμικών ανωμαλιών και κυρίως του συνδρόμου Down ή άλλων συγγενών ανωμαλιών.

Διατροφή:

Τα φρούτα είναι πάντα σύμμαχοί σας στη σωστή διατροφή, αλλά στην εγκυμοσύνη θα γίνουν οι καλύτεροί σας φίλοι!

Δεν είναι μόνο τα πιο γλυκά δώρα της φύσης -καθώς μας χαρίζουν τις απαραίτητες βιταμίνες και τα θρεπτικά συστατικά που κάνουν καλό σε εμάς και το μωρό μας- αλλά συμβάλλουν και στη διατήρηση του βάρους μας.

Τα καλά νέα της ημέρας: Υπάρχει πάντα κάποιο φρούτο που μπορεί να γίνει το υποκατάστατο κάθε λαχανικού που στην εγκυμοσύνη δε θέλουμε να βλέπουμε μπροστά μας!

Ένας καλός κανόνας να θυμάστε για τα φρούτα και τα λαχανικά: Εντονότερα χρώματα σημαίνουν μεγαλύτερη διατροφική αξία. Αλλά τις περισσότερες φορές το εσωτερικό του μετράει περισσότερο. Επιλέξτε λοιπόν τα φρούτα ανάλογα με το χρώμα της “εσωτερικής” τους παλέτας! 

9η εβδομάδα: Παίρνει ανθρώπινη μορφή.

Αν και το μωρό σας είναι σε μέγεθος όσο μία ελιά, έχουν ολοκληρωθεί οι βασικές λειτουργίες και τα κύρια χαρακτηριστικά του, που είναι τα όργανα και τα μέρη του σώματός του. Η εμβρυϊκή ουρίτσα έχει πλέον εξαφανιστεί και το μωρό σας έχει μήκος 3 εκατοστά & ζυγίζει περίπου 2 γραμμάρια. Όσο λοιπόν εκεί μέσα χτίζεται με γοργούς ρυθμούς μία νέα ζωή, εσείς το μόνο που ζητάτε είναι έναν καναπέ για ύπνο και χαλάρωση. Παρατηρήσατε ότι δυσκολεύεστε να κουμπώσετε το τζιν σας; Μη ρίξετε το φταίξιμο στο μωρό (τουλάχιστον όχι ακόμα).

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα το μωρό σας είναι απασχολημένο χτίζοντας τον μυϊκό του ιστό. Αντίθετα, εσείς το μόνο που ζητάτε είναι έναν καναπέ για ύπνο και χαλάρωση.

Τα βασικά χαρακτηριστικά, τα όργανα και τα μέρη του σώματός του έχουν ολοκληρωθεί -ακόμα και οι λοβοί των αυτιών έχουν σκάσει μύτη! Αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν.

Ο αμνιακός σάκος που φιλοξενεί το μωρό σας -μεγέθους 3 εκ. και βάρους 2 γραμμ.- έχει το μέγεθος ενός αυγού.

Η εμβρυϊκή ουρίτσα έχει πλέον εξαφανιστεί.

Η μύτη και τα αυτιά αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και ο σκελετός του αρχίζει να δομείται. Η καρδιά του χτυπάει δύο φορές πιο δυνατά από τη δική σας και οι μύες παίρνουν μορφή, καθιστώντας δυνατό να δείτε πραγματική κίνηση σε έναν υπέρηχο.

Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα είναι εκεί, αλλά το φύλο δεν θα το μάθετε μέχρι να περάσουν κάποιες εβδομάδες ακόμα. Τα μάτια του είναι πλήρως σχηματισμένα όπως και τα βλέφαρα. Τα τελευταία, θα παραμείνουν κλειστά και δεν θα ανοίξουν μέχρι την 26η με 27η εβδομάδα.

Τώρα που οι βασικές λειτουργίες, τα όργανα, οι μύες και τα νεύρα έχουν βρει τη θέση τους, θα δοθεί βαρύτητα στην απόκτηση βάρους.

Συμπτώματα:

1. Κόπωση
2. Ναυτία και εμετοί
3. Ψυχολογικές μεταπτώσεις
4. Πονοκέφαλοι
5. Φούσκωμα και αέρια
6. Δυσκοιλιότητα
7. Συχνή ούρηση
8. Πρησμένο στήθος και ευαίσθητες θηλές
9. Καούρες και δυσπεψία

Εξετάσεις:

1. Γενική σωματική εξέταση
2. Τραχηλικό επίχρισμα – Τεστ ΠΑΠ
3. Εξετάσεις αίματος και ούρων
4. Μέτρηση της αρτηριακής σας πίεσης
5. Εσωτερική κολπική εξέταση

Στην υπερηχογραφική εξέταση που γίνεται μεταξύ της 6ης και 14ης εβδομάδας:

1. Ελέγχεται η βιωσιμότητα του κυήματος.
2. Διαπιστώνεται ο αριθμός των εμβρύων.
3. Εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό η εξωμήτρια κύηση.
4. Ελέγχεται η ομαλή πορεία της κύησης, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κοιλιακού πόνου ή αιμορραγίας.
5. Προσδιορίζεται η ακριβής ηλικία της κύησης και υπολογίζεται με ακρίβεια η πιθανή ημερομηνία τοκετού.
6. Μετριέται η αυχενική διαφάνεια του εμβρύου. Η εξέταση αυτή αφορά τη μέτρηση που γίνεται μεταξύ της 11ης και 14ης εβδομάδας της περιοχής κάτω από το δέρμα του αυχένα του εμβρύου και υπολογίζεται με αξιοπιστία 85% η πιθανότητα ύπαρξης χρωμοσωμικών ανωμαλιών και κυρίως του συνδρόμου Down ή άλλων συγγενών ανωμαλιών.

Τι είναι καλό να κάνετε:

Παρατηρήσατε ότι δυσκολεύεστε να κουμπώσετε το τζιν σας; Μη ρίχνετε το φταίξιμο στο μωρό (τουλάχιστον όχι ακόμα) -το μωρό σας ζυγίζει μόνο 4 γραμμάρια. Μπορείτε να ρίξετε το φταίξιμο στην κατακράτηση υγρών.

Το στήθος σας εξακολουθεί να είναι πρησμένο, έχετε εναλλαγές στη διάθεσή σας, τρέχετε στην τουαλέτα 100 φορές την ημέρα, τα υψηλά επίπεδα της ορμόνης hCG σάς προκαλούν εμετό… αλλά δεν τελειώσαμε εδώ· επιπλέον, αισθάνεστε τρομερά κουρασμένη και δεν βλέπετε την ώρα να γυρίσετε σπίτι και να πέσετε στο κρεβάτι. Η έντονη κόπωση είναι ένα από τα κοινά φυσιολογικά συμπτώματα, κυρίως κατά το πρώτο τρίμηνο. Συμβαίνει όμως για καλό σκοπό. Το σώμα σας καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για τη δημιουργία του πλακούντα, τη στήριξη της ζωής του μωρού σας.

Επιπλέον, τα επίπεδα του μεταβολισμού και των ορμονών του σώματός σας έχουν αυξηθεί σημαντικά, γεγονός που προκαλεί μείωση του σακχάρου στο αίμα και της αρτηριακής πίεσης.

Μην ξεχνάτε να λαμβάνετε καθημερινά το συμπλήρωμα φολικού οξέoς. Να συνεχίσετε να το παίρνετε τουλάχιστον μέχρι την 12η εβδομάδα.

Εάν ήσασταν καπνίστρια πριν την εγκυμοσύνη σας, τώρα το σώμα σας έχει αποβάλλει όλα τα κατάλοιπα και είστε στον καλό δρόμο για μια ζωή χωρίς καπνό για εσάς και το μωρό σας.

Διατροφή

Εάν τα μεγάλα γεύματα σάς προκαλούν πρόβλημα, δοκιμάστε τα μικρά, αλλά θρεπτικά γεύματα και σνακ, 6 φορές την ημέρα. Όχι μόνο θα δείτε ότι είναι πιο φιλικά προς το ταλαιπωρημένο στομάχι σας, αλλά θα δείτε επίσης ότι όταν απλά χορταίνετε χωρίς να φουσκώνετε, αποτρέπεται ο εμετός.

Αυτή την εβδομάδα εστιάστε σε τρόφιμα που δεν είναι ύποπτα (ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα τρώτε μόνο κράκερ) και όποτε το στομάχι σας το επιτρέπει γυρίστε το στα κράκερ ολικής άλεσης με μία φέτα κίτρινο τυρί.

10η εβδομάδα: Ξεκινάει η εμβρυϊκή περίοδος.

Πρώτη προτεραιότητα στη λίστα του μωρού σας αυτή την εβδομάδα είναι το χτίσιμο των οστών και των χόνδρων. Στη δική σας ατζέντα είναι η αύξηση στην πρόσληψη φυτικών ινών για να αντιμετωπίσετε τη δυσκοιλιότητα. Το μωρό σας είναι σε μέγεθος όσο ένα κουμκουάτ και το δέρμα του γίνεται όλο και λιγότερο διαφανές. Τα γεννητικά όργανα αρχίζουν να διαμορφώνονται και τα μάτια με τα αυτιά του μετακινούνται στη σωστή θέση. Κουνάει πόδια-χέρια, αλλά εσείς δε θα αισθανθείτε καμία κίνησή του μέχρι περίπου την 16η εβδομάδα.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας έχει πάρει πλέον ανθρώπινη μορφή. Αν και είναι μόλις στο μέγεθος ενός κουμκουάτ, έχει ολοκληρώσει το δύσκολο έργο της ανάπτυξης και της δημιουργίας. Τώρα ξεκινάει η εμβρυϊκή περίοδος, όπως αποκαλείται, όπου οι ιστοί και τα όργανα μεγαλώνουν και ωριμάζουν.

Ζωτικά όργανα –όπως τα νεφρά, το παχύ και το λεπτό έντερο, ο εγκέφαλος και το ήπαρ- είναι στη θέση τους και έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία τους, αν και θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης.

Η καρδιά του είναι πλέον πλήρως αναπτυγμένη και χτυπάει με 180 παλμούς το λεπτό! Στην επίσκεψή σας στο γιατρό θα είστε σε θέση να την ακούσετε.

Το μωρό σας μπορεί να κουνάει τα άκρα του και το περίγραμμα της σπονδυλικής του στήλης είναι σαφώς ορατό μέσα από το ημιδιαφανές δέρμα.

Τα μάτια με τα αυτιά του μετακινούνται στη σωστή θέση και τα δαχτυλικά αποτυπώματα με τα νύχια διαμορφώνονται. Κουνάει πόδια-χέρια αλλά εσείς, ειδικά αν είστε στην πρώτη σας εγκυμοσύνη, δε θα αισθανθείτε καμία κίνησή του μέχρι περίπου την 16η εβδομάδα. Αντιθέτως, εάν δεν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη, πιθανόν να αισθανθείτε κίνηση λίγο νωρίτερα. Το μωρό σας μπορεί επίσης να ουρήσει.

συμπτώματα της εγκυμοσύνης σας αυτή την εβδομάδα

1. Κόπωση
2. Ναυτία και εμετοί
3. Αυξημένα κολπικά υγρά
4. Φούσκωμα και αέρια
5. Δυσκοιλιότητα
6. Εναλλαγές στις προτιμήσεις των μέχρι τώρα διατροφικών σας συνηθειών
7. Ζαλάδα
8. Καούρες και δυσπεψία
9. Αυξημένα κολπικά υγρά
10. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
11. Τάση για λιποθυμία
12. Πιο ορατές φλέβες

Διατροφή

Η δυσκοιλιότητα είναι ένα κοινό σύμπτωμα του πρώτου τριμήνου.

Πώς μπορείτε να το αντιμετωπίσετε:

Πρώτον, προτιμήστε προϊόντα ολικής άλεσης σε ψωμί, ρύζι και ζυμαρικά.

Δεύτερον, βάλτε στη διατροφή σας τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες: Δημητριακά ολικής άλεσης, φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, φρέσκα ή ελαφρώς μαγειρεμένα λαχανικά και ξηρούς καρπούς & σπόρους.

Τρίτον, πίνετε πολλά υγρά. Κυρίως νερό και χυμούς.

Τέταρτον, να ασκήστε.

Εάν δεν δείτε βελτίωση μέσα σε λίγες ημέρες, μιλήστε με το γιατρό σας. Μπορεί να έχει να σας προτείνει κάτι που δεν έχετε δοκιμάσει. Μην χρησιμοποιήσετε κανένα σκεύασμα φαρμακείου εάν δεν έχετε πρώτα τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας. 

Extra tips:

1. Εάν έχετε ζαλάδες, δοκιμάστε να σηκώνεστε με αργές κινήσεις. Δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας να προσαρμοστεί στη νέα θέση και μετά συνεχίστε ό,τι κάνετε.
2. Εάν ακόμα ταλαιπωρείστε από εμετούς και κόπωση, θα σας χαροποιήσει το γεγονός ότι τα συμπτώματα θα ηρεμήσουν με την είσοδό σας στο 2ο τρίμηνο.

11η εβδομάδα:

Αποκτάει διακριτά ανθρώπινα χαρακτηριστικά

Το μωρό σας μοιάζει πλέον με μικρό ανθρωπάκι, παρόλο που είναι στο μέγεθος ενός λάιμ και ζυγίζει μόνο 10 γραμμάρια. Τα όργανά του λειτουργούν και τα γεννητικά όργανα αρχίζουν να παίρνουν μορφή. Μπορεί να αναστενάζει, να τεντώνεται, να μετακινεί το κεφάλι του και να πιπιλίζει τον αντίχειρά του. Όσον αφορά εσάς, θα παρατηρήσετε ότι ζητάτε πιο πολύ νερό αυτή την εβδομάδα. Διψάτε περισσότερο καθώς παράγεται περισσότερο αίμα, ιδρώτας και αμνιακό υγρό. Πίνετε άφθονο νερό, αποφύγετε όμως τα αναψυκτικά.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας μοιάζει πλέον με μικρό ανθρωπάκι, παρόλο που είναι στο μέγεθος ενός σύκου και ζυγίζει μόνο 10 γραμμάρια. Τα χέρια και τα πόδια μαζί με τα δαχτυλάκια έχουν σχηματιστεί, τα αυτιά είναι σχεδόν ολοκληρωμένα και οι ρινικές δίοδοι στην μικροσκοπική του μυτούλα είναι ανοιχτές, η γλώσσα και ο ουρανίσκος έχουν σχηματιστεί και έχει πλέον θηλές. Οι θύλακες τις τρίχας κάνουν την εμφάνισή τους τόσο στο κεφάλι όσο και στο υπόλοιπο σώμα του.

Τα όργανά του λειτουργούν και τα γεννητικά όργανα αρχίζουν να παίρνουν μορφή. Μπορεί να αναστενάζει, να τεντώνεται, να μετακινεί το κεφάλι του και να πιπιλίζει τον αντίχειρά του.

Ο ομφάλιος λώρος έχει ολοκληρωθεί και μεταφέρει τροφή στο μωρό σας. Τα μάτια και τα αυτιά έχουν διαμορφωθεί πλήρως μέσα και έξω.

Τα μικρά χεράκια σύντομα θα ανοίγουν και θα κλείνουν σε γροθιά. Τα μικροσκοπικά δοντάκια δημιουργούνται κάτω από τα ούλα και τα οστά αρχίζουν να σκληραίνουν. Κλωτσάει, τεντώνεται συνέχεια και έχει λόξυγκα –καθώς διαμορφώνεται το διάφραγμά του- ωστόσο εσείς δε θα αντιληφθείτε τίποτα από όλα αυτά για τουλάχιστον 1 με 2 μήνες ακόμα.

Τέλος, ενώ είναι πολύ νωρίς για να ξέρετε το φύλο του, εάν περιμένετε κοριτσάκι, οι ωοθήκες του αναπτύσσονται αυτή την εβδομάδα.

Συμπτώματα:

1. Ακράτεια όταν φτερνίζεστε ή τρέχετε
2. Κόπωση
3. Συχνουρία
4. Ναυτία και εμετοί
5. Φούσκωμα και αέρια
6. Δυσκοιλιότητα
7. Εναλλαγές στις προτιμήσεις των μέχρι τώρα διατροφικών σας συνηθειών
8. Καούρες
9. Τάση για λιποθυμία ή ζαλάδα

Θα παρατηρήσετε ότι ζητάτε πιο πολύ νερό αυτή την εβδομάδα. Διψάτε περισσότερο καθώς παράγεται περισσότερο αίμα, ιδρώτας και αμνιακό υγρό. Πίνετε άφθονο νερό και γάλα, αποφύγετε όμως τα αναψυκτικά.

Μπορεί να αισθάνεστε κόπωση και να ταλαιπωρείστε από εμετούς και ναυτίες. Τα καλά νέα είναι ότι δε θα κρατήσουν για πολύ ακόμα. Οι περισσότερες γυναίκες απαλλάσσονται από αυτά τα συμπτώματα την 12η με 13η εβδομάδα.

Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να ξεκινήσετε προγεννητικά μαθήματα, καθώς σας βοηθούν να προετοιμαστείτε για τον τοκετό και αποτελούν την ιδανική ευκαιρία για να λύσετε τις απορίες σας γύρω απ’ τη γέννηση του μωρού σας.

Συνεχίστε να τρώτε υγιεινά. Αναζητήστε μία μπάρα δημητριακών αντί εκείνης της σοκολάτας στο ψυγείο!

Εάν περιμένετε δίδυμα θα αισθάνεστε «πιο έγκυος» -πιο μεγάλη κοιλίτσα, πιο πολλές ναυτίες, πιο πολλή κούραση.

Δυστυχώς είναι πολύ πιθανόν να ταλαιπωρείστε ακόμα από δυσκοιλιότητα και καούρες, συμπτώματα που προκαλούνται από τους συνήθεις υπόπτους, τις ορμόνες. Θυμηθείτε ότι όλη αυτή η ταλαιπωρία είναι για καλό σκοπό.

Διατροφή:

Μπορεί να πεινάτε περισσότερο αυτή την εβδομάδα και αυτό είναι καλό σημάδι. Εάν υποφέρατε από ναυτίες και εμετούς τώρα ήρθε η στιγμή να μειωθούν και να δώσουν χώρο στην όρεξή σας. Αλλά μην το παρακάνετε.

Σας παραθέτουμε ποια τρόφιμα και ποτά είναι καλό να αποφεύγετε αυτούς τους 9 μήνες:

Να αποφεύγετε τα ωμά ή όχι καλά ψημένα κρέατα, ψάρια και θαλασσινά (πχ. sushi), τα μη παστεριωμένα γάλατα και τρόφιμα που παρασκευάζονται από μη παστεριωμένο γάλα (brie, Camembert, mexican-style cheese όπως queso blanco, queso fresco, or Panela εκτός και αν είναι παστεριωμένα), τα πρόχειρα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως hot dog, luncheon meats, έτοιμα γεύματα (ιδιαίτερα όταν δεν είστε σίγουροι για τη συντήρησή τους), έτοιμα σάντουιτς που περιέχουν κρέας, μπέικον κ.α., τα πατέ και επαλείψεις κρεάτων, τα μαλακά και ελαφρώς μαλακά τυριά, τις έτοιμες σαλάτες, το μαλακό παγωτό μηχανής.

Να ελαχιστοποιήσετε επίσης τη χρήση του καφέ στη μία με δύο φορές ημερησίως.

Όπως γνωρίζετε, το φολικό οξύ, οι φυτικές ίνες και ο σίδηρος είναι απαραίτητα συστατικά για εσάς και την ανάπτυξη του μωρού σας. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζατε είναι ότι μπορείτε να πάρετε και τα τρία συστατικά με την κατανάλωση σχοινόπρασου. Μάθετε τέλος ότι τα σύκα είναι πλούσια πηγή ασβεστίου. Μήπως ήρθε η στιγμή να εμπλουτίσετε το διαιτολόγιό σας;

12η εβδομάδα: Λειτουργούν τα αντανακλαστικά του.

Αυτή την εβδομάδα το μωρό σας είναι περίπου 6 εκατοστά και ζυγίζει 15 γραμμάρια. Είναι δηλαδή σαν ένα δαμάσκηνο. Το ορόσημο αυτής της εβδομάδας είναι τα αντανακλαστικά του· σιγά-σιγά αρχίζει να ανοίγει και να κλείνει τα δάχτυλά του, σφίγγει τα δάχτυλα των ποδιών του και το μικρό του στοματάκι κάνει την κίνηση του πιπιλίσματος. Μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας οι πιθανότητες αποβολής θα έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, πράγμα που σας δίνει το πράσινο φως να ενημερώσετε συγγενείς και φίλους για το χαρμόσυνο γεγονός.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα το μωράκι σας έχει διπλασιαστεί σε μέγεθος και συνεχίζει να μεγαλώνει με γοργούς ρυθμούς. Το ύψος του είναι περίπου 6 εκατοστά και ζυγίζει πάνω-κάτω 15 γραμμάρια. Είναι δηλαδή σαν ένα δαμάσκηνο!

Κουνάει τα πόδια και τα χέρια με μεγαλύτερη πυγμή από πριν, αλλά δε θα είστε σε θέση να το νιώσετε καθώς είναι μικροσκοπικό.

Ο πλακούντας είναι σχεδόν ολοκληρωμένος αλλά όχι πλήρως λειτουργικός. Κατά την 14η εβδομάδα αναλαμβάνει πλήρως το ρόλο του.

Τα μάτια μετακινούνται προς την οριστική τους θέση στο πρόσθιο μέρος του κεφαλιού και τα αυτιά μετακινούνται ομοίως προς τη φυσιολογική τους θέση.

Στα ενδότερα, το πεπτικό σύστημα αρχίζει να λειτουργεί και αν στην προηγούμενη επίσκεψη δεν είχατε τη χαρά να ακούσετε την καρδούλα του, αυτή τη φορά θα την ακούσετε καθαρά και δυνατά.

Το ορόσημο αυτής της εβδομάδας: Τα αντανακλαστικά του. Σιγά-σιγά αρχίζει να ανοίγει και να κλείνει τα δάχτυλά του. Σφίγγει τα δάχτυλα των ποδιών του και το μικρό του στοματάκι κάνει την κίνηση του πιπιλίσματος.

Συμπτώματα:

1. Ματωμένα ούλα
2. Λιγότερες επισκέψεις στην τουαλέτα σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα
3. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
4. Αυξημένη αίσθηση της οσμής
5. Κόπωση
6. Φούσκωμα και αέρια
7. Δυσκοιλιότητα
8. Τάση για λιποθυμία ή ζαλάδα

Καθώς πλησιάζετε στο τέλος του πρώτου τριμήνου, η μήτρα σας έχει το μέγεθος ενός μεγάλου γκρέιπφρουτ και αρχίζει να μετακινείται από το κάτω μέρος της λεκάνης σας στο μπροστινό και κεντρικό μέρος της κοιλιακής σας χώρας. Εάν είστε από τις τυχερές, αυτό θα φέρει ένα τέλος στα ενοχλητικά πρώτα συμπτώματα, όπως αυτό της συχνής ούρησης.

Αυτό το διάστημα θα έχετε επισκεφτεί το γιατρό σας για τον καθιερωμένο υπέρηχο και μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας οι πιθανότητες αποβολής θα έχουν μειωθεί στο ελάχιστο. Αυτά τα δύο ορόσημα σάς δίνουν και το πράσινο φως να αποβάλλετε το άγχος και να ενημερώσετε συγγενείς και φίλους για το χαρμόσυνο γεγονός.

Μπορεί όμως ακόμα να ταλαιπωρείστε από εμετούς και ναυτίες, κάντε λίγο υπομονή. Αν όχι ακόμα, σε λίγες μέρες θα έχετε απαλλαγεί από αυτά τα συμπτώματα.

Μήπως σας πιάνουν τα κλάματα με το παραμικρό; Μην ανησυχείτε, είναι φυσιολογικό στην εγκυμοσύνη λόγω των αυξημένων ορμονών.

Διατροφή:

Προσέξτε τη διατροφή σας αποφεύγοντας λιπαρές τροφές και σνακ που έχουν χαμηλή διατροφική αξία και μπορούν να χειροτερέψουν το αίσθημα της ναυτίας. Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες αλλά και τροφές πλούσιες σε σίδηρο και φολικό οξύ, όπως πράσινα λαχανικά.

Επίσης, είναι αρκετά κοινό να έχετε καούρα. Αυτό οφείλεται στην υψηλή ποσότητα προγεστερόνης στο σώμα σας. Η προγεστερόνη είναι υπεύθυνη για τη χαλάρωση της βαλβίδας μεταξύ του οισοφάγου και του στομάχου σας και αυτό επιτρέπει στο γαστρικό υγρό να προκαλεί μια αίσθηση καψίματος. Προσπαθήστε να τρώτε μικρότερα γεύματα και αποφύγετε τα πικάντικα τρόφιμα. Πίνετε άφθονα υγρά και τρώτε πολλά και μικρά γεύματα για να χωνεύετε εύκολα. 

13η εβδομάδα: Μειώνεται ο κίνδυνος αποβολής.

Την τελευταία εβδομάδα του πρώτου τριμήνου το μωρό σας έχει το μέγεθος ενός ροδάκινου. Έχει ξεχωριστά δάχτυλα με νυχάκια, ενώ μικροσκοπικές τρίχες αρχίζουν να καλύπτουν το σώμα του και οι αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης αναπτύσσονται περαιτέρω. Τα καλά νέα αυτής της εβδομάδας: Έχει μειωθεί ο κίνδυνος αποβολής, υποχωρούν τα ενοχλητικά πρώτα συμπτώματα όπως η αδιαθεσία και η κόπωση, αυξάνεται η σεξουαλική σας διάθεση και αποκτάτε τη λεγόμενη λάμψη εγκυμοσύνης στο πρόσωπό σας.

Η μαγεία μέσα σας:

Την τελευταία εβδομάδα του πρώτου τριμήνου το μωρό σας έχει το μέγεθος ενός ροδάκινου.

Παρόλο που είναι πλήρως διαμορφωμένο και μοιάζει με μικροσκοπικό ανθρωπάκι, δε θα μπορούσε ακόμα να επιβιώσει έξω από το περιβάλλον της μήτρας.

Έχει ξεχωριστά δάχτυλα με νυχάκια, ενώ μικροσκοπικές τρίχες αρχίζουν να καλύπτουν το σώμα του και οι αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης αναπτύσσονται περαιτέρω. Μπορεί πλέον να κουνάει το κεφάλι του μπρος-πίσω, αριστερά και δεξιά, και τα χαρακτηριστικά του προσώπου του βελτιώνονται.

Τα μοναδικά του δαχτυλικά αποτυπώματα σχηματίζονται στα άκρα του, ενώ οι φλέβες και τα όργανά του είναι ορατά από το πολύ λεπτό δέρμα του.

Το μωρό σας συνεχίζει να έχει λόξυγκα, καθώς το διάφραγμα προετοιμάζει το αναπνευστικό του σύστημα για το έργο της αναπνοής.

Εάν έχετε κοριτσάκι οι ωοθήκες της φιλοξενούν περισσότερα από 2 εκατομμύρια ωάρια! Ενώ εάν περιμένετε αγοράκι οι όρχεις του έχουν αναπτυχθεί πλήρως. Ακόμα όμως είναι πολύ νωρίς για να τα δείτε όλα αυτά σε έναν υπέρηχο. Κάντε λίγο υπομονή. Τέλος, αυτή την εβδομάδα σχηματίζονται οι φωνητικές του χορδές.

Συμπτώματα:

1. Η αδιαθεσία και ο πόνος στο στήθος αρχίζουν σιγά-σιγά να υποχωρούν.
2. Από το έξτρα βάρος μπορεί να νιώσετε ένα τράβηγμα στη μέση σας.
3. Ναυτία και κόπωση αποτελούν μακρινή ανάμνηση.
4. Η τάση για λιποθυμία και η ζαλάδα μπορεί να συνεχιστούν και αυτή την εβδομάδα.
5. Μπορεί ακόμα να ταλαιπωρείστε από δυσκοιλιότητα.

Τα καλά νέα αυτής της εβδομάδας:

1. Έχει μειωθεί ο κίνδυνος αποβολής.
2. Υποχωρούν τα ενοχλητικά πρώτα συμπτώματα όπως η αδιαθεσία και η κόπωση.
3. Αυξάνεται η σεξουαλική σας διάθεση.
4. Αποκτάτε τη λεγόμενη λάμψη εγκυμοσύνης στο πρόσωπό σας και τα μαλλιά σας αποκτούν πυκνότητα.

Ενώ, όπως μόλις αναφέραμε, τα περισσότερα ενοχλητικά συμπτώματα υποχωρούν, σε μία μερίδα γυναικών αυτά τα συμπτώματα εξακολουθούν να υπάρχουν και στο επόμενο τρίμηνο.

Τέλος, μπορεί η γέννα να είναι ακόμα μακριά αλλά το στήθος σας ήδη αρχίζει να συνθέτει το πρωτόγαλα. Το πρωτόγαλα είναι το πρώτο γάλα που παράγει η μαμά μετά τη γέννα και τρέφει το μωρό τις πρώτες μέρες της ζωής του. Αποτελεί δε, μία τροφή εξαιρετικά υψηλής θρεπτικής αξίας για το μωρό σας.

Διατροφή:

Στην κυριολεξία τρώτε για δύο! Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι χρειάζεστε διπλές ποσότητες φαγητού.

Οι κατευθυντήριες γραμμές ποικίλουν, αλλά βάσει του Ινστιτούτου Ιατρικής (IOM) εάν έχετε φυσιολογικό βάρος δε χρειάζεται η πρόσληψη επιπλέον θερμίδων ανά ημέρα το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας, το δεύτερο τρίμηνο προτείνονται 340 επιπλέον θερμίδες την ημέρα και το τρίτο τρίμηνο 450 επιπλέον θερμίδες ανά ημέρα.

Εάν είστε υπέρβαρη ή λιποβαρής ή περιμένετε δίδυμα θα χρειαστείτε άλλη λήψη θερμίδων, ανάλογα με το μέγιστο όριο βάρους που ιδανικά πρέπει να φτάσετε στο τέλος της εγκυμοσύνης σας.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε τα τρία βασικά θρεπτικά συστατικά στη διατροφή μας για τη δική μας υγεία και τη σωστή θρέψη του μωρού μας: την πρωτεΐνη, τον σίδηρο και το ασβέστιο.

Συμβουλή: Να παρατηρείτε το χρώμα των ούρων σας. Η έλλειψη χρώματος (διαφανή ούρα) υποδεικνύει ότι πίνετε πολύ νερό και μάλλον πρέπει να μειώσετε τις ποσότητες. Το ανοιχτό χρώμα του σταχυού είναι φυσιολογικό και υποδεικνύει καλή υγεία και ενυδάτωση. Φυσιολογικό είναι επίσης και το διαφανές κίτρινο χρώμα. Το σκούρο κίτρινο χρώμα σημαίνει ότι πρέπει σύντομα να πιείτε νερό, ενώ το χρώμα του κεχριμπαριού/μελιού δείχνει ότι λείπει αρκετό νερό από το σώμα.

14η εβδομάδα: Κάνει τις πρώτες του γκριμάτσες.

Μόλις μπήκατε στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας. Πλέον, η πιθανότητα αποβολής είναι πάρα πολύ μικρή και τα συμπτώματα του πρώτου τριμήνου όπως αδιαθεσία και κόπωση, δίνουν τη θέση τους στην ενέργεια και την όρεξη για φαγητό. Εάν είχατε διακόψει τη γυμναστική για λίγο διάστημα, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να ξαναρχίσετε ένα πρόγραμμα κατάλληλο για την εγκυμοσύνη σας. Από την άλλη, το μωρό σας κάνει τις πρώτες του γκριμάτσες παρόλο που είναι μόλις 8 εκατοστά και ζυγίζει 40 γραμμάρια· όσο δηλαδή ένα μήλο.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας είναι περίπου 8 εκατοστά και ζυγίζει 40 γραμμάρια. Μοιάζει δηλαδή με ένα μήλο. Το σώμα του πλέον μεγαλώνει πιο γρήγορα από το κεφάλι εξισορροπώντας έτσι τις αναλογίες του. Οι μύες του προσώπου του αρχίζουν τις συσπάσεις, χαρίζοντας τις πρώτες γκριμάτσες στο μωρό σας. Επίσης, μπορεί να αρπάζει με τα χεράκια του ό,τι βρίσκει (τον ομφάλιο λώρο, τα ποδαράκια του κ.λπ.) και να πιπιλίζει τον αντίχειρά του. Ένα ακόμα αξιοθαύμαστο γεγονός που συμβαίνει, είναι ότι κάτω από τα κλειστά βλέφαρά του τα μάτια του αρχίζουν να κινούνται.

Το πρώτο χνούδι κάνει την εμφάνισή του στο κεφαλάκι και στο σώμα του για έναν σημαντικό λόγο σε αυτήν τη φάση· για να το κρατάει ζεστό. Μην ανησυχείτε όμως, μέχρι την εβδομάδα της γέννας θα έχουν εξαφανιστεί οι περισσότερες τριχούλες από το σώμα του.

Επίσης, το μωρό σας μπορεί να τεντώσει το μικροσκοπικό του σώμα και να σταθεί όρθιο. Ο λαιμός του αρχίζει να διακρίνεται σιγά-σιγά, βοηθώντας το κεφάλι του να στέκεται πιο όρθιο.

Τα νεφρά του παράγουν ούρα, τα οποία κυκλοφορούν μέσα στο αμνιακό υγρό και γύρω του. Μία διαδικασία που θα κρατήσει μέχρι την ώρα της γέννησής του.

Σημαντικό να γνωρίζω:

Εάν το υπερηχογράφημά σας παρουσιάζει κίνδυνο για σύνδρομο Down, θα σας προσφερθεί μια διαγνωστική εξέταση από τη 16η εβδομάδα και μετά. Η διάγνωση του συνδρόμου Down προγεννητικά γίνεται με μια απλή εξέταση αίματος από τη μητέρα και την ανίχνευση εμβρυικού DNA στο αίμα της. Τα αποτελέσματα μπορούν να δείξουν με ένα ποσοστό αξιοπιστίας της τάξεως του 99% εάν το έμβρυο έχει το σύνδρομο ή όχι, αποφεύγοντας τον κίνδυνο αποβολής μιας επεμβατικής δοκιμασίας.

Συμπτώματα:

1. Η αδιαθεσία και ο πόνος στο στήθος αρχίζουν σιγά-σιγά να υποχωρούν
2. Το στήθος μεγαλώνει σε μέγεθος
3. Αυξάνεται η όρεξή σας για φαγητό
4. Κάνετε περισσότερες επισκέψεις στην τουαλέτα
5. Πιθανή εμφάνιση κιρσών λόγω του αυξημένου όγκου αίματος που απαιτείται για την ανάπτυξη του μωρού σας
6. Βουλωμένη μύτη λόγω των υψηλών επιπέδων οιστρογόνων και προγεστερόνης

Συγχαρητήρια! Βρίσκεστε στο 1/3 της διαδρομής. Η κοιλίτσα σας που συνεχίζει να μεγαλώνει, μπορεί να πιέζει τώρα την ουροδόχο κύστη σας, προκαλώντας περισσότερες επισκέψεις στην τουαλέτα. Σαν αντιστάθμισμα όμως, η ενέργειά σας είναι στα ύψη και τα συμπτώματα του πρώτου τριμήνου αρχίζουν να υποχωρούν αισθητά.

Ωστόσο, είστε περισσότερο επιρρεπής στη γρίπη, το κρύωμα και τα μικρόβια. Αυτό συμβαίνει γιατί η φύση έχει φροντίσει να καταστέλλει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, ώστε το σώμα σας να μην απορρίπτει το έμβρυο ως ξένο σώμα.

Τι κάνουμε για την αντιμετώπιση κρυολογήματος;

Η άμυνα είναι η καλύτερη επίθεση. Πλένουμε τα χέρια μας συχνά, δε μοιραζόμαστε φαγητό ή ποτό και αποφεύγουμε τους χώρους με συνωστισμό. Επίσης, δεν είναι ασφαλές να υποθέτουμε ότι όλες οι θεραπείες με βότανα και η ομοιοπαθητική είναι κατάλληλες για την εγκυμοσύνη. Ρωτήστε το γιατρό σας και ενημερώστε τον φαρμακοποιό σας πριν ξεκινήσετε κάποια θεραπεία.

15η εβδομάδα: Ακούει τον χτύπο της καρδιάς σας

Το μωρό σας είναι περίπου 11 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός μικρού πορτοκαλιού και ζυγίζει γύρω στα 50-70 γραμμάρια. Από αυτή την εβδομάδα αρχίζει να ακούει τους θορύβους μέσα στο σώμα σας, όπως τον χτύπο της καρδιάς σας και τα γαστρικά υγρά, αλλά και ό,τι συμβαίνει έξω από αυτό όπως τη φωνή σας! Τα μάτια του είναι ακόμα κλειστά, αλλά αντιδρούν στο φως και στον υπέρηχο αυτής της εβδομάδας μπορεί να εξακριβώσετε το φύλο του.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας είναι περίπου 11 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός μικρού πορτοκαλιού και ζυγίζει γύρω στα 50-70 γραμμάρια. Πλέον μοιάζει με μωρό και από αυτή την εβδομάδα, ως επί το πλείστον, προετοιμάζεται για τη μεγάλη έξοδο· τη γέννα.

Κάνει πρόβες στην αναπνοή, στο πιπίλισμα και την κατάποση.

Από αυτή την εβδομάδα επίσης, αρχίζει να ακούει τους θορύβους μέσα στο σώμα σας όπως τον χτύπο της καρδιά σας και τα γαστρικά υγρά, ακόμα και τη φωνή σας! Γι’ αυτό ξεκινήστε από σήμερα κιόλας να του μιλάτε.

Μπορεί ακόμα να μην το αισθάνεστε, αλλά το μωρό σας κλωτσάει διαρκώς. Τα μάτια του είναι ακόμα κλειστά αλλά αντιδρούν στο φως. Η μύτη και τα χείλη διαμορφώνονται και τα μαλλάκια του συνεχίζουν να μακραίνουν.

Τι χρώμα άραγε θα είναι τα μαλλάκια του; Εάν απορείτε, μάθετε ότι τα κύτταρα που καθορίζουν το χρώμα, ξεκινούν το έργο τους από τώρα.

Το αμνιακό υγρό παραμένει σε σταθερή θερμοκρασία -μισό βαθμό υψηλότερο από τη θερμοκρασία του σώματός σας- κρατώντας το μωρό σας ζεστό.

Αν αυτή την εβδομάδα κάνετε το υπερηχογράφημά σας μπορεί να εξακριβωθεί αν περιμένετε αγόρι ή κορίτσι, αλλά αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη θέση του μωρού.

Σημείωση: Κάθε μωρό αναπτύσσεται λίγο διαφορετικά -ακόμα και μέσα στη μήτρα. Οι πληροφορίες μας έχουν σχεδιαστεί για να σας δώσουν μια γενική εικόνα για την ανάπτυξη του μωρού σας. Ισχύει για όλες τις εβδομάδες.

Συμπτώματα:

1. Ξεχνάτε μικρά καθημερινά πράγματα
2. Κόκκινα πρησμένα ούλα που ματώνουν στο βούρτσισμα
3. Καούρα και Δυσπεψία
4. Δυσκοιλιότητα
5. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
6. Ζαλάδα ή τάση για λιποθυμία
7. Εμφάνιση κιρσών
8. Κολπικές εκκρίσεις
9. Βουλωμένη μύτη

Μετά από τόσο καιρό που σας ταλαιπωρούσαν τα συμπτώματα του 1ου τριμήνου, ήρθε η στιγμή να αισθανθείτε ευεξία και να κάνετε πράγματα, όπως να πάτε μία βόλτα ή ένα σινεμά. Επίσης, ήρθε η στιγμή να εστιάσετε στη στοματική σας υγεία, η οποία επηρεάζεται κι αυτή από αλλαγές που φέρνει η εγκυμοσύνη. Βουρτσίζετε τα δόντια σας 2 φορές την ημέρα και μην ξεχνάτε η μία εξ’ αυτών να είναι λίγο πριν πέσετε για ύπνο.

Και ναι! Ήρθε η στιγμή της επιβεβαίωσης. Η κοιλίτσα σας αρχίζει να φαίνεται.

Οπότε αυτή την εβδομάδα ήρθε η στιγμή να:

1. πάτε βόλτα
2. προσέξετε τη στοματική σας υγεία
3. φανεί η κοιλίτσα σας

Μπορεί η γέννα να είναι ακόμα μακριά, αλλά το στήθος σας ήδη αρχίζει να παράγει το πρωτόγαλα. Μπορεί να αισθάνεστε και τις συσπάσεις Braxton-Hicks, που προετοιμάζουν τη μήτρα σας για τη γέννα.

Πολλές μελλοντικές μαμάδες έχουν δυσκοιλιότητα στην εγκυμοσύνη τους. Εάν είστε μία από αυτές, να πίνετε πολλά υγρά και να τρώτε άφθονα φρούτα και λαχανικά. Η μαμά σας έχει δίκιο: Τα δαμάσκηνα βοηθάνε επίσης!

Είναι φυσικό να έχετε ανησυχίες για όλα όσα συμβαίνουν. Προσπαθήστε να εστιάσετε στη δική σας φροντίδα τόσο ψυχικά όσο και σωματικά, και όλα θα πάνε καλά.

Διατροφή:

Ενώ κατά το πρώτο τρίμηνο μετά βίας βάλατε ένα γραμμάριο, το 2ο τρίμηνο σηματοδοτεί την πρόσληψη βάρους καθώς το μωρό μεγαλώνει και οι απαιτήσεις είναι περισσότερες. Βάλτε έναν στόχο να προσλαμβάνετε 400-450 γραμμάρια την εβδομάδα.

Κάντε αυτά τα γραμμάρια να έχουν αξία. Αποφύγετε τα έτοιμα φαγητά και επιδιώξτε μία ισορροπημένη διατροφή με τροφές και από τις τέσσερις βασικές διατροφικές ομάδες: Αμυλώδεις τροφές, Γαλακτοκομικά προϊόντα, Φρούτα και λαχανικά, Κρέας- Ψάρια και άλλα.

16η εβδομάδα: Η περίοδος της ευημερίας.

Το μωρό σας είναι περίπου 12 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός αβοκάντο και ζυγίζει 80-85 γραμμάρια. Ένα χνούδι σε όλο του το σώμα προστατεύει το δέρμα του και το βοηθάει στη διατήρηση μίας σταθερής θερμοκρασίας. Η σπονδυλική του στήλη και οι μικροσκοπικοί μύες στον κορμό του το βοηθάνε να στέκεται σε όρθια θέση και χάρη στην ανάπτυξη των μυών του προσώπου του, το μωρό σας είναι σε θέση να κάνει ακόμα περισσότερες γκριμάτσες. Όσο για τη μαμά, οι λιγότερες ναυτίες, οι όχι και τόσες εναλλαγές στη διάθεσή σας και η «λάμψη» στο δέρμα σας, συνηγορούν στο γενικό αίσθημα ευημερίας που νιώθετε.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας είναι περίπου 12 εκατοστά δηλαδή έχει το μέγεθος ενός αβοκάντο, και ζυγίζει 80-85 γραμμάρια. Σε κάθε δεδομένη στιγμή παίζει με τον ομφάλιο λώρο, τον οποίο είναι σε θέση να πιάνει κιόλας, πιπιλίζει το δάχτυλό του και ρίχνει κλωτσιές και μπουνιές στον αμνιακό σάκο. Τις εβδομάδες που έρχονται θα αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς. Το βάρος του θα διπλασιαστεί και θα ψηλώσει πολύ περισσότερο. Οι μύες του λαιμού-αυχένα ενδυναμώνονται και μπορεί πλέον να κρατάει το κεφάλι του σε όρθια θέση.

Ένα χνούδι σε όλο του το σώμα προστατεύει το δέρμα του και το βοηθάει στη διατήρηση μίας σταθερής θερμοκρασίας.

Αυτό το χνούδι υποχωρεί λίγες εβδομάδες πριν τη γέννηση, καθώς πλέον έχει αρκετό λίπος για να το κρατάει ζεστό.

Η σπονδυλική του στήλη και οι μικροσκοπικοί μύες στον κορμό του το βοηθάνε να στέκεται σε όρθια θέση και χάρη στην ανάπτυξη των μυών του προσώπου του, το μωρό σας είναι σε θέση να κάνει ακόμα περισσότερες γκριμάτσες. Τα μάτια του αποκτούν λίγες ακόμα λειτουργικότητες, όπως να τα στρέφει αριστερά και δεξιά, πάνω-κάτω και να αντιδρούν στο φως. Το δέρμα του μωρού είναι ακόμα διαφανές και μπορεί να ακούει τους θορύβους μέσα στο σώμα σας όπως τον χτύπο της καρδιάς σας και τα γαστρικά υγρά, αλλά και ό,τι συμβαίνει έξω από αυτό όπως τη φωνή σας.

Συμπτώματα:

1. Πόνος στη μέση, τους γοφούς και τη βουβωνική χώρα
2. Το στήθος μεγαλώνει διαρκώς
3. Δυσκοιλιότητα
4. Αυξημένα κολπικά υγρά
5. Φλεβίτιδα
6. Ματωμένα ούλα

Πιθανόν να αισθάνεστε πολύ καλύτερα τώρα από ό,τι τις προηγούμενες εβδομάδες. Οι λιγότερες ναυτίες, οι όχι και τόσες εναλλαγές στη διάθεσή σας και η «λάμψη» στο δέρμα σας, συνηγορούν στο γενικό αίσθημα ευημερίας που νιώθετε.

Σύντομα θα βιώσετε την πιο όμορφη στιγμή της εγκυμοσύνης μέχρι τώρα· θα αισθανθείτε το μωρό σας να κινείται!

Ενώ κάποιες γυναίκες αναφέρουν ότι αισθάνθηκαν το μωρό τους την 16η εβδομάδα, πολλές αναφέρουν ότι δεν το ένιωσαν πριν την 18η εβδομάδα (και εάν αυτή είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη μην είστε τόσο ανυπόμονη, μπορεί να μην αισθανθείτε το μωράκι σας μέχρι και την 20η εβδομάδα). Οι πρώτες κινήσεις του μπορεί να μοιάζουν με μικρά φτερουγίσματα ή με ποπ-κορν που σκάει.

Εάν πρέπει να κάνετε αμνιοπαρακέντηση, θα γίνει αυτή την εβδομάδα. Συζητήστε με το γιατρό σας για τυχόν ανησυχίες και κάντε μία λίστα με όλα όσα σκέφτεστε, καθώς είναι πολύ κοινό να ξεχνάτε εύκολα στην εγκυμοσύνη.

Ένα άλλο κομμάτι που αλλάζει είναι το βάρος σας και το σώμα σας γενικότερα. Το σύνηθες βάρος που παίρνει μία έγκυος είναι 10 με 12,5 κιλά. Έχετε υπόψη σας ότι το περισσότερο βάρος το παίρνετε μετά την 20η εβδομάδα. Για την ώρα όμως θα δυσκολεύεστε να «μπείτε» στα αγαπημένα σας ρούχα.

Έχετε στο νου σας ότι το σύνολο των κιλών που θα λάβετε μέχρι να γεννήσετε δεν είναι μόνο το βάρος του μωρού σας. Μέχρι την ημερομηνία τοκετού σας το αμνιακό υγρό θα ζυγίζει 800 γραμμάρια και ο πλακούντας 700 γραμμάρια. Το επιπλέον αίμα που παράγεται, το αυξημένο στήθος και τα περίσσεια υγρών και λίπους στο σώμα σας ζυγίζουν συνολικά περίπου 7,7 κιλά.

Η πρόκληση είναι να αγαπήσετε το νέο σας σώμα και να σκεφτείτε ότι κάθε επιπλέον γραμμάριο που παίρνετε σημαίνει ότι το μωρό σας αναπτύσσεται σωστά. Όσο τρέφεστε σωστά καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας (μειώνοντας το έτοιμο φαγητό και αυξάνοντας τα θρεπτικά φαγητά) και έχετε ένα σταθερό πρόγραμμα άσκησης, θα είστε καλά και θα ξέρετε ότι κάνετε το καλύτερο για εσάς και το μωρό σας μέχρι το τέλος αυτής της όμορφης διαδρομής.

Τι πρέπει να προσέξετε:

• Το άγχος μπορεί να μεταδοθεί στο μωρό σας οπότε προσπαθήστε να το αποβάλλετε. Μπορείτε απλά να μετράτε μέχρι το 10 και να παίρνετε βαθιές αναπνοές. Ή να μοιράζεστε τις ανησυχίες σας με τον σύντροφό σας ή με μία καλή φίλη. Εάν η εργασία σας σάς αγχώνει αρκετά, συζητήστε το με τον εργοδότη σας ή το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού.
• Η συνεχώς αυξανόμενη μήτρα σας μπορεί να προκαλέσει συμπίεση των αιμοφόρων αγγείων που με τη σειρά τους προκαλούν φλεβίτιδα. Για την πρόληψη μη στέκεστε σε ένα σημείο για πολλή ώρα και όταν κάθεστε να σηκώνετε τα πόδια σας ψηλά ή να τα τεντώνετε ανά τακτά διαστήματα.
• Μπουκωμένη μύτη ή ρινορραγία; Μην ανησυχείτε. Είναι κοινά συμπτώματα στην εγκυμοσύνη χάρη στη μεγαλύτερη ποσότητα αίματος που ρέει στους βλεννογόνους. Δοκιμάστε να υγραίνετε το χώρο με υγραντήρα ή με ένα κατσαρολάκι με βραστό νερό.

17η εβδομάδα: Μιλάτε, σας ακούει!

Το μωρό σας είναι περίπου 13 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός αχλαδιού, και ζυγίζει 140 γραμμάρια. Αυτή την εβδομάδα εξασκείται στο πιπίλισμα και την κατάποση στα πλαίσια της προετοιμασίας του για το θηλασμό. Όσο για τη μαμά, τώρα που η κοιλίτσα σκάει μύτη μπορεί να αισθάνεστε άβολα όταν τρίτοι την αγγίζουν. Μήπως αισθανθήκατε την πρώτη του κλωτσιά; Τα οστά του σκληραίνουν καθιστώντας ικανό ένα πιο δυνατό χτύπημα στην κοιλίτσα σας. Αν όχι ακόμα, κάντε λίγο υπομονή.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας είναι περίπου 13 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός αχλαδιού, και ζυγίζει 140 γραμμάρια. Αυτή την εβδομάδα εξασκείται στο πιπίλισμα και την κατάποση στα πλαίσια της προετοιμασίας του για το θηλασμό.

Το βάρος του διπλασιάστηκε τις τελευταίες 2 εβδομάδες αν και ακόμα είναι τόσο μικρό που χωράει στην παλάμη σας.

Ο ομφάλιος λώρος γίνεται ολοένα πιο παχύς και ανθεκτικός.

Η ακοή του επίσης βελτιώνεται. Εάν βάλετε μουσική μπορεί να αντιδράσει κουνώντας ποδαράκια και χεράκια.

Οι χτύποι της καρδιάς του παύουν να είναι τυχαίοι, καθώς ρυθμίζονται πλέον από τον εγκέφαλο. Έτσι, χτυπάει με 140-150 παλμούς το λεπτό, περίπου 2 φορές πιο γρήγορα από τη δική σας.

Ένα ακόμα αξιοθαύμαστο γεγονός είναι ότι μέσα στην επόμενη εβδομάδα το μωρό σας θα έχει αποκτήσει και τα δαχτυλικά του αποτυπώματα.

Αισθανθήκατε μήπως την πρώτη του κλωτσιά;

Αναρωτιέστε πότε να περιμένετε αυτή την πρώτη κλωτσιά; Οι περισσότερες γυναίκες τη νιώθουν μεταξύ 16ης και 22ης εβδομάδας.

Γιατί; Το μωρό σας είναι πιο δραστήριο από κάθε άλλη φορά. Τα οστά του σκληραίνουν καθιστώντας ικανό ένα πιο δυνατό χτύπημα στην κοιλίτσα σας, ικανό να το νιώσετε. Αν όχι ακόμα, κάντε λίγο υπομονή.

Συμπτώματα:

1. Αυξημένη όρεξη για φαγητό
2. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
3. Πόνοι στη μέση
4. Καούρα και Δυσπεψία
5. Λιποθυμία ή ζάλη
6. Ραγάδες

Μία σκούρα κάθετη γραμμή (linea nigra) μπορεί να εμφανιστεί αυτή την εβδομάδα, η οποία ξεκινά από χαμηλά στην κοιλιά για να συνεχίσει, διασχίζοντας τον αφαλό, μέχρι το ύψος του στήθους. Σύμφωνα με τους επιστήμονες τη γραμμή αυτή την προκαλούν οι ορμόνες της εγκυμοσύνης, που ευθύνονται επίσης για το σκούρο χρώμα που παίρνουν σιγά-σιγά οι θηλές σας. Δεν πρόκειται για μία δερματική αλλαγή που θα πρέπει να σας ανησυχεί και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό.

Αισθάνεστε ότι χάνετε την ισορροπία σας; Καθώς η κοιλιά σας μεγαλώνει, το κέντρο βάρους σας αλλάζει και σας προκαλεί την αίσθηση της αστάθειας. Αποφύγετε καταστάσεις με μεγάλο ρίσκο πτώσης όπως τα ψηλά τακούνια.

Πώς δένω τη ζώνη μου στο αυτοκίνητο; Τοποθετήστε το οριζόντιο μέρος της ζώνης ασφαλείας κάτω από την κοιλιά σας, στο επίπεδο των αρθρώσεων του ισχίου και όσο το δυνατό πιο ψηλά στους μηρούς, ενώ το διαγώνιο μέρος της ζώνης που ξεκινά από τον ώμο, περάστε το διαμέσου των μαστών.

Διατροφή:

Η είσοδος στο 2ο τρίμηνο σηματοδοτεί την ανακούφιση από τα πρώτα συμπτώματα της εγκυμοσύνης, αλλά και την έκρηξη στην όρεξή σας για φαγητό. Μην ξαφνιαστείτε εάν σας έρθει όρεξη να φάτε ένα ολόκληρο κοτόπουλο με πατάτες!

Μην ξεχνάτε ωστόσο ότι η φράση «τρώω για δύο» δεν θα πρέπει ποτέ να ερμηνευτεί κυριολεκτικά, καθώς θα καταλήξετε να παίρνετε βάρος που δεν χρειάζεστε ούτε εσείς, ούτε το μωρό σας.

18η εβδομάδα: Οι 5 αισθήσεις του αναπτύσσονται.

Το μωρό σας είναι 14 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος μίας πράσινης πιπεριάς, και ζυγίζει 180 γραμμάρια. Αρχίζει να συσσωρεύεται το πρώτο λίπος στο σώμα του και να ενισχύονται οι αισθήσεις (αφή, γεύση, όσφρηση, ακοή και όραση), καθώς το νευρικό του σύστημα ωριμάζει ραγδαία. Επίσης αρχίζει να χασμουριέται, κάτι που μπορείτε να δείτε, αν είστε τυχεροί, στον υπέρηχο. Αυτή την περίοδο θα νιώσετε και τις πρώτες κλωτσιές του μωρού σας, δηλαδή κάτι σαν μικρά φτερουγίσματα χαμηλά στην κοιλιά σας.

Η μαγεία μέσα σας:

Υπάρχει ακόμα άφθονος χώρος στη μήτρα για το μωρό σας να κινείται, να στρέφεται, να γυρνάει, να κλωτσάει με τα πόδια και τα χέρια του, να κουλουριάζεται και να κάνει τούμπες.

Οι αμφιβληστροειδείς του έχουν γίνει ευαίσθητοι στο φως, με αποτέλεσμα το μωρό σας να μπορεί να αντιληφθεί τη λάμψη αν φωτίσετε με φακό την κοιλίτσα σας (ακόμα κι αν τα βλέφαρά του είναι κλειστά). Αυτό συμβαίνει γιατί το νευρικό του σύστημα ωριμάζει ραγδαία την 18η εβδομάδα με αποτέλεσμα την ενίσχυση των αισθήσεων (αφή, γεύση, όσφρηση, ακοή και όραση).

Το μωρό σας χασμουριέται και έχει λόξυγκα (μπορεί να τους αισθανθείτε σε λίγο καιρό!). Στην πραγματικότητα μπορείτε να πάρετε μία γεύση από τις κινήσεις και το αξιολάτρευτο χασμουρητό του στο υπερηχογράφημά σας αυτόν το μήνα.

Τα γεννητικά όργανα τώρα σχηματίζονται, αλλά αν περιμένετε αγόρι μπορεί να μην τα δείτε στο υπερηχογράφημα (λόγω στάσης).

Συμπτώματα:

1. Εμβρυϊκή κίνηση
2. Κράμπες στα πόδια
3. Φούσκωμα και αέρια
4. Ματωμένα ούλα
5. Ραγάδες
6. Οίδημα (πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους)

Κάπου τώρα θα αισθανθείτε και τις πρώτες κλωτσιές του μωρού σας. Πώς θα το καταλάβετε; Θα νιώσετε κάτι σαν φτερουγίσματα στην κοιλιά σας στο ύψος της λεκάνης σας.

Η μήτρα σας είναι στο μέγεθος ενός πεπονιού αυτή την εβδομάδα και βρίσκεται τέσσερα εκατοστά πίσω από τον αφαλό σας. Μπορείτε να τη νιώσετε!

Κάτι άλλο που μπορεί να νιώσετε είναι πόνος στη μέση. Ποια είναι η αιτία; Η συνεχώς αυξανόμενη μήτρα σας μετατοπίζει το κέντρο βάρους σας και σε συνδυασμό με την επίδραση της ριλαξίνης προκαλεί αστάθεια, με αποτέλεσμα να καταβάλετε μεγαλύτερη προσπάθεια για να διατηρήσετε τη σωστή στάση του σώματός σας. Ανακουφιστείτε τοποθετώντας τα πόδια σας ψηλά όταν κάθεστε ή είστε ξαπλωμένη.

Μια σημαντική αλλαγή συμβαίνει στο καρδιαγγειακό σας σύστημα. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου η αρτηριακή σας πίεση θα μειωθεί. Να είστε προσεκτικές! Μη σηκώνεστε πάρα πολύ γρήγορα γιατί μπορεί να ζαλιστείτε.

Διατροφή:

Η όρεξή σας μπορεί να έχει αυξηθεί. Επιλέξτε τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, καθώς το μωρό σας χρειάζεται ένα ευρύ φάσμα βιταμινών για να αναπτυχθεί σωστά.

Έχετε μία δυσάρεστη αίσθηση μετά το φαγητό; Πιθανόν να φταίει η δυσπεψία, μια αρκετά συχνή παρενέργεια της εγκυμοσύνης.

Προσπαθήστε να θέσετε τη δυσπεψία και την καούρα υπό τον έλεγχό σας:

1. Τρώγοντας αργά και καταναλώνοντας μικρότερα γεύματα μέσα στην ημέρα,
2. αποφεύγοντας τις τροφές πλούσιες σε λιπαρά και
3. μένοντας λίγη ώρα όρθια μετά το φαγητό.

19η εβδομάδα: Το εμβρυϊκό σμήγμα κάνει την εμφάνισή του.

Το μωρό σας είναι περίπου 15 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος μίας μεγάλης ντομάτας, και ζυγίζει 240 γραμμάρια. Μία λευκή, κρεμώδης ουσία αρχίζει να καλύπτει το δέρμα του μωρού σας. Φωτογραφίες υπερήχων σε αυτό το στάδιο το δείχνουν να αγγίζει τη μεμβράνη του αμνιακού υγρού και το πρόσωπό του, να γραπώνει τον ομφάλιο λώρο, να κουνάει πόδια και χέρια αδιάκοπα και να πιπιλίζει τον αντίχειρά του. Σχεδόν όλες οι εγκυμονούσες νιώθουν τις πρώτες κινήσεις του μωρού τους αυτή την εβδομάδα· οι περισσότερες το αναφέρουν σαν φτερουγίσματα πεταλούδας.

Η μαγεία μέσα σας:

Τα άκρα του μωρού σας είναι πλέον σε αναλογία με το υπόλοιπο σώμα του και στον υπέρηχο αυτού του μήνα μπορεί να το θαυμάσετε να αγγίζει τη μεμβράνη του αμνιακού υγρού και το πρόσωπό του, να γραπώνει τον ομφάλιο λώρο, να κουνάει πόδια και χέρια αδιάκοπα και να πιπιλίζει τον αντίχειρά του.

Σχεδόν όλες οι εγκυμονούσες νιώθουν τις πρώτες κινήσεις του μωρού τους αυτή την εβδομάδα. Οι περισσότερες το αναφέρουν σαν φτερουγίσματα πεταλούδας.

Επίσης, κοιμάται και ξυπνάει συχνά και περνάει αρκετό χρόνο εξασκώντας τα πνευμόνια του για τη σημαντική λειτουργία της αναπνοής, στα πλαίσια της προετοιμασίας για τη ζωή στον έξω κόσμο.

Σε αυτήν τη φάση της ανάπτυξης, οι αισθήσεις του μωρού έχουν την τιμητική τους. Τα νευρικά κύτταρα που θα το βοηθήσουν να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του, αναπτύσσονται στις εξειδικευμένες περιοχές του εγκεφάλου του.

Τα νεφρά του συνεχίζουν να παράγουν ούρα και τα μαλλιά στο τριχωτό της κεφαλής του αρχίζουν να βγαίνουν.

Εάν το μωρό σας είναι κορίτσι, ήδη αυτή την εβδομάδα οι ωοθήκες της περιέχουν πλέον τα πρώτα κύτταρα των ωαρίων.

Τέλος, το αξιοθαύμαστο αυτής της εβδομάδας είναι ότι εμφανίζεται το εμβρυικό σμήγμα (vernix caseosa) -μια λευκή, κρεμώδης ουσία που καλύπτει το δέρμα του- το οποίο θα συνοδεύσει το μωρό σας μέχρι και τη γέννησή του. Θεωρείται ότι λιπαίνει το μωρό ώστε να βοηθηθεί περισσότερο στην έξοδό του κατά τον τοκετό, καθώς και ότι προστατεύει το ευαίσθητο δέρμα του νεογέννητου και το «μονώνει» από το αμνιακό υγρό ή τον ξηρό αέρα.

Συμπτώματα:

1. Κράμπες στα πόδια κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας
2. Αυξημένη όρεξη για φαγητό
3. Δυσκοιλιότητα
4. Τάση για λιποθυμία και ζαλάδες
5. Βουλωμένη μύτη
6. Πόνοι στη μέση
7. Ραγάδες

Η κοιλίτσα σας αρχίζει να μεγαλώνει με ακόμη πιο γρήγορους ρυθμούς. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να παρατηρήσετε κάποια πονάκια και τραβήγματα χαμηλά στην κοιλιά, δυσκολία στην αναπνοή και διαπεραστικό πόνο στη μία ή και στις δύο πλευρές σας.

Από την 18η έως την 22η εβδομάδα θα νιώσετε την πρώτη του κλωτσιά. Όσο πιο λεπτή είστε και όσο πιο χαλαροί είναι οι μύες της μήτρας σας, τόσο πιο πιθανό είναι να αισθανθείτε νωρίτερα κίνηση.

Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε και κάποιες αλλαγές στο δέρμα σας.

Οι παλάμες σας είναι πιο κόκκινες; Δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Συμβαίνει λόγω του αυξημένου αριθμού οιστρογόνων. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν δυσχρωμίες στο δέρμα σας. Αυτές οι σκούρες κηλίδες θα υποχωρήσουν σταδιακά μετά τη γέννα. Στο μεσοδιάστημα προστατέψτε το δέρμα σας από τον ήλιο.

Πώς πάει η ερωτική σας ζωή; Ο παράγοντας Χ στην εξίσωση σεξ, είναι η σχέση μεταξύ της μεταβαλλόμενης διάθεσής σας και της αλλαγής στο σώμα σας: Όπως κάθε εγκυμοσύνη είναι μοναδική, έτσι είναι και η σεξουαλική ζωή κάθε εγκύου.

Διατροφή:

Σιγουρευτείτε ότι η διατροφή σας περιέχει άφθονη βιταμίνη B και καλά λιπαρά που βοηθούν στη σωστή ανάπτυξη των εγκεφαλικών κυττάρων του μωρού σας.

Επίσης, σιγουρευτείτε ότι προσλαμβάνετε σίδηρο. Το σώμα σας χρειάζεται τον σίδηρο για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης. Αν δεν έχετε αρκετό σίδηρο τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης μειώνονται, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία, μία επιβλαβή κατάσταση για το μωρό σας εάν δεν αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη θεραπεία.

Τρώγοντας λοιπόν τροφές πλούσιες σε σίδηρο όπως κόκκινο κρέας, πουλερικά, ψάρια, φακές, πράσινα λαχανικά και δημητριακά, διασφαλίζετε αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό σας. Επίσης μην παραλείπετε την πρόσληψη βιταμίνης C, καθώς βοηθάει στην απορρόφηση του σιδήρου. Πορτοκάλια, φράουλες, ακτινίδια και πατάτες είναι μερικά από τα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C.

20η εβδομάδα: Ήρθε η ώρα για το υπερηχογράφημα Β΄ επιπέδου.

Το μωρό σας είναι περίπου 16.5 εκατοστά (από το κεφάλι μέχρι τους γλουτούς) και 25.5 εκατοστά (από το κεφάλι έως τη φτέρνα), δηλαδή έχει το μήκος μίας μπανάνας, και ζυγίζει 300 γραμμάρια. Η μέτρηση τους πρώτους μήνες γίνεται από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι τους γλουτούς, αφού τα άκρα είναι ακόμα κουλουριασμένα στο σώμα. Μετά την 20η εβδομάδα η μέτρηση γίνεται μέχρι την άκρη των ποδιών. Όσον αφορά τη μέλλουσα μαμά, αυτές τις μέρες θα πρέπει να έχει ανέβει η διάθεσή και η ψυχολογία σας. Τώρα είναι μία καλή στιγμή να ξεκινήσετε μαθήματα ανώδυνου τοκετού.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας αυτές τις μέρες, καταπίνει πολύ πιο συχνά, πράγμα που το βοηθάει στο πεπτικό του σύστημα. Εκεί παράγεται και το μηκώνιο, μία ουσία που αποτελείται από όλα εκείνα τα στοιχεία που καταπίνει το μωρό στην ενδομήτρια ζωή του και τις πρώτες μέρες μετά τη γέννηση αποτελούν τα πρώτα κόπρανά του.

Μπορεί ακόμα να απολαύσει ένα καλό τέντωμα των άκρων, καθώς του το επιτρέπουν:

1. τα νεύρα και οι μύες που έχουν αναπτυχθεί αρκετά
2. και ο χώρος μέσα στη μήτρα που ακόμα είναι άφθονος.

Το μωρό σας ήδη ανέπτυξε το “αδιάβροχό” του, τη λευκή, κρεμώδη ουσία γνωστή ως εμβρυϊκό σμήγμα (vernix caseosa). Μία ουσία που καλύπτει όλο του το δέρμα και το “μονώνει” από το αμνιακό υγρό.

Κάτι άλλο εξίσου σημαντικό είναι ότι από αυτή την εβδομάδα, αντισώματά σας μεταφέρονται στο μωρό σας.

Αν περιμένετε κοριτσάκι, η μήτρα της έχει σχηματιστεί πλήρως και ο τράχηλός της είναι σε φάση κατασκευής. Έχει χονδρικά επτά εκατομμύρια ωάρια στις ωοθήκες της, αλλά μέχρι τη στιγμή που θα γεννηθεί, τα ωάρια θα έχουν μειωθεί στα δύο εκατομμύρια. Αν περιμένετε αγοράκι, οι όρχεις ξεκινούν την κάθοδό τους σιγά-σιγά αν και ακόμα βρίσκονται στην κοιλιακή του χώρα.

Εξετάσεις:

Ήρθε η ώρα για τον επόμενο έλεγχο. Μεταξύ της 20ής και της 24ης εβδομάδας γίνεται το αναλυτικό υπερηχογράφημα Β΄ τριμήνου ή υπερηχογράφημα Β΄ επιπέδου, προκειμένου να ελεγχθεί η σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Αποτελεί τη σημαντικότερη υπερηχογραφική εξέταση στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης δίνοντας πλήθος πληροφοριών για το έμβρυο.

Πιο συγκεκριμένα σε αυτό το υπερηχογράφημα γίνεται:

1. Η επιβεβαίωση ότι η εγκυμοσύνη εξελίσσεται φυσιολογικά.
2. Ο προσδιορισμός των πιθανοτήτων για το σύνδρομο Down.
3. Η διάγνωση συγγενών ή ανατομικών ανωμαλιών του εμβρύου.
4. Η πρόβλεψη της πιθανότητας για πρόωρο τοκετό.
5. Η πρόβλεψη της πιθανότητας που έχει η έγκυος να εμφανίσει υπέρταση στην εγκυμοσύνη.

Συμπτώματα:

1. Αυξημένη όρεξη για φαγητό
2. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
3. Πόνοι στη μέση
4. Καούρα και Δυσπεψία
5. Λιποθυμία ή ζάλη
6. Κράμπες στα πόδια
7. Πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους
8. Ο ομφαλός προβάλλει προς τα έξω

Αυτές τις μέρες θα πρέπει να έχει ανέβει η διάθεση και η ψυχολογία σας· και γιατί να μην έχει ανέβει άλλωστε! Τα ενοχλητικά συμπτώματα έχουν σχεδόν υποχωρήσει και είστε ήδη στα μισά της διαδρομής!

Τώρα είναι μία καλή στιγμή να ξεκινήσετε μαθήματα ανώδυνου τοκετού και ασκήσεις αναπνοής, για να προετοιμαστείτε για τη στιγμή της γέννας και να έχετε τον έλεγχο του σώματός σας εκείνη την κρίσιμη στιγμή.

Αυτή την εβδομάδα η μήτρα βρίσκεται στο ύψος του αφαλού σας και μπορεί να έχετε πάρει γύρω στα 4-5 κιλά. Υπολογίστε ότι εφεξής θα παίρνετε περίπου μισό κιλό την εβδομάδα (οι λιποβαρείς γυναίκες μπορεί να χρειαστεί να παίρνουν λίγο περισσότερο βάρος ενώ οι υπέρβαρες λίγο λιγότερο). Σιγουρευτείτε ότι λαμβάνετε αρκετό σίδηρο.

Λαχανιάζετε πιο εύκολα; Είναι φυσιολογικό καθώς η μήτρα σας μεγαλώνει και πιέζει το διάφραγμα, με αποτέλεσμα η αναπνοή να δυσκολεύει ακόμη περισσότερο.

Μπορεί επίσης να έχετε παρατηρήσει ότι τα νύχια σας είναι πιο δυνατά και τα μαλλιά σας έχουν αποκτήσει περισσότερο όγκο και μεγαλώνουν πιο γρήγορα. Μπορείτε να ευχαριστήσετε γι’ αυτό και πάλι τις ορμόνες!

Πώς θα πετύχω καλό ύπνο στην εγκυμοσύνη μου;

Μπορεί να γίνεται όλο και πιο δύσκολο να απολαύσετε έναν καλό ύπνο καθώς προχωράει η εγκυμοσύνη σας. Για ποιους λόγους:

1. Ροχαλίζετε για πρώτη φορά στη ζωή σας εν μέρει χάρη στις μεγαλύτερες ποσότητες οιστρογόνων. Τι να κάνετε: Κοιμηθείτε στο πλευρό σας με ελαφρώς σηκωμένο το κεφάλι σας.
2. Η καούρα και η δυσπεψία μπορεί επίσης να μη σας αφήσουν να απολαύσετε τον ύπνο σας. Τι να κάνετε: Αποφύγετε τροφές που προκαλούν καούρα και δώστε στον εαυτό σας δύο με τρεις ώρες για να χωνέψετε το φαγητό πριν πάτε για ύπνο.
3. Οι κράμπες στα πόδια μπορεί να σας ξυπνάνε από έναν ωραίο βαθύ ύπνο. Τι να κάνετε: Πιέζετε ή κάνετε μασάζ στο πονεμένο μέρος, τεντώνοντας ταυτόχρονα τον μυ, τραβώντας την πατούσα από τα δάχτυλα προς τα πίσω.
4. Ψάχνετε την κατάλληλη στάση; Τι να κάνετε: Ξαπλώστε στο πλευρό σας με τα γόνατα λυγισμένα και με ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδια σας.

Διατροφή:

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα σας χρειάζεται περισσότερο σίδηρο για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες του αυξανόμενου όγκου αίματος και της ανάπτυξης του μωρού σας. Το κόκκινο κρέας είναι μια καλή πηγή σιδήρου για τις εγκύους. Τα πουλερικά (ειδικά το σκούρο κρέας) περιέχουν επίσης σίδηρο. Μερικές καλές πηγές σιδήρου πέραν του κρέατος είναι τα όσπρια, τα προϊόντα με βάση τη σόγια, το σπανάκι, τα δαμάσκηνα, οι σταφίδες και τα δημητριακά.

21η εβδομάδα: Το μωρό σας αρχίζει να παίρνει βάρος.

Το μωρό σας είναι περίπου 26,7 εκατοστά (από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τις φτέρνες), δηλαδή έχει το μέγεθος ενός μεγάλου καρότου, και ζυγίζει 340 γραμμάρια. Αρχίζει να παίρνει βάρος, κάτι που θα είναι και η κύρια δραστηριότητά του μέχρι τον 9ο μήνα. Το πεπτικό του σύστημα έχει ολοκληρωθεί και το μωρό σας μπορεί πλέον να καταπίνει μικρές ποσότητες αμνιακού υγρού. Αλλαγές όμως συμβαίνουν και στη μέλλουσα μαμά, καθώς πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι τώρα έχουν πολύ περισσότερη ενέργεια από κάθε άλλη φάση της ζωής τους. Ελπίζουμε να είστε κι εσείς ανάμεσα σε αυτές.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα αρχίζει να παίρνει βάρος, κάτι που θα είναι και η κύρια δραστηριότητά του μέχρι τον 9ο μήνα. Πίνει τακτικά αμνιακό υγρό από το οποίο λαμβάνει θρεπτικά συστατικά και ενυδατώνεται, ουρεί και αναπνέει. Τα φρύδια και τα βλέφαρα έχουν αναπτυχθεί πλήρως και οι αισθητήρες γεύσης διαμορφώνονται στη γλώσσα του. Τα βλέφαρά του παραμένουν κλειστά, αλλά οι αμφιβληστροειδείς των ματιών του είναι πλήρως αναπτυγμένοι. Τα φρύδια του γίνονται πιο πυκνά και τα χείλη παίρνουν σχήμα.

Αν έχετε κορίτσι ο κόλπος της αρχίζει να σχηματίζεται.

Τα πόδια και τα χέρια βρίσκονται πλέον σε πλήρη αρμονία με το υπόλοιπο σώμα, οι νευρώνες είναι συνδεδεμένοι με τους μυς και τον εγκέφαλο και οι χόνδροι του σώματός του μετατρέπονται σε οστά. Όλες αυτές οι αλλαγές συνδυασμένες μεταξύ τους προσφέρουν στο μωρό σας περισσότερο έλεγχο των κινήσεών του.

Είναι ακόμα αρκετά τυχερό, καθώς υπάρχει άφθονος χώρος στη μήτρα για να στριφογυρίζει και να κάνει τούμπες (ίσως αυτό αισθανθήκατε χθες το βράδυ στον ύπνο σας!). Με τόση κινητικότητα σίγουρα δε θα μπορείτε να πιστέψετε ότι στην πραγματικότητα κοιμάται τόσο όσο ένα νεογέννητο.

Συμπτώματα:

1. Αυξημένη όρεξη για φαγητό
2. Εμβρυϊκή κίνηση
3. Πόνοι στη μέση
4. Καούρα και Δυσπεψία
5. Λιποθυμία ή ζάλη
6. Ραγάδες
7. Φούσκωμα και αέρια
8. Ματωμένα ούλα

Καθώς προσπαθείτε να προσαρμοστείτε στο νέο σας μέγεθος, να περιμένετε κάποια θεματάκια αστάθειας. Κουβαλάτε μεγαλύτερο φορτίο και το κέντρο βάρους σας έχει αλλάξει. Επιπλέον, οι σύνδεσμοί σας είναι πιο χαλαροί και οι μύες είναι πιο δύσκολο να συντονιστούν. Γι’ αυτό λοιπόν μην απορείτε εάν “πέφτετε” πάνω σε πράγματα. Σε περίπτωση που η αστάθεια συνοδεύεται και από πόνο, θολή όραση ή πρησμένα χέρια και πόδια, επικοινωνήστε με το γιατρό σας καθώς μπορεί να υπάρχει μία πιθανότητα να συνδέεται με προεκλαμψία.

Πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι τώρα έχουν πολύ περισσότερη ενέργεια από κάθε άλλη φάση της ζωής τους. Ελπίζουμε να είστε κι εσείς ανάμεσα σε αυτές!

Για να χτίσετε την αντοχή σας την ώρα της γέννας και να προετοιμαστείτε για όσα έρχονται, κάντε μακρινούς περιπάτους, οδηγήστε ποδήλατο (σε εσωτερικό χώρο κατά προτίμηση) ή κάντε ελλειπτικό.

Εκεί μέσα φαίνεται να απολαμβάνει ό,τι τρώτε! Το μωρό σας μπορεί να ξεχωρίζει γεύσεις από τις τροφές που τρώτε όταν καταπίνει το αμνιακό υγρό. Γι’ αυτό φροντίστε να τρώτε ποικιλίες τροφών καθώς προετοιμάζετε το μωρό σας για την περίοδο των στερεών τροφών (περίπου τον 5ο-6ο μήνα). Έρευνες έχουν δείξει ότι τα μωρά είναι πιο δεκτικά σε μεγαλύτερο εύρος τροφών, όταν η μαμά δεν περιορίζει τις γεύσεις στην εγκυμοσύνη της.

Τώρα που αρχίζει να φαίνεται η κοιλίτσα σας και αυτές οι κλωτσιές ξεκάθαρα πλέον δεν είναι τερτίπια του εντέρου σας, αρχίζει να σας κυριαρχεί μία αγωνία: «Αλήθεια θα γίνω μαμά; Θα πρέπει να έχει γίνει κάποιο λάθος!». Μην ανησυχείτε. Δεν είστε η μόνη. Σχεδόν κάθε μέλλουσα μαμά (και μπαμπάς) έχουν φοβίες και ανησυχίες. Μοιραστείτε τις με τον σύντροφό σας, τους δικούς σας ανθρώπους ή έναν ειδικό.

Διατροφή:

Στη διατροφή σας δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα και φυσικά στην ποσότητα. Αποφύγετε το έτοιμο φαγητό που δεν γνωρίζετε ούτε τι περιέχει, ούτε υπό ποιες συνθήκες έγινε η προετοιμασία. Ειδικά οι πράσινες σαλάτες είναι καλό να καταναλώνονται στο σπίτι, έχοντας πλύνει σχολαστικά ένα-ένα φύλλο, ενώ το κρέας πρέπει να είναι καλοψημένο.

22η εβδομάδα: Μοιάζει με ένα μίνι νεογέννητο.

Το μωρό σας είναι περίπου 28 εκατοστά (από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τις φτέρνες) και ζυγίζει 450 γραμμάρια. Οπτικά μοιάζει με ένα νεογέννητο σε μίνι μέγεθος -περίπου στο ύψος ενός αγγουριού- ωστόσο, μένουν πολλά να γίνουν ακόμα προτού γεννηθεί. Η μήτρα σας μεγαλώνει όλο και πιο πολύ και μέχρι τώρα θα έχετε μία διακριτή κοιλίτσα που θα μιλάει από μόνη της: «Ναι, είμαι έγκυος!». Τέλος, το λαμπερό σας δέρμα είναι η ζωντανή απόδειξη ότι δεν είναι όλα τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης δυσάρεστα.

Η μαγεία μέσα σας:

Ο εγκέφαλός του μπαίνει σε τροχιά ταχείας ανάπτυξης και τα όργανά του γίνονται μέρα με τη μέρα πιο λειτουργικά.

Τα χαρακτηριστικά του προσώπου συνεχίζουν να γίνονται πιο διακριτά και τα χείλη έχουν πλέον σχηματιστεί πλήρως. Τα νύχια στα δάχτυλά του είναι πλήρως διαμορφωμένα και συνεχίζουν να μεγαλώνουν. Τα μάτια έχουν σχηματιστεί, αλλά οι ίριδες δεν παρουσιάζουν κανένα χρωματισμό ακόμα. Τα πρώτα του δοντάκια επίσης αναπτύσσονται κάτω από τα ούλα του.

Το γνωρίζατε;

Το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά τα οποία διανέμονται σε όλο του το σώμα με το αίμα από τον ομφάλιο λώρο, ρέουν με ταχύτητα τεσσάρων μιλίων την ώρα.

Αυτή την εβδομάδα επίσης, αρπάζει με μεγαλύτερη πυγμή τον ομφάλιο λώρο και οι αισθήσεις του γίνονται πιο δυνατές. Έτσι, αντιλαμβάνεται καλύτερα το περιβάλλον γύρω του καθώς αναπτύσσει την αίσθηση της αφής. Η γροθιά του είναι πολύ δυνατή πλέον και αφού δεν έχει κάτι άλλο να πιάσει μέσα στη μήτρα σας, εξασκείται κρατώντας γερά τον ομφάλιο λώρο –αλλά μην ανησυχείτε, είναι πολύ ανθεκτικός! Η όρασή του επίσης βελτιώνεται. Το μικρό σας μπορεί να αντιλαμβάνεται το φως και το σκοτάδι πολύ καλύτερα από πριν. Μπορεί επίσης να ακούει τη φωνή σας, τον χτύπο της καρδιά σας, το γουργουρητό στο στομάχι σας και τον ήχο του φυσήματος από το αίμα που κυκλοφορεί.

Τα πρώτα κόπρανα του μωρού αρχίζουν να συσσωρεύονται στην κοιλίτσα του. Αποτελούνται από όλα όσα καταπίνει στη μήτρα, συμπεριλαμβανομένου του αμνιακού υγρού. Αυτή η ουσία αποτελείται από μαύρη ή σκούρα πράσινη κολλώδη ουσία που ονομάζεται μηκώνιο.

Αν το παιδί σας είναι αγόρι, οι όρχεις αρχίζουν να κατέρχονται από την λεκάνη προς το όσχεο.

Ο σκελετός του συνεχίζει να αναπτύσσεται και τα οστά σκληραίνουν όλο και περισσότερο αν και κάποια μαλακά σημεία θα παραμείνουν μέχρι και τους πρώτους μήνες της ζωής του.

Συμπτώματα:

1. Δυσκοιλιότητα
2. Προεξέχων ομφαλός
3. Καούρα και Δυσπεψία
4. Λιποθυμία ή ζάλη
5. Ραγάδες
6. Κράμπες
7. Αιμορροΐδες και πρήξιμο στα δάχτυλα
8. Δέρμα που ακτινοβολεί

Μέχρι τώρα θα έχετε μία διακριτή κοιλίτσα που θα μιλάει από μόνη της: «Ναι, είμαι έγκυος!»

Η μήτρα σας μεγαλώνει διαρκώς, ωστόσο μπορείτε ακόμα με ευκολία να σκύψετε, να καθίσετε, να οδηγήσετε, γενικά να κάνετε άνετα όσα κάνατε και πριν. Η κοιλιά σας όμως δεν είναι το μόνο σημείο του σώματός σας που μεγαλώνει. Κοιτάξτε χαμηλά και θα διαπιστώσετε ότι τα άκρα σας μεγαλώνουν επίσης.

Αυτή είναι μία καλή στιγμή να ελέγξετε τα επίπεδα του σιδήρου στο αίμα σας, καθώς ο όγκος του αίματός σας έχει αυξηθεί κατά πολύ τους τελευταίους μήνες. Πίνετε άφθονο νερό για την αναπλήρωση.

Το λαμπερό σας δέρμα είναι η ζωντανή απόδειξη ότι δεν είναι όλα τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης δυσάρεστα. Η περισσότερη υγρασία στο δέρμα σας και η μεγαλύτερη ποσότητα αίματος που κυλάει στις φλέβες σας, δημιουργεί αυτή τη λάμψη της εγκυμοσύνης. Μαζί με το λαμπερό δέρμα έρχονται και τα δυνατά, πυκνά μαλλιά.

Διατροφή:

Ζούμε στην Ελλάδα και όλοι γνωρίζουμε τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής. Εκμεταλλευτείτε το! Η πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής αποτελεί ένα αρκετά καλό πρότυπο για τους μήνες της εγκυμοσύνης σας. Η πυραμίδα αυτή έχει στη βάση της τις φυτικές ίνες και τα δημητριακά (ψωμί, ρύζι, μακαρόνια κ.λπ.) και όσο ανεβαίνουμε προς τα πάνω συναντάμε τα λαχανικά, την πρωτεΐνη (κρέας), τα φρούτα, τα γαλακτοκομικά και τέλος τις λιπαρές τροφές (γλυκά). Όσο πιο κοντά στη βάση της πυραμίδας βρίσκεται μια τροφή, τόσο μεγαλύτερο μέρος της καθημερινής σας διατροφής πρέπει να αποτελεί. Μην ξεχνάτε να καταναλώνετε μικρά και συχνά γεύματα και να πίνετε άφθονο νερό.

23η εβδομάδα: Μπορείτε να ακούσετε την καρδιά του από ένα απλό στηθοσκόπιο.

Το μωρό σας είναι περίπου 29,2 εκατοστά (από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τις φτέρνες), δηλαδή έχει το μέγεθος ενός μεγάλου μάνγκο, και ζυγίζει 540 γραμμάρια. Από αυτή την εβδομάδα αυξάνεται σημαντικά το σωματικό του βάρος, το οποίο θα έχει διπλασιαστεί μέσα στις επόμενες 4 εβδομάδες. Μέχρι τώρα θα έχετε αισθανθεί το μωρό σας να κινείται. Ίσως να έχετε παρατηρήσει ότι τα πόδια σας αρχίζουν να πρήζονται, κυρίως στο τέλος της ημέρας ή κατά τη διάρκεια μιας ζεστής μέρας το καλοκαίρι.

Η μαγεία μέσα σας:

Από αυτή την εβδομάδα αυξάνεται σημαντικά το σωματικό του βάρος, το οποίο θα έχει διπλασιαστεί μέσα στις επόμενες 4 εβδομάδες. Ωστόσο, τα οστά και τα όργανα του σώματός του είναι ορατά κάτω από το διάφανο δέρμα του. Θα γίνει όμως λιγότερο διαφανές μόλις εγκατασταθούν τα πρώτα αποθέματα λίπους.

Το μωρό σας αρχίζει να αναγνωρίζει τον χαρακτηριστικό ήχο της φωνής σας. Εσείς και ο σύντροφός σας χτίστε πάνω σε αυτό τραγουδώντας του και μιλώντας του.

Οι αναλογίες του σώματός του είναι αυτές ενός νεογέννητου, αν και ακόμα είναι αρκετά πιο λεπτό. Τα μάτια έχουν σχηματιστεί, αλλά οι ίριδες δεν παρουσιάζουν κανένα χρωματισμό ακόμα.

Αν περιμένετε αγοράκι οι όρχεις του κατεβαίνουν προς την βουβωνική χώρα και εάν έχετε κοριτσάκι η μήτρα και οι ωοθήκες του έχουν σχηματιστεί.

Αυτή την εβδομάδα μπορεί να «δείτε» τις κωλοτούμπες του, καθώς η κοιλία σας θα αλλάζει σχήμα ανάλογα με το που θα βρίσκεται μέσα σε αυτή. Εξοικειώνεται με δυνατούς θορύβους του σπιτιού όπως γαύγισμα σκύλου, ήχο ηλεκτρικής σκούπας και πιθανόν να τους αναγνωρίσει και να μην ενοχληθεί μόλις τους ακούσει έξω από την κοιλίτσα.

Τέλος, τα πνευμόνια του προετοιμάζονται γι’ αυτή την πρώτη μεγάλη ανάσα κατά τη γέννα.

Συμπτώματα:

1. Εμβρυϊκή κίνηση
2. Αυξημένη όρεξη για φαγητό
3. Δυσκοιλιότητα
4. Μούδιασμα στα χέρια
5. Ροχαλητό
6. Φούσκωμα
7. Ραγάδες
8. Κοκκινίζουν οι παλάμες των χεριών και τα πέλματα των ποδιών
9. Ματωμένα ούλα

Μέχρι τώρα θα έχετε αισθανθεί το μωρό σας να κινείται. Εάν όχι ακόμα, μπορεί να συμβαίνει γιατί ο πλακούντας είναι μπροστά από το μωρό. Ή μπορεί να πάρει περισσότερο χρόνο εάν είστε υπέρβαρη.

Καθώς το μωρό σας παίρνει βάρος, το ίδιο κάνετε κι εσείς. Θα πρέπει να έχετε πάρει μέχρι τώρα γύρω στα 6-7 κιλά.

Ίσως να έχετε παρατηρήσει ότι τα πόδια σας αρχίζουν να πρήζονται κυρίως στο τέλος της ημέρας ή κατά τη διάρκεια μιας ζεστής μέρας το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει λόγω της κατακράτησης υγρών. Το σώμα σας θα αποβάλλει το έξτρα υγρό αμέσως μετά τη γέννα. Στο μεσοδιάστημα, ξαπλώνετε στην αριστερή σας πλευρά και σηκώνετε τα πόδια σας ψηλά. Αποφύγετε να στέκεστε όρθια σε ένα μέρος για πολλή ώρα. Επιπλέον, προσπαθήστε να ασκείστε τακτικά για την αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος.

Διατροφή:

Λαμβάνοντας περισσότερες φυτικές ίνες, τρώγοντας άφθονα φρούτα και λαχανικά και πίνοντας πολλά υγρά, θα σας βοηθήσει στην αποφυγή της δυσκοιλιότητας και του φουσκώματος. Αποφύγετε την πρόσληψη σιδήρου σε συμπλήρωμα, εκτός και εάν σας την έχει γράψει ο γιατρός σας.

24η εβδομάδα: Το πρόσωπό του έχει σχεδόν τελειοποιηθεί.

Το μωρό σας είναι περίπου 30,5 εκατοστά δηλαδή έχει το μέγεθος ενός καλαμποκιού, και ζυγίζει 590 γραμμάρια. Το βάρος του μωρού σας αυξάνεται πλέον με ρυθμό 170 γραμμαρίων την εβδομάδα. Το πρόσωπό του έχει σχεδόν τελειοποιηθεί και έχει πιθανότητες να επιζήσει εάν γεννηθεί αυτή την εβδομάδα. Ο αφαλός σας προβάλλει προς τα έξω, καθώς η όλο και μεγαλύτερη μήτρα «σπρώχνει» ό,τι βρει μπροστά της και πιθανόν να έχετε μουδιάσματα στα δάχτυλα λόγω του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα που κάνει την εμφάνισή του σε πολλές γυναίκες το 2ο τρίμηνο.

Η μαγεία μέσα σας:

Το βάρος του μωρού σας αυξάνεται πλέον με ρυθμό 170 γραμμαρίων την εβδομάδα. Το περισσότερο από αυτό το βάρος προέρχεται από τα αναπτυσσόμενα όργανα, τα οστά και τους μυς, καθώς και από το λίπος που σιγά-σιγά συσσωρεύεται στο σώμα του.Το μωρό σας καταλαμβάνει ολοένα και περισσότερο χώρο στη μήτρα και το δέρμα του είναι ακόμα λεπτό και ευαίσθητο.

Επίσης, εάν μπορούσατε να δείτε μέσα στην κοιλίτσα σας θα βλέπατε ότι το δέρμα του αρχίζει να παίρνει χρώμα –δεν είναι τελείως διαφανές πια- και είναι ρυτιδιασμένο καθώς ακόμα δεν έχει συσσωρευτεί αρκετό λίπος για να το «γεμίσει». Το πρόσωπό του έχει σχεδόν τελειοποιηθεί και έχει πιθανότητες να επιζήσει εάν γεννηθεί αυτή την εβδομάδα.Τώρα κοιμάται και ξυπνάει ανά τακτά διαστήματα και πραγματικά μαλλιά (όχι χνούδι) φυτρώνουν στο κεφαλάκι του. Κάποια μωρά κλωτσάνε ως απάντηση σε ήχους και αγγίγματα που προέρχονται απ’ έξω από την κοιλιά.Το μωρό σας μπορεί να ακούσει όλους τους ήχους: Την αναπνοή σας, το γουργούρισμα από το στομάχι σας, τη φωνή τη δική σας και του συντρόφου σας (που θα είναι σε θέση να αναγνωρίσει στη γέννα) και ακόμη πιο δυνατούς ήχους όπως τα κορναρίσματα στο δρόμο και το γαύγισμα ενός σκύλου.

Συμπτώματα:

1. Δυσκοιλιότητα
2. Ημικρανίες
3. Πόνοι χαμηλά στην κοιλιά
4. Κράμπες στα πόδια
5. Πρησμένα πόδια και αστράγαλοι
6. Καούρα
7. Ραγάδες
8. Τα μάτια σας γίνονται πιο ευαίσθητα στο φως και μπορεί να τα αισθάνεστε πιο ξηρά.

Ποια είναι τα σημάδια του πρόωρου τοκετού;

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα πριν τις 37 εβδομάδες:

1. Σπάσιμο των νερών.
2. Αιμορραγία ή σταγόνες αίματος από τον κόλπο.
3. Έντονη πίεση στο κάτω μέρος του κόλπου – Έχετε την αίσθηση ότι το μωρό πιέζει προς τα κάτω.
4. Πόνοι στην κοιλιά – Ειδικά αν ο πόνος επιμένει ή αν έρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
5. Πόνοι χαμηλά στη μέση – Ειδικά αν δεν είχατε τέτοιους πόνους πριν.
6. Μεγάλη αύξηση στην ποσότητα των κολπικών υγρών και αλλαγή στη σύνθεσή τους.

Η μήτρα σας είναι σε μέγεθος όσο μία μπάλα ποδοσφαίρου και πλέον η κοιλίτσα σας δεν κρύβεται με τίποτα!

Πιθανό να έχετε καούρες, μυϊκούς πόνους και πρησμένα πόδια και να αισθάνεστε κόπωση και ζαλάδα. Μιλήστε με το γιατρό σας αν έχετε συχνές ζαλάδες ή λιποθυμίες, καθώς μπορεί να προκαλούνται από τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Να σηκώνεστε αργά από το κρεβάτι ή την καρέκλα και να καταναλώνετε συχνά γεύματα.

Ο αφαλός προβάλλει προς τα έξω

Στις περισσότερες γυναίκες κατά το 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους ο αφαλός προβάλλει προς τα έξω, καθώς η όλο και μεγαλύτερη μήτρα «σπρώχνει» ό,τι βρει μπροστά της. Όλα θα επιστρέψουν στο φυσιολογικό τους μετά τον τοκετό.

Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα

Έχετε πόνο στον καρπό και μουδιάσματα στα δάχτυλα; Πιθανόν να ευθύνεται το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Το σύνδρομο εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που κάνουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις που επιβαρύνουν τον καρπό για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. υπερβολική χρήση Η/Υ). Στην εγκυμοσύνη όμως εμφανίζεται για άλλον λόγο, συνήθως από την κατακράτηση υγρών (οι επαναλαμβανόμενες επιβαρυντικές κινήσεις εντείνουν το πρόβλημα). Αντιμετωπίστε το πίνοντας πολλά υγρά (για να μειωθεί το πρήξιμο των άκρων), δίνοντας έμφαση στη σωστή θέση των καρπών και τεντώνοντας ή τινάζοντας τα χέρια σας συχνά μετά από τον ύπνο ή κάποια δραστηριότητα. Τα συμπτώματα υποχωρούν μετά τον τοκετό.

Διατροφή:

Κατά το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας χρειάζεται να επικεντρωθείτε στην κάλυψη των αναγκών σας σε σίδηρο και ασβέστιο:

1. Σε σίδηρο για να ανταπεξέλθει ο οργανισμός σας στην αύξηση του όγκου του αίματος και να καλύψει τις ανάγκες του εμβρύου και του πλακούντα.
2. Σε ασβέστιο καθώς αυτό το διάστημα αρχίζουν να αναπτύσσονται τα δόντια και τα οστά του μωρού σας.

25η εβδομάδα: Μοιάζει περισσότερο με νεογέννητο.

Από το κεφάλι έως τις φτέρνες το μωρό σας είναι 34,3 εκατοστά δηλαδή μοιάζει με ένα μεγάλο γογγύλι, και ζυγίζει 700 γραμμάρια. Καθώς αρχίζει να παίρνει λίπος, το ρυτιδιασμένο σώμα του ομαλοποιείται και «γεμίζει», μοιάζοντας περισσότερο πλέον με νεογέννητο. Ο σύντροφός σας μπορεί να ακούσει τον χτύπο της καρδιάς του αν ακουμπήσει το αυτί του στην κοιλιά σας. Από εδώ και πέρα η εγκυμοσύνη σας εστιάζει στο μεγάλωμα του μωρού σας, γι’ αυτό να τρέφεστε σωστά και να ξεκουράζεστε με την πρώτη ευκαιρία.

Η μαγεία μέσα σας:

Από εδώ και πέρα η εγκυμοσύνη σας εστιάζει στο μεγάλωμα του μωρού σας, γι’ αυτό να τρέφεστε σωστά και να ξεκουράζεστε με την πρώτη ευκαιρία.

Καθώς αρχίζει να παίρνει λίπος, το ρυτιδιασμένο σώμα του ομαλοποιείται και «γεμίζει» μοιάζοντας περισσότερο πλέον με νεογέννητο. Το χρώμα του δέρματός του γίνεται πιο ροζ, όχι γιατί ζεσταίνεται -το αμνιακό υγρό κάνει πολύ καλά τη δουλειά του διατηρώντας μια σταθερή θερμοκρασία εκεί μέσα-, αλλά γιατί μικρά αιμοφόρα αγγεία σχηματίζονται κάτω από το δέρμα του, κάνοντάς το μέρα με τη μέρα λιγότερο διαφανές.

Επιπλέον, το επιδέξιο μωρό σας μπορεί να πιάνει τα πόδια του και να κλείνει την παλάμη του σε γροθιά. Τα μαλλιά του συνεχίζουν να μεγαλώνουν και τα περισσότερα όργανα έχουν αναπτυχθεί.

Ο σύντροφός σας μπορεί να ακούσει τον χτύπο της καρδιάς του αν ακουμπήσει το αυτί του στην κοιλιά σας. Όμως και το μωρό σας μπορεί να σας ακούσει και να νιώσει το άγγιγμά σας, καθώς έρευνες στην εγκεφαλική δραστηριότητα του μωρού σε αυτή τη φάση της ανάπτυξής του δείχνουν ότι αντιδρά στο φως και την αφή.

Συμπτώματα:

1. Καούρα και Δυσπεψία
2. Ροχαλητό
3. Μούδιασμα στα χέρια (σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα)
4. Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Leg Syndrome-RLS)
5. Γρήγορη ανάπτυξη των μαλλιών σας
6. Ραγάδες
7. Αιμορροΐδες

Όσο προχωράει η εγκυμοσύνη σας θα έχετε όλο και πιο έντονη την επιθυμία να σηκώνετε τα πόδια ψηλά, καθώς θα τα αισθάνεστε όλο και πιο βαριά. Η αίσθηση της κόπωσης επανέρχεται σιγά-σιγά αλλά προσπαθήστε να μείνετε δραστήρια. Σταματήστε οποιαδήποτε δραστηριότητα αν αισθανθείτε υπερβολική κόπωση, πόνο, ζαλάδα ή δυσκολία στην αναπνοή.

Καθώς η κοιλίτσα σας βαραίνει, το κολύμπι είναι ένας ιδανικός τρόπος άσκησης. Η γιόγκα είναι άλλη μία άσκηση που βοηθάει πολύ. Όποια άσκηση και να επιλέξετε μην ξεχνάτε ότι θα σας βοηθήσει την ώρα της γέννας, όπως και στην ταχύτερη ανάρρωσή σας μετά τον τοκετό.

Θα διαπιστώσατε ήδη ότι τα μαλλιά σας είναι πιο πυκνά και υγιή, καθώς ορμονικές αλλαγές δεν αφήνουν τα μαλλιά να πέσουν με το φυσιολογικό ρυθμό. Χαρείτε αυτή την πυκνότητα καθώς μετά τον τοκετό θα πέσουν οι έξτρα τρίχες.

Διατροφή:

Διατηρήστε ένα θρεπτικό πρόγραμμα διατροφής, καθώς οι διατροφικές ανάγκες του μωρού σας αυξάνονται τους 3 τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης σας.

Επίσης, οι αυξημένες ποσότητες σιδήρου που λαμβάνετε μπορεί να σας δημιουργήσουν δυσκοιλιότητα. Για να διευκολύνετε την κατάσταση προσθέστε βρώμη στη διατροφή σας ή καταναλώστε την μαζί με ό,τι μπορεί να σκεφτείτε: δημητριακά, γιαούρτι, γάλα, smoothies κλπ. Μην ξεχνάτε να πίνετε άφθονα υγρά αποφεύγοντας τα αναψυκτικά και τα ροφήματα με ζάχαρη.

26η εβδομάδα: Ανοίγει τα μάτια του.

Από το κεφάλι έως τις φτέρνες το μωρό σας είναι 35,6 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός φρέσκου κρεμμυδιού, και ζυγίζει 870 γραμμάρια. Αυτή την εβδομάδα τα βλέφαρα των ματιών του ανοίγουν για πρώτη φορά. Αυτό σημαίνει ότι βλέπει πλέον τι συμβαίνει γύρω του! Το μωρό κοιμάται αρκετά συχνά, συνήθως τα διαστήματα που κοιμάστε κι εσείς. Μπορεί να παρατηρήσετε μία μικρή αύξηση στην αρτηριακή σας πίεση, αν και είναι πιθανόν να εξακολουθεί να κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα πριν την εγκυμοσύνη σας.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα τα βλέφαρα των ματιών του ανοίγουν για πρώτη φορά. Αυτό σημαίνει ότι βλέπει πλέον τι συμβαίνει γύρω του! Το χρώμα της ίριδας έχει τις αποχρώσεις του μπλε και θα παραμείνει έτσι για μερικούς μήνες μετά τη γέννησή του. Στη συνέχεια θα λάβει το τελικό της χρώμα.

Οι πνεύμονες του μωρού εξακολουθούν να ωριμάζουν και το μωρό μπορεί να εισπνέει και να εκπνέει· κάνει τώρα την πρακτική του για τις πρώτες του αναπνοές την ώρα του τοκετού.

Το μωρό κοιμάται αρκετά συχνά, συνήθως τα διαστήματα που κοιμάστε κι εσείς. Το σύστημα ακοής του αναπτύσσεται πλήρως και το προσεχές διάστημα θα γίνει αρκετά ευαίσθητο στους ήχους. Σε ένα μήνα περίπου από τώρα θα το αισθανθείτε να αντιδρά σε έναν ξαφνικό δυνατό θόρυβο. Μπορεί ακόμα και να κινείται στο ρυθμό της μουσικής!

Σε λίγο καιρό θα αρχίσει να στριμώχνεται μέσα στη μήτρα. Αυτό σημαίνει ότι ο μικροσκοπικός σας χορευτής δε θα έχει αρκετό χώρο για τις φιγούρες, τις τούμπες και τις κλωτσιές του, αλλά μην ανησυχείτε, υπάρχει άφθονος χώρος για να μεγαλώσει σωστά.

Συμπτώματα:

1. Ημικρανίες
2. Φούσκωμα και αέρια
3. Θολή μνήμη (μπορεί να ξεχνάτε πράγματα)
4. Αδεξιότητα

Στην 26η εβδομάδα έχετε διανύσει τα 2/3 της εγκυμοσύνης σας. Συγχαρητήρια!

Μπαίνετε στο 3ο τρίμηνο αφού κλείσετε και την 27η εβδομάδα. Πλησιάζει ο καιρός! Πριν το καταλάβετε θα κρατάτε το μωρό σας στην αγκαλιά σας.

Στην καθημερινότητά σας έχουν προστεθεί τα προγεννητικά μαθήματα και οι προετοιμασίες για το βρεφικό δωμάτιο. Μέσα σε όλα, μην παραμελείτε τη σωστή διατροφή και την ψυχική και σωματική σας υγεία. Να ξεκουράζεστε και να ασκείστε.

Μπορεί να παρατηρήσετε μία μικρή αύξηση στην αρτηριακή σας πίεση, αν και είναι πιθανό να εξακολουθεί να κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα πριν την εγκυμοσύνη σας. Σε αυτό που θα εστιάσει τώρα ο γιατρός σας είναι στον εντοπισμό πιθανών συμπτωμάτων προεκλαμψίας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονους πονοκεφάλους, θολή όραση, πρησμένο πρόσωπο (ειδικά στην περιοχή γύρω από τα μάτια) και πρησμένα χέρια και πόδια.

Στις περισσότερες γυναίκες κατά το 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους ο αφαλός προβάλλει προς τα έξω, καθώς η όλο και μεγαλύτερη μήτρα «σπρώχνει» ό,τι βρει μπροστά της. Όλα θα επιστρέψουν στο φυσιολογικό τους μετά τον τοκετό.

Εάν ένας 8ωρος ύπνος είναι πλέον ένα άπιαστο όνειρο, καλωσορίσατε στον άυπνο κόσμο των εγκύων! Από τη μία οι καούρες κι οι κράμπες και από την άλλη η συχνή επίσκεψή σας στην τουαλέτα και η όλο και μεγαλύτερη κοιλίτσα σας, δυσκολεύουν τα πράγματα. Προσπαθήστε να κοιμάστε στο πλάι με ελαφρώς λυγισμένα γόνατα και ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδια σας.

27η εβδομάδα: Αναγνωρίζει τη φωνή σας.

Διανύετε την τελευταία εβδομάδα του 2ου τριμήνου. Από το κεφάλι έως τις φτέρνες το μωρό σας είναι 37 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός κουνουπιδιού, και ζυγίζει 910 γραμμάρια. Κοιμάται και ξυπνάει σε τακτά χρονικά διαστήματα και ο εγκέφαλός του είναι ιδιαίτερα δραστήριος. Ανοιγοκλείνει τα μάτια του και πιπιλίζει το δάχτυλό του. Καθώς «μεγαλώνετε» κι εσείς μαζί με το μωρό σας, μπορεί να εμφανιστούν ραγάδες στην κοιλιά και στο στήθος σας. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε δυσκολία στο σκύψιμο και στο δέσιμο των κορδονιών σας.

Η μαγεία μέσα σας:

Πλησιάζοντας στο 3ο τρίμηνο το μωρό σας παχαίνει και στρογγυλεύει, καθώς αυξάνεται η ποσότητα του λίπους κάτω από το δέρμα του «γεμίζοντας» όλο και περισσότερο το διαθέσιμο χώρο μέσα στη μήτρα. Εάν έπρεπε να γεννήσετε αυτή την εβδομάδα, το μικρό σας θα είχε πολύ καλές πιθανότητες επιβίωσης.

Μπορεί να ανοιγοκλείνει τα μάτια του, να κοιμάται και να ξυπνάει σε μία τακτική βάση και να πιπιλίζει το δάχτυλό του.

Τα πνευμόνια του ακόμα αναπτύσσονται και σε περίπτωση πρόωρης γέννας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν κανονικά με τη βοήθεια ιατρικού εξοπλισμού.

Το μωρό σας εξασκείται στις αναπνοές καταπίνοντας αμνιακό υγρό. Αυτή η διαδικασία φαίνεται να του προκαλεί λόξυγκα, πράγμα που θα νιώθετε κι εσείς σαν ρυθμικά χτυπήματα στην κοιλίτσα σας.

Το ορόσημο αυτής της εβδομάδας είναι ότι το μωρό σας μπορεί να αναγνωρίζει πλέον τη φωνή τη δική σας και του συντρόφου σας. Γι’ αυτό μην σταματάτε να του μιλάτε και γιατί όχι, να του τραγουδάτε! Αν ο σύντροφός σας ακουμπήσει το αυτί του στην κοιλίτσα σας μπορεί να ακούσει την καρδιά του να χτυπάει.

Οι γευστικοί κάλυκες στη γλώσσα του έχουν αναπτυχθεί σχεδόν πλήρως και αναγνωρίζει τις γεύσεις. Θέλετε να κάνετε ένα πείραμα; Εάν φάτε κάτι πικάντικο, το μωρό σας θα το γευτεί μέσω του αμνιακού υγρού. Κάποια μωρά ανταποκρίνονται σε αυτή την πικάντικη αλλαγή με λόξυγκα.

Συμπτώματα:

1. Κράμπες στα πόδια
2. Αιμορροΐδες
3. Κιρσοί
4. Λιποθυμία ή ζάλη
5. Ματωμένα ούλα
6. Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Leg Syndrome-RLS)
7. Ραγάδες
8. Βουλωμένη μύτη
9. Κοιλιακοί πόνοι

Ανησυχητικά συμπτώματα:

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα πριν τις 37 εβδομάδες:

1. Έντονη πίεση στο κάτω μέρος του κόλπου – Έχετε την αίσθηση ότι το μωρό πιέζει προς τα κάτω.
2. Πόνοι στην κοιλιά – Ειδικά αν ο πόνος επιμένει ή αν έρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
3. Πόνοι χαμηλά στη μέση – Ειδικά αν δεν είχατε τέτοιους πόνους πριν.
4. Μεγάλη αύξηση στην ποσότητα των κολπικών υγρών και αλλαγή στη σύνθεσή τους.

Φτάνοντας στο τέλος του 2ου τριμήνου μπορεί να έχετε παρατηρήσει κάποια νέα συμπτώματα· έχετε πόνους στη μέση και παθαίνετε αρκετά συχνά κράμπες, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Δυστυχώς, οι κράμπες μπορεί να επιδεινωθούν καθώς η εγκυμοσύνη σας προχωράει.

Μπορεί να σας γίνει έλεγχος για τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης στο αίμα σας ώστε να διαπιστωθεί εάν έχετε έλλειψη σιδήρου (αναιμία). Η αναιμία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί καθώς μπορεί να είναι υπεύθυνη για την πρόκληση πρόωρου τοκετού ή τη γέννηση ενός λιποβαρούς μωρού. Εάν τα επίπεδα σιδήρου είναι χαμηλά, θα σας χορηγηθεί συμπλήρωμα σιδήρου.

Καθώς «μεγαλώνετε» κι εσείς μαζί με το μωρό σας, μπορεί να εμφανιστούν ραγάδες στην κοιλιά και στο στήθος σας. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε δυσκολία στο σκύψιμο και στο δέσιμο των κορδονιών σας.

Ίσως να έχετε παρατηρήσει ότι τα άκρα σας αρχίζουν να πρήζονται κυρίως στο τέλος της ημέρας ή κατά τη διάρκεια μιας ζεστής μέρας το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει λόγω της κατακράτησης υγρών. Το σώμα σας θα αποβάλλει το έξτρα υγρό αμέσως μετά τη γέννα. Στο μεσοδιάστημα, ξαπλώνετε στην αριστερή σας πλευρά και σηκώνετε τα πόδια σας ψηλά. Αποφύγετε να στέκεστε όρθια σε ένα μέρος για πολλή ώρα. Επιπλέον, προσπαθήστε να ασκείστε τακτικά για την αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος.

28η εβδομάδα: Το μωρό σας μπορεί να ονειρεύεται.

Διανύετε την πρώτη εβδομάδα του 3ου τριμήνου. Το μωρό σας είναι τώρα 38 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος μιας μεγάλης μελιτζάνας, και ζυγίζει περίπου 1 κιλό. Η όρασή του βελτιώνεται, ανοιγοκλείνει τα μάτια του και οι βλεφαρίδες του μεγαλώνουν. Δεν έχει μείνει πολύς χώρος μέσα στη μήτρα σας για να κινείται με άνεση και το χνούδι αρχίζει σιγά-σιγά να υποχωρεί. Μπορεί να επισκέπτεστε την τουαλέτα πιο συχνά και να έχετε αρκετές κράμπες στα πόδια. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να γραφτείτε σε προγεννητικά μαθήματα και να προετοιμάσετε το βρεφικό του δωμάτιο.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα το μωρό σας ανοιγοκλείνει τα μάτια του και η όρασή του βελτιώνεται. Το χνούδι αρχίζει σιγά-σιγά να υποχωρεί και τώρα που έχει πάρει βάρος, καταλαμβάνει περισσότερο χώρο μέσα στη μήτρα δυσκολεύοντας τις κινήσεις του.

Εξασκείται στο βήχα, στο πιπίλισμα, στο λόξυγκα και το πιο σημαντικό, στην αναπνοή.

Ο εγκέφαλος συνεχίζει να αναπτύσσει δισεκατομμύρια νευρώνες στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τον έξω κόσμο. Οι πνεύμονές του είναι σε θέση να αναπνέουν αέρα, αλλά εάν γεννηθεί τώρα, θα έχει δυσκολίες στην αναπνοή του.

Τέλος, κάποια μωρά παίρνουν θέση με το κεφάλι προς τα κάτω από αυτή την εβδομάδα.

Το γνωρίζατε; Το μωρό μπορεί να ονειρεύεται!

Έρευνες στη δραστηριότητα του εγκεφάλου του εμβρύου σε αυτή τη φάση της ανάπτυξής του, δείχνουν ότι το έμβρυο κάνει τον χαρακτηριστικό τύπο ύπνου με όνειρα (ύπνος με γρήγορες κινήσεις οφθαλμών – Rapid Eye Movement [REM] sleep).

Συμπτώματα:

1. Φούσκωμα και αέρια
2. Λιποθυμία ή ζαλάδα
3. Βουλωμένη μύτη
4. Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Leg Syndrome-RLS)
5. Ματωμένα ούλα

Ανησυχητικά συμπτώματα:

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα πριν τις 37 εβδομάδες:

1. Έντονη πίεση στο κάτω μέρος του κόλπου – Έχετε την αίσθηση ότι το μωρό πιέζει προς τα κάτω.
2. Πόνοι στην κοιλιά – Ειδικά αν ο πόνος επιμένει ή αν έρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
3. Πόνοι χαμηλά στη μέση – Ειδικά αν δεν είχατε τέτοιους πόνους πριν.
4. Μεγάλη αύξηση στην ποσότητα των κολπικών υγρών και αλλαγή στη σύνθεσή τους.

Μπήκατε επισήμως στο τρίτο και τελευταίο τρίμηνο. Συγχαρητήρια! Πλέον, θα επισκέπτεστε το γιατρό σας κάθε 2 εβδομάδες και από την 36η εβδομάδα, εβδομαδιαίως.

Εάν ανήκετε στην ομάδα αίματος Rhesus αρνητικό ενδέχεται να σας κάνει μια ένεση Rh ανοσοσφαιρίνης, για να αποτρέψει το σώμα σας από την ανάπτυξη αντισωμάτων που θα μπορούσαν να βλάψουν το μωρό σας.

Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να γραφτείτε σε προγεννητικά μαθήματα και να προετοιμάσετε το βρεφικό του δωμάτιο.

Ενοχλήσεις που προκαλεί η αύξηση της μήτρας είναι:

1. Επισκέπτεστε την τουαλέτα πιο συχνά, καθώς η ολοένα αυξανόμενη μήτρα ασκεί πίεση στην ουροδόχο κύστη σας.
2. Κράμπες στα πόδια λόγω της πίεσης που ασκεί στα νεύρα στην περιοχή των ισχίων και της μέσης.
3. Δυσφορία λόγω της πίεσης που ασκεί στη βάση του θώρακα σπρώχνοντας και τα πλευρά σας προς τα έξω.

Άλλες ενοχλήσεις που μπορεί να προκύψουν είναι η καούρα, η φλεβίτιδα, η κατακράτηση υγρών και ο πόνος στην πλάτη.

Το πρωτόγαλα, το «γάλα» των πρώτων ωρών και ημερών που η μαμά δίνει στο νεογέννητο μωρό της, μπορεί να έχει κάνει ήδη την εμφάνισή του σε κάποιες από εσάς.

Προεκλαμψία

Στο καθιερωμένο επόμενο ραντεβού με το γιατρό σας θα μετρήσει την πίεσή σας και θα ελέγξει εάν έχετε πρησμένα άκρα, για να αποκλείσει το ενδεχόμενο προεκλαμψίας. Η προεκλαμψία είναι μία σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης που εμφανίζεται συνήθως στο 5% των εγκύων μετά την 20η εβδομάδα και προκαλεί υψηλή πίεση και αύξηση του λευκώματος των ούρων στη μητέρα.

Τι είναι καλό να κάνετε:

• Ετοιμάστε αυτή την εβδομάδα μία λίστα με τα πράγματα που θέλετε να έχετε μαζί σας στο μαιευτήριο.
• Εάν σας προβληματίζει το σχήμα και το μέγεθος των θηλών σας, να ξέρετε ότι τα μωρά καταφέρνουν να θηλάσουν κανονικά ανεξάρτητα από το πώς είναι η θηλή. Εάν παρ’ όλα αυτά έχετε ανησυχίες, συμβουλευτείτε κάποιον σύμβουλο γαλουχίας.
• Εάν θέλετε να ταξιδέψετε αεροπορικώς, ρωτήστε το γιατρό σας εάν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας για ένα τέτοιο ταξίδι.
• Θυμηθείτε ότι ο ζεστός καιρός, η ορθοστασία και τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μποεί να προκαλέσουν λιποθυμία ή ζαλάδα. Πίνετε νερό και μείνετε στη σκιά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
• Μόλις μισή ώρα άσκηση την ημέρα μπορεί να έχει μεγάλα οφέλη για εσάς και το μωρό σας.

29η εβδομάδα: Μετράμε καθημερινά τις κλωτσιές του.

Είστε ήδη στις αρχές του τρίτου τριμήνου. Πόσο γρήγορα περνάει ο καιρός! Από το κεφάλι έως τις φτέρνες τo μωρό σας είναι 38,5 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός κολοκυθιού, και ζυγίζει περίπου 1.200 γραμμάρια· μέχρι την πιθανή ημερομηνία τοκετού σχεδόν θα τριπλασιάσει το βάρος του! Το μωρό σας παίρνει βάρος και του πάει πολύ. Είναι πολύ δραστήριο και πιθανόν να σας ζητηθεί να μετράτε τις κλωτσιές του καθημερινά. Προμηθευτείτε από τώρα τα απαραίτητα πράγματα για τις πρώτες ημέρες με το μωρό σας. Βρείτε παρακάτω τη λίστα που σας ετοιμάσαμε.

Η μαγεία μέσα σας:

Τα μάτια του μωρού παρατηρούν τα πάντα γύρω του και έχουν ένα γκρι/μπλε χρώμα. Συνεχίζει να παίρνει βάρος, καθώς ο εγκέφαλος και τα όργανα εξακολουθούν να αναπτύσσονται. Δεν έχει πλέον πολύ χώρο ελεύθερο, ωστόσο καταφέρνει να τεντώνεται και να κλωτσάει.

Το μωρό σας γίνεται όλο και πιο ευαίσθητο στο φως και στους ήχους, ενώ η γεύση και η όσφρησή του εκλεπτύνονται. Μέσα από τα τοιχώματα της μήτρας το μωρό αντιλαμβάνεται τη διαφορά φυσικού και τεχνητού φωτός.

Οι μύες και τα πνευμόνια του ωριμάζουν και το κεφάλι του μεγαλώνει για να κάνει χώρο στον ολοένα αναπτυσσόμενο εγκέφαλο. Εάν περιμένετε αγόρι, οι όρχεις του κατεβαίνουν προς την βουβωνική χώρα. Εάν έχετε κορίτσι, η κλειτορίδα της προεξέχει αρκετά λόγω του μικρού μεγέθους των χειλιών που ακόμα αδυνατούν να την καλύψουν. Αυτό θα συμβεί τις τελευταίες εβδομάδες πριν τη γέννα.

Το ξέρατε;

Αυτό το τρίμηνο, περίπου 250 mg ασβεστίου καθημερινά εναποτίθενται στα οστά του μωρού για το δύσκολο έργο της σκλήρυνσης των οστών.

Μετράμε καθημερινά τις κλωτσιές του

Το μωρό σας είναι πολύ δραστήριο και πιθανόν να σας ζητηθεί να μετράτε τις κλωτσιές του δύο φορές την ημέρα. Μία το πρωί και μία το βράδυ. Ο καλύτερος τρόπος είναι να ξαπλώσετε ή να καθίσετε, εάν το προτιμάτε, και να μετρήσετε κάθε κίνηση μέχρι να φτάσετε τις 10, σε διάστημα μίας ώρας. Εάν δεν φτάσατε τις 10 κινήσεις σε μία ώρα, πιθανόν να το πιάσατε σε φάση που ξεκουράζεται. Καταναλώστε κάτι ελαφρύ και ξαναδοκιμάστε. Ενημερώστε το γιατρό σας εάν υπάρχουν μεγάλα διαστήματα χωρίς κίνηση.

Συμπτώματα:

1. Δυσκοιλιότητα
2. Καούρες και δυσπεψία
3. Κιρσοί και ευρυαγγείες
4. Αιμορροΐδες
5. Ημικρανίες
6. Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Leg Syndrome-RLS)
7. Θολή μνήμη

Ανησυχητικά συμπτώματα:

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα πριν τις 37 εβδομάδες:

1. Έντονη πίεση στο κάτω μέρος του κόλπου – Έχετε την αίσθηση ότι το μωρό πιέζει προς τα κάτω.
2. Πόνοι στην κοιλιά – Ειδικά αν ο πόνος επιμένει ή αν έρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
3. Πόνοι χαμηλά στη μέση – Ειδικά αν δεν είχατε τέτοιους πόνους πριν.
4. Μεγάλη αύξηση στην ποσότητα των κολπικών υγρών και αλλαγή στη σύνθεσή τους.

Έχετε πόνο ή αίσθημα δυσφορίας στο στήθος ή στο στομάχι; Πρόκειται για καούρες. Καθώς το μωρό σας καταλαμβάνει όλο και περισσότερο χώρο, μπορεί να αντιμετωπίσετε συχνές ενοχλήσεις στο πεπτικό σας σύστημα όπως αίσθημα καύσου, αίσθημα δυσφορίας ή φουσκώματος και απελευθέρωση παγιδευμένου αέρα (ρέψιμο). Η δυσκοιλιότητα επίσης μπορεί να σας ταλαιπωρεί.

Η δυσκοιλιότητα, σε συνδυασμό με τη φτωχή σε ίνες διατροφή, την καθιστική ζωή και τη συνεχώς αυξανόμενη μήτρα σας, μπορεί να συμβάλλει και στη δημιουργία αιμορροΐδων. Τα καλά νέα είναι ότι θα υποχωρήσουν μετά τον τοκετό.

Για την εξομάλυνση όλων των ανωτέρω, καταναλώνετε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, πίνετε άφθονο νερό και καθιερώστε ένα καθημερινό πρόγραμμα άσκησης.

Προμηθευτείτε από τώρα τα απαραίτητα πράγματα για τις πρώτες ημέρες με το μωρό σας:

1. Πάνες, μωρομάντηλα και κρέμα συγκάματος.
2. Είδη βρεφικής φροντίδας (νυχοκόπτη, θερμόμετρο, χτενάκι).
3. Φορμάκια για το μωρό σας.
4. Υποαλλεργικό απορρυπαντικό πλυντηρίου κατάλληλο για βρεφικά ρούχα.
5. Σερβιέτες για εσάς καθώς θα έχετε μία μικρή αιμορραγία τις πρώτες εβδομάδες.
6. Χαρτοπετσέτες και πλαστικά πιάτα κι ποτήρια για εύκολο καθάρισμα μετά από κάθε γεύμα.

Διατροφή:

Για να ανταποκριθείτε στις αυξημένες διατροφικές απαιτήσεις του μωρού σας, θα χρειαστείτε πολλές ποσότητες πρωτεΐνης, βιταμίνης C και σιδήρου. Αυξήστε τις ποσότητες σιδήρου στον οργανισμό σας επιλέγοντας άπαχο κρέας, πράσινα λαχανικά και ολόσπορα δημητριακά. Επειδή η ανάπτυξη των οστών του μωρού σας απαιτεί πολύ ασβέστιο, φροντίστε να έχετε επαρκή πρόσληψη ασβεστίου. Πλούσιες πηγές ασβεστίου αποτελούν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ λοιπές καλές πηγές είναι το ταχίνι, το μπρόκολο κ.τ.λ.

30η εβδομάδα: Το μωρό σας γίνεται εξυπνότερο.

To μωρό σας είναι 40 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός μεγάλου λάχανου, και ζυγίζει 1.350 γραμμάρια. Για τις επόμενες επτά εβδομάδες θα παίρνει πάνω-κάτω 230 γραμμάρια την εβδομάδα. Με γοργούς ρυθμούς μεγαλώνει και ο εγκέφαλός του, ο οποίος αποκτά αυτές τις χαρακτηριστικές ραβδώσεις και εγκοπές που όλοι γνωρίζουμε. Το χνούδι υποχωρεί και ο μυελός των οστών παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια.

Η μαγεία μέσα σας:

Από αυτή την εβδομάδα κάθε μωρό θα έχει το δικό του ρυθμό πρόσληψης βάρους. Πάνω-κάτω όμως θα παίρνει 230 γραμμάρια την εβδομάδα.

Τις τελευταίες έξι εβδομάδες έχει διπλασιάσει το ύψος του. Το χνούδι που καλύπτει το σώμα του αρχίζει σιγά-σιγά να υποχωρεί και όσο απομείνει μέχρι τη γέννα θα εξαφανιστεί λίγες εβδομάδες αργότερα. Τα μαλλιά του πυκνώνουν και τα νύχια του συνεχίζουν να μεγαλώνουν.

Η όρασή του βελτιώνεται και θα συνεχίσει να βελτιώνεται αφότου γεννηθεί. Τις πρώτες ημέρες της ζωής του έχει τη δυνατότητα να εστιάζει στο πρόσωπο της μαμάς σε απόσταση περίπου 30 εκατοστών.

Μία άλλη μεγάλη αλλαγή την 30η εβδομάδα είναι ότι ο μυελός των οστών αναλαμβάνει την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ο σκελετός σκληραίνει, ενώ οι πνεύμονες, οι μύες και ο εγκέφαλος συνεχίζουν να ωριμάζουν. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι το μωρό θέλει να κοιμάται όσο είστε ξύπνια και κινήστε, ενώ αντιστρέφεται αυτό όταν εσείς ηρεμείτε π.χ. το βράδυ.

Πολλά μωρά παίρνουν τώρα θέση στη μήτρα με το κεφάλι προς τα κάτω. Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη και την πιο ορθή στάση τοκετού. Προετοιμαστείτε γιατί θα αισθάνεστε πλέον ισχυρά χτυπήματα -κλωτσιές- κάτω από τα πλευρά σας, όπως και πίεση στη λεκάνη όταν το παιδί θα σπρώχνει προς τα κάτω.

Συμπτώματα:

1. Αυξημένη κίνηση του εμβρύου
2. Φούσκωμα
3. Δυσκοιλιότητα
4. Ραγάδες
5. Πρησμένα πόδια
6. Κόπωση
7. Συχνή ούρηση
8. Καούρες

Ανησυχητικά συμπτώματα:

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα πριν τις 37 εβδομάδες:

1. Έντονη πίεση στο κάτω μέρος του κόλπου – Έχετε την αίσθηση ότι το μωρό πιέζει προς τα κάτω.
2. Πόνοι στην κοιλιά – Ειδικά αν ο πόνος επιμένει ή αν έρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
3. Πόνοι χαμηλά στη μέση – Ειδικά αν δεν είχατε τέτοιους πόνους πριν.
4. Μεγάλη αύξηση στην ποσότητα των κολπικών υγρών και αλλαγή στη σύνθεσή τους.

Είστε στην 30η εβδομάδα της εγκυμοσύνης σας. Μένουν μόνο 10 εβδομάδες ακόμη!

Παίρνετε βάρος με ρυθμό 450 γραμμάρια την εβδομάδα. Πολλά από τα πρώτα ενοχλητικά συμπτώματα επανέρχονται να σας ταλαιπωρήσουν λίγο ακόμα, όπως η συχνή ούρηση (επειδή το κεφάλι του μωρού πιέζει την ουροδόχο κύστη), το πρησμένο στήθος (καθώς παράγει το γάλα), η κόπωση και η καούρα.

Αυτή την εβδομάδα ξεκινάνε και τα προγεννητκά μαθήματα τα οποία θα διαρκέσουν 7-8 εβδομάδες.

Η διατήρηση μιας καλής στάσης σώματος είναι ένας τρόπος για να μειωθεί η πίεση στο σώμα σας, καθώς το κέντρο βάρους σας συνεχίζει να αλλάζει.

Ένα από τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να διατηρήσετε τα επίπεδα της ενέργειάς σας και να αυξήσετε την αντοχή σας για τον τοκετό είναι η άσκηση. Προσπαθήστε να πηγαίνετε περιπάτους ή επιλέξτε κολύμπι μικρών αποστάσεων.

Τέλος, μην παραλείπετε να κρατάτε ζωντανή τη σεξουαλική σας ζωή εκτός και εάν δε σας το επιτρέπει ο γιατρός σας.

Φύλαξη αίματος ομφάλιου λώρου

Το αίμα ομφάλιου λώρου είναι το αίμα που παραμένει στον ομφάλιο λώρο και στον πλακούντα μετά τη γέννηση του μωρού. Εκεί βρίσκονται σε μεγάλη περιεκτικότητα τα βλαστοκύτταρα, που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση διάφορων ασθενειών όπως η λευχαιμία. Συζητήστε με το γιατρό σας τις επιλογές που έχετε.

31η εβδομάδα: Είναι αρκετά δραστήριο. Απολαύστε το!

Το μωρό σας είναι 41 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος μιας καρύδας, και ζυγίζει 1.550 γραμμάρια. Συνεχίζει την αλματώδη ανάπτυξή του, καθώς παίρνει βάρος και αναπτύσσεται ο εγκέφαλός του και τα πνευμόνια του. Πλέον είναι πιο παχουλό, καθώς αρχίζει να συσσωρεύεται το λίπος στο σώμα του. Είναι αρκετά δραστήριο και μπορεί να μη σας αφήνει να κοιμηθείτε από τις πολλές κλωτσιές. Χαλαρώστε και απολαύστε το. Όλη αυτή η ένταση δείχνει ότι το μωρό σας είναι υγιές.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας αυτή την εβδομάδα συνεχίζει την αλματώδη ανάπτυξή του, καθώς αναπτύσσεται ο εγκέφαλος και τα πνευμόνια του. Γυρίζει το κεφάλι του από τη μία πλευρά στην άλλη, δεν σταματάει να κουνάει ποδαράκια και χεράκια και να πιπιλίζει τον αντίχειρά του.

Πλέον φαίνεται πιο παχουλό, καθώς παίρνει βάρος με πιο γρήγορο ρυθμό από ό,τι παίρνει ύψος και είναι αρκετά δραστήριο -θα αισθάνεστε περίπου 10 κλωτσιές την ώρα. Εάν παρατηρήσετε μείωση στη δραστηριότητά του και θέλετε να το τονώσετε, πιείτε ένα ποτήρι χυμό. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι υπάρχουν μεγάλα διαστήματα που κοιμάται και ως εκ τούτου θα είναι ακίνητο.

Για ποιο λόγο να μετράω τις κλωτσιές του;

Η παρατήρηση των κινήσεων ενός εμβρύου στη μήτρα, έχει συνδεθεί με μείωση της θνησιγένειας. Γι’ αυτό είναι πιθανό να σας ζητηθεί να μετράτε τις κλωτσιές του δύο φορές την ημέρα, μία το πρωί και μία το βράδυ. Ο καλύτερος τρόπος είναι να ξαπλώσετε ή να καθίσετε, εάν το προτιμάτε, και να μετρήσετε κάθε κίνηση μέχρι να φτάσετε τις 10 σε διάστημα μίας ώρας.

Συμπτώματα:

1. Δυσκολία στην αναπνοή
2. Πόνοι στη μέση
3. Πολύ πιο συχνή ούρηση
4. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
5. Πόνοι στη μέση
6. Κενά μνήμης
7. Προβλήματα ύπνου

Στο τρίτο τρίμηνο όλα γίνονται πιο γρήγορα. Παίρνετε βάρος πιο γρήγορα, γύρω στα 500 γραμμάρια την εβδομάδα, και η κοιλίτσα σας έχει μεγαλώσει εντυπωσιακά.

Στο επόμενο ραντεβού σας ρωτήστε το γιατρό για τρόπους ανακούφισης από τις αιμορροΐδες, τον πόνο στην πλάτη, τη δυσπεψία και τη δυσκολία στον ύπνο.

Έλλειψη ύπνου;

Εάν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, δεν είστε η μόνη. Οι περισσότερες γυναίκες στην εγκυμοσύνη τους δεν μπορούν να κοιμηθούν τους τελευταίους μήνες. Δυσκολεύονται να βρουν μία στάση και μόλις τη βρουν πρέπει να σηκωθούν για τουαλέτα. Κάντε λίγο υπομονή και προσπαθήστε να χαλαρώνετε.

Δυσκολία στην αναπνοή

Κάτι άλλο που θα ενταθεί είναι η δυσκολία στην αναπνοή, καθώς η ολοένα αυξανόμενη μήτρα σας ασκεί πίεση στο διάφραγμά σας. Αυτή η δυσκολία θα υποχωρήσει μόλις το μωρό σας πάρει θέση χαμηλά στη λεκάνη σας, δηλαδή κοντά στην 36η εβδομάδα εάν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη ή ίσως και κοντά στη γέννα εάν είστε ήδη μαμά.

Πλησιάζοντας στον τοκετό, οι συσπάσεις Braxton Hicks μπορεί να ενταθούν.

Είναι μία καλή στιγμή να διαχωρίσουμε αυτές τις συσπάσεις από τις συσπάσεις του τοκετού:

Οι συσπάσεις Braxton Hicks ξεκινούν μερικές εβδομάδες πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού. Συνήθως κρατάνε 30 δευτερόλεπτα, μπορεί να είναι ήπιες ή ελαφρώς επώδυνες, ακανόνιστες και εντοπίζονται μόνο στην κοιλιά. Αντίθετα, οι συσπάσεις του τοκετού είναι ιδιαιτέρως επώδυνες, έρχονται όλο και πιο τακτικά, είναι όλο και πιο έντονες και διαρκούν όλο και περισσότερο. Εντοπίζονται σε ολόκληρη την κοιλιά η οποία σκληραίνει. Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε περισσότερες από 4 συσπάσεις την ώρα.

Τι να πάρετε μαζί σας στο νοσοκομείο

Δε χρειάζεται να πακετάρετε από τώρα τα πράγματα που θα πάρετε μαζί σας στο νοσοκομείο, αλλά είναι καλό να οργανωθείτε. Πέρα από τα ρούχα και την οδοντόβουρτσα συμπεριλάβετε ακόμα:

1. Μία φωτογραφία ή ένα αντικείμενο να εστιάσετε την ώρα της γέννας
2. Το αγαπημένο σας μαξιλάρι
3. Ένα νυχτικό και σουτιέν θηλασμού
4. Ένα φορμάκι για το μωρό σας που θα το βάλει κατά την έξοδο
5. Φωτογραφική μηχανή ή video
6. Το κινητό σας και τον φορτιστή

Διατροφή:

Πλησιάζοντας στο τέλος της εγκυμοσύνης δε θα πρέπει να ξεχνάτε τις παρακάτω οδηγίες:

• Καθιερώνουμε συχνά και μικρά γεύματα.
• Καταναλώνουμε ποικιλία τροφίμων σύμφωνα με τη μεσογειακή πυραμίδα διατροφής.
• Αν χρειαστεί θα πρέπει να έχουμε την κατάλληλη και έγκαιρη συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών και ανόργανων στοιχείων.
• Δίνουμε την απαιτούμενη προσοχή στην ασφαλή επεξεργασία και παρασκευή των τροφίμων.
• Εντάσσουμε στην καθημερινότητά μας την κατάλληλη φυσική δραστηριότητα.

32η εβδομάδα: Το δέρμα του μοιάζει με αυτό ενός νεογέννητου.

Το μωρό σας είναι 41-43 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος μίας παπάγιας, και ζυγίζει 1.600-1.820 γραμμάρια. Αρχίζει να “αφρατεύει”, καθώς συσσωρεύεται το λίπος στο σώμα του, και το δέρμα του είναι πλέον αδιαφανές. Τις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης η βασική του ενασχόληση είναι να «ακονίζει» τις δεξιότητές του -από την κατάποση και την αναπνοή μέχρι τις κλωτσιές και το πιπίλισμα. Όσον αφορά τη μέλλουσα μαμά από εδώ και πέρα, θα παίρνετε περίπου 450 γραμμάρια την εβδομάδα. Τα μισά από αυτά πηγαίνουν στο μωρό, το οποίο μέσα στις επόμενες επτά εβδομάδες -μέχρι τη γέννα δηλαδή- θα έχει πάρει το ήμισυ του σημερινού του βάρους.

Η μαγεία μέσα σας:

Η βασική ενασχόληση του μωρού σας είναι να «ακονίζει» τις δεξιότητές του -από την κατάποση και την αναπνοή μέχρι τις κλωτσιές και το πιπίλισμα- ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις τού έξω κόσμου. Συγκεκριμένα, το πιπίλισμα και η κατάποση που απαιτούνται για να μπορεί να πίνει γάλα, συντονίζονται πλήρως μεταξύ των 32 – 34 εβδομάδων.

Το λίπος εξακολουθεί να συσσωρεύεται κάτω από το δέρμα του, με αποτέλεσμα να γίνεται όλο και πιο αδιαφανές. Αυτή η αλλαγή συμβάλλει στο να μοιάζει το μωρό σας όλο και περισσότερο με νεογέννητο, παρόλο που είστε εβδομάδες μακριά από τον τοκετό.

Οι πνεύμονές του εξακολουθούν να ωριμάζουν και παράγουν αυξημένες ποσότητες του επιφανειοδραστικού. Αυτό είναι ένα λιπαρό υγρό που βοηθά τους μικροσκοπικούς θύλακες μέσα στους πνεύμονες –τις λεγόμενες κυψελίδες- να αναπτύσσονται αποτελεσματικά για τη στήριξη του έργου της αναπνοής μετά τη γέννηση.

Κοιμάται πολύ

Απορείτε για ποιο λόγο έχει μειωθεί η δραστηριότητά του το τελευταίο διάστημα; Τα μεγάλα διαστήματα ύπνου που πλέον είναι τόσο συχνά όσο ενός νεογέννητου, είναι η αιτία που μένει ακίνητο αρκετή ώρα.

Για ποιο λόγο να μετράω τις κλωτσιές του;

Η παρατήρηση των κινήσεων ενός εμβρύου στη μήτρα, έχει συνδεθεί με μείωση της θνησιγένειας. Γι’ αυτό είναι πιθανό να σας ζητηθεί να μετράτε τις κλωτσιές του δύο φορές την ημέρα, μία το πρωί και μία το βράδυ. Ο καλύτερος τρόπος είναι να ξαπλώσετε ή να καθίσετε, εάν το προτιμάτε, και να μετρήσετε κάθε κίνηση μέχρι να φτάσετε τις 10 σε διάστημα μίας ώρας.

Συμπτώματα:

1. Δυσκοιλιότητα
2. Λιποθυμία ή ζαλάδα
3. Αιμορροΐδες
4. Κράμπες στα πόδια
5. Φαγούρα στην κοιλιά
6. Πρωτόγαλα (σταγόνες από το στήθος)
7. Πόνος χαμηλά στη μέση

Στην 32η εβδομάδα ο χώρος της μήτρας που φιλοξενεί το μωρό σας, αν και άνετος, είναι αρκετά περιορισμένος δυσκολεύοντάς το να κάνει τα ακροβατικά του. Έτσι λόγω της αύξησης του βάρους του, μέχρι την 38η εβδομάδα θα έχει «πάρει» τη σωστή θέση με το κεφαλάκι του προς τα κάτω (κεφαλική προβολή). Λιγότερα από το 5% των μωρών θα βρίσκονται σε ισχιακή προβολή (οι γλουτοί του προς τα κάτω), αλλά θα έχουν την ευχέρεια παρόλο που θα είναι πολύ δύσκολη η αλλαγή, να γυρίσουν μέχρι και τελευταία στιγμή στη σωστή θέση με το κεφάλι προς τα κάτω.

Ο όγκος του αίματός σας έχει αυξηθεί κατά 40-50% από τότε που μείνατε έγκυος, για να υποστηρίξει εσάς και τις αυξανόμενες ανάγκες του μωρού σας. Τώρα, στις 32 εβδομάδες, η μήτρα σας ανεβαίνει κοντά στο διάφραγμα και το στομάχι σας, συγκεκριμένα η κορυφή της βρίσκεται περίπου 12 εκατοστά πάνω απ’ τον ομφαλό σας. Οι συνέπειες μπορεί να είναι δυσκολία στην αναπνοή και καούρα. Για να ανακουφιστείτε από τον πόνο δοκιμάστε να κοιμάστε με μαξιλάρια και να τρώτε μικρά και συχνά γεύματα.

Μειώνεται η όρεξή σας για φαγητό

Η μεγάλη πλέον μήτρα σας πιέζει όλα τα υπόλοιπα όργανα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει μείωση στην όρεξή σας για φαγητό. Καταναλώνετε μικρά και τακτικά γεύματα μέσα στην ημέρα.

Δυσκολία στην αναπνοή

Κάτι άλλο που θα ενταθεί είναι η δυσκολία στην αναπνοή, καθώς η ολοένα αυξανόμενη μήτρα σας ασκεί πίεση στο διάφραγμά σας. Αυτή η δυσκολία θα υποχωρήσει μόλις το μωρό σας πάρει θέση χαμηλά στη λεκάνη σας, δηλαδή κοντά στην 36η εβδομάδα εάν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη ή ίσως και κοντά στη γέννα εάν είστε ήδη μαμά.

Πλησιάζοντας στον τοκετό, οι συσπάσεις Braxton Hicks μπορεί να ενταθούν.

Είναι μία καλή στιγμή να διαχωρίσουμε αυτές τις συσπάσεις από τις συσπάσεις του τοκετού:

Οι συσπάσεις Braxton Hicks ξεκινούν μερικές εβδομάδες πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού. Συνήθως κρατάνε 30 δευτερόλεπτα, μπορεί να είναι ήπιες ή ελαφρώς επώδυνες, ακανόνιστες και εντοπίζονται μόνο στην κοιλιά. Αντίθετα, οι συσπάσεις του τοκετού είναι ιδιαιτέρως επώδυνες, έρχονται όλο και πιο τακτικά, είναι όλο και πιο έντονες και διαρκούν όλο και περισσότερο. Εντοπίζονται σε ολόκληρη την κοιλιά η οποία σκληραίνει. Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε περισσότερες από 4 συσπάσεις την ώρα.

Θα γυρίσω πίσω στη δουλειά;

Εάν εργάζεστε, πολύ πιθανόν να έχετε ήδη ξεκινήσει την άδεια εγκυμοσύνης σας. Έχετε σκεφτεί τι θα κάνετε μετά; Θα γυρίσετε στη δουλειά σας ή θα αφοσιωθείτε αποκλειστικά στην ανατροφή των μικρών σας; Όπως και να το σκέφτεστε δεν είναι όλα ή τίποτα. Μπορείτε να δουλεύετε από το σπίτι ένα διάστημα ή να επιλέξετε δουλειά μερικής απασχόλησης. Έχετε όλο το χρόνο να το σκεφτείτε. Προς το παρόν έχετε πολλά να ετοιμάσετε για τον ερχομό του μωρού σας.

Διατροφή:

Η πρόσληψη βάρους εντείνεται και έτσι αυτή την εβδομάδα και μέχρι να γεννήσετε υπολογίζεται ότι θα παίρνετε περίπου 450 γραμμάρια την εβδομάδα. Τα μισά από αυτά πηγαίνουν στο μωρό σας, ενώ τα άλλα μισά συσσωρεύονται στην κατακράτηση υγρών. Αντιμετωπίστε το πρήξιμο αποφεύγοντας τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και τα ανθρακούχα ποτά. Ενημερώστε το γιατρό σας εάν ξαφνικά πρηστείτε στο πρόσωπο ή στα χέρια σας, καθώς μπορεί να είναι συμπτώματα προεκλαμψίας.

Έχετε νοσταλγήσει τα κοκτέιλ; Δοκιμάστε απίθανα μη αλκοολούχα ποτά με χυμούς από φρέσκα φρούτα, σόδα και θρυμματισμένο πάγο.

33η εβδομάδα: Ενισχύεται το ανοσοποιητικό του σύστημα.

Το μωρό σας είναι 43-44 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός ανανά, και ζυγίζει περίπου 2 κιλά. Ο σκελετός του συνεχίζει να σκληραίνει, αλλά τα οστά του κρανίου δε θα συνενωθούν για αρκετό καιρό ακόμα. Το ανοσοποιητικό του σύστημα αναπτύσσεται καθώς αντισώματα περνάνε από εσάς σε αυτό. Εάν γεννηθεί τώρα, θα πρέπει να διατηρηθεί σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον. Το βάρος του μωρού σας αυξάνεται και η μήτρα σας αρχίζει να ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην ουροδόχο κύστη, κάνοντάς σας να ουρείτε πιο συχνά. Μην ξεχνάτε την κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα είναι πολύ πιθανό να έχει πάρει τη σωστή θέση με το κεφάλι προς τα κάτω. Εάν όχι ακόμα, μη σας ανησυχεί, έχει πολύ καιρό μπροστά του.

Οι συνήθειες του μωρού σας μέσα στη μήτρα δε διαφέρουν από αυτές που θα έχει όταν γεννηθεί: Κλείνει τα μάτια του όταν κοιμάται, τα ανοίγει, κοιτάει γύρω του όταν ξυπνάει και πιπιλίζει τον αντίχειρά του.

Θα έχετε προσέξει ότι υπάρχουν περίοδοι που κοιμάται και ξυπνάει. Μάλιστα, κοιμάται πολύ περισσότερο από ό,τι είναι ξύπνιο και περνάει φάσεις με εναλλαγές από έναν ήσυχο ύπνο σε έναν ανήσυχο ύπνο (τύπου REM). Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM τα μάτια του κινούνται εμπρός-πίσω, έτσι όπως και τα μάτια ενός ενήλικα. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι το έμβρυο ονειρεύεται. Όνειρα γλυκά!

Ο σκελετός του συνεχίζει να σκληραίνει, αλλά τα οστά του κρανίου δεν θα συνενωθούν. Αυτό συμβαίνει για να μπορέσει το κεφάλι του μωρού να περάσει από το γεννητικό κανάλι (τον τράχηλο και τον κόλπο). Αυτά τα οστά δε θα συνενωθούν τελείως μέχρι την πρώιμη ενήλικη ζωή, προκειμένου ο εγκέφαλος και άλλοι ιστοί να αναπτυχθούν κατά τη βρεφική και την παιδική ηλικία.

Τέλος, αυτή την εβδομάδα αναπτύσσεται το ανοσοποιητικό σύστημα του μωρού καθώς αντισώματα περνάνε από εσάς σε αυτό. Εάν γεννηθεί τώρα, θα πρέπει να διατηρηθεί σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον καθώς το ανοσοποιητικό του σύστημα είναι ακόμα ανώριμο.

Συμπτώματα:

1. Πρήξιμο στα πόδια και τα χέρια
2. Δυσκολία στην αναπνοή
3. Έντονη εμβρυϊκή κίνηση
4. Κιρσοί
5. Αλλαγές στα νύχια (μεγαλώνουν πιο γρήγορα και γίνονται πιο εύθραυστα)
6. Πολύ πιο συχνή ούρηση
7. Πόνοι στη μέση
8. Κενά μνήμης
9. Προβλήματα ύπνου
10. Συσπάσεις Braxton Hicks

Καθώς αναπτύσσεται το μωρό σας, αυξάνεται και το βάρος του. Έτσι η μήτρα σας αρχίζει να ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην ουροδόχο κύστη, κάνοντάς σας να ουρείτε πιο συχνά. Αυτό μπορεί να επιδεινωθεί όταν το κεφάλι του μωρού σας πάρει θέση προς τα κάτω. Όταν συμβεί αυτό η αναπνοή σας θα διευκολυνθεί και λογικά δε θα έχετε δυσπεψίες.

Έλλειψη ύπνου

3 στις 4 γυναίκες υποφέρουν από αϋπνίες. Οι ορμονικές αλλαγές, οι κράμπες, οι συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα, οι καούρες, οι ανησυχίες για τη γέννα και τη ζωή μετά τον ερχομό τού μωρού και η μεγάλη σαν μπάλα του μπάσκετ κοιλιά σας, δε σας αφήνουν να ηρεμήσετε και να απολαύσετε έναν ήρεμο ύπνο που τόσο έχετε ανάγκη.

Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα

Μπορεί να αισθάνεστε πόνο ή και μούδιασμα στα δάχτυλα, τους καρπούς και τα χέρια σας, καθώς οι ιστοί των καρπών συγκρατούν υγρά τα οποία με τη σειρά τους αυξάνουν την πίεση στον καρπιαίο σωλήνα προκαλώντας τη φλεγμονή. Αντιμετωπίστε το με ξεκούραση, πίνετε πολλά υγρά και φορέστε ένα νάρθηκα για τη σταθεροποίηση του καρπού σας.

Αισθάνεστε σέξι; Γιατί όχι άλλωστε. Οι περισσότερες γυναίκες συνεχίζουν τις ερωτικές επαφές στην εγκυμοσύνη μέχρι να σπάσουν τα νερά.

Πόσο συχνά πρέπει να νιώθω τις κινήσεις του;

Κάθε μωρό έχει τη δική του ρουτίνα κινήσεων και δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Εφόσον δεν έχετε προσέξει μεγάλη αλλαγή στις συνήθειές του, δε συντρέχει λόγος ανησυχίας.

Πρέπει να μετράω τις κινήσεις του;

Μερικοί γυναικολόγοι προτείνουν να παρακολουθείτε τις κινήσεις του μωρού σας μία με δύο φορές την ημέρα, μετά την 28η εβδομάδα. Επιλέξτε μία ώρα μέσα στην ημέρα που το μωρό σας είναι αρκετά δραστήριο. Ξαπλώστε ανάσκελα ή στο πλάι και χαλαρώστε. Μετρήστε πόσο χρόνο παίρνει να κάνει 10 κινήσεις. Θα πρέπει να αισθανθείτε τουλάχιστον 10 κινήσεις μέσα σε 2 ώρες (συνήθως παίρνει 10 λεπτά να αισθανθείτε 10 κινήσεις).

Διατροφή:

Έχετε δυσκολία στην κατανάλωση μεγάλων γευμάτων; Κανένα πρόβλημα. Συνεχίστε τη ρουτίνα σας με μικρά και συχνά γεύματα μέσα στην ημέρα. Μην ξεχνάτε την πρόσληψη σιδήρου από τις τροφές. Κάντε σοφή επιλογή γευμάτων όπως δημητριακά, ψωμί ολικής άλεσης, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα και λοιπά.

Ενδιαφέρον έχουν οι έρευνες που έγιναν για τα οφέλη των ωμέγα-3 λιπαρών:

Μωρά των οποίων οι μαμάδες κατά την εγκυμοσύνη τους κατανάλωναν ωμέγα-3 λιπαρά είχαν περισσότερες πιθανότητες πρώιμης ανάπτυξης, καθώς τα συγκεκριμένα λιπαρά ενισχύουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και της όρασης. Προσέξτε όμως την κατανάλωση ψαριών στην εγκυμοσύνη σας. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για την πρόσληψή τους και από άλλες τροφές.

34η εβδομάδα: Επανέρχεται η κούραση που σας ταλαιπωρούσε το 1ο τρίμηνο.

Το μωρό σας είναι 45-46 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός πεπονιού, και ζυγίζει 2.160 γραμμάρια. Το κεντρικό νευρικό σύστημα ωριμάζει, το ίδιο και τα πνευμόνια του. Το δέρμα του είναι μαλακό και το λίπος που συνεχίζει να συσσωρεύεται στο σώμα του θα το βοηθήσει στη διατήρηση μίας σταθερής θερμοκρασίας μόλις γεννηθεί. Μπορεί να ανοιγοκλείνει τα μάτια του και οι κόρες του διαστέλλονται και συστέλλονται ως αντίδραση στο φως. Όσα μωράκια γεννιούνται μεταξύ 34ης και 37ης εβδομάδας και δεν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας, τα καταφέρνουν άψογα στο νέο περιβάλλον.

Η μαγεία μέσα σας:

Αυτή την εβδομάδα το μωρό σας μπορεί να έχει πάρει θέση με το κεφάλι προς τα κάτω. Ωστόσο, περίπου το 4% των βρεφών θα είναι σε ισχιακή προβολή. Μη σας ανησυχεί, έχει πολύ καιρό μπροστά του.

Εάν σας αγχώνει το ενδεχόμενο πρόωρου τοκετού, θα σας καθησυχάσει το γεγονός ότι τα μωρά που γεννιούνται μεταξύ 34ης και 37ης εβδομάδας και δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας, τα πάνε περίφημα στο νέο τους περιβάλλον, καθώς τα πνευμόνια τους έχουν δημιουργηθεί πλήρως και τυχόν αναπνευστικά προβλήματα μπορούν εύκολα να αντιμετωπιστούν. Πιθανόν να χρειαστεί να μπει στη θερμοκοιτίδα εντατικής θεραπείας για κάποιο χρονικό διάστημα. Αυτό συμβαίνει για την παρακολούθηση του νεογνού, διότι ενδεχομένως να χρειαστεί μικρές ποσότητες οξυγόνου για λίγες ώρες (ή ημέρες) και για τη διατήρηση της σωστής θερμοκρασίας.

Τα νύχια έχουν μεγαλώσει πλήρως και σε μήκος φτάνουν μέχρι τις άκρες των δαχτύλων. Αν περιμένετε αγόρι οι όρχεις του κατεβαίνουν αυτή την εβδομάδα.

Συμπτώματα:

1. Δυσπεψία
2. Φούσκωμα
3. Δυσκοιλιότητα
4. Αυξημένα κολπικά υγρά
5. Αιμορροΐδες
6. Κράμπες
7. Πολύ πιο συχνή ούρηση
8. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
9. Προβλήματα ύπνου
10. Πρήξιμο στα πόδια
11. Δυσκολία στην αναπνοή
12. Μαλλιά που μακραίνουν πιο γρήγορα

Αυτή την εβδομάδα η κούραση κάνει ξανά την εμφάνισή της και είναι απολύτως φυσιολογικό· έχετε περισσότερο βάρος και τα βράδια ταλαιπωρείστε από αϋπνίες και συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα. Ήρθε η ώρα να ξεκουραστείτε ώστε να εξοικονομήσετε ενέργεια για τη μεγάλη ημέρα.

Την εμφάνισή της ξανακάνει όμως και η δυσπεψία, καθώς το μωρό μεγαλώνει και πιέζει την κοιλιακή σας χώρα. Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα και προσπαθήστε να μην ξαπλώνετε αμέσως μετά το γεύμα.

Κάθε φορά που θα επισκέπτεστε το γιατρό σας θα κάνετε μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και εξέταση ούρων.

Το βάρος σας θα αυξάνεται γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη φορά και μπορεί να εκπλαγείτε με το μέγεθος της κοιλιάς σας.

Μπορεί να φτάνετε σιγά-σιγά προς το τέλος της εγκυμοσύνης σας, μην παραλείπετε όμως την άσκηση. Έστω ένα γρήγορο περπάτημα την ημέρα είναι αρκετό για να διατηρήσετε ένα καλό επίπεδο φυσικής κατάστασης και να σας ανακουφίσει από πόνους στη μέση και από κράμπες.

Τέλος, είναι η βαλίτσα σας έτοιμη; Δεν είναι τόσο μακριά ο τοκετός όσο φαντάζει και είναι καλύτερα να είστε προετοιμασμένοι από νωρίς, παρά να τρέχετε τελευταία στιγμή.

Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται καισαρική τομή;

1. Εάν έχετε γεννήσει πάνω από μία φορά με καισαρική τομή. Σε περίπτωση που έχετε κάνει μόνο μία καισαρική τομή, έχετε πιθανότητες να γεννήσετε φυσιολογικά υπό προϋποθέσεις. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
2. Μετά από αποτυχημένη προσπάθεια για την πρόκληση τοκετού. Όταν δεν επιτυγχάνεται η διαστολή του τραχήλου της μήτρας στην επιθυμητή διάμετρο και το μωρό δεν μπορεί να κατέβει.
3. Όταν το έμβρυο παρουσιάσει βραδυκαρδία.
4. Όταν το έμβρυο δεν «κατεβαίνει» σωστά. Για να υπάρξει κολπικός τοκετός το έμβρυο θα πρέπει να έρχεται με το κεφάλι προς τα κάτω και την πλάτη του προς την κοιλιά της μητέρας.
5. Όταν υπάρχει πολύδυμη κύηση. Επειδή οι πιθανότητες επιπλοκών κατά τον φυσιολογικό τοκετό είναι αυξημένες.
6. Αν η γυναίκα εμφανίσει ξαφνική αιμορραγία πριν ή κατά τον τοκετό.
7. Αν συνυπάρχουν προβλήματα υγείας.

Τι είναι καλό να κάνετε:

• Δυσκολεύεστε να γυρίσετε πλευρό στο κρεβάτι; Δοκιμάστε μεγάλες σατέν πιτζάμες ή ακόμα και σατέν σεντόνια. Η μεταξένια επιφάνειά τους σας κάνει να γλιστράτε βοηθώντας σας στις μανούβρες!
• Έχετε αϋπνίες; Πριν πέσετε για ύπνο πιείτε ένα ποτήρι ζεστό γάλα με μία μπανάνα. Είναι το δημοφιλές σνακ για… όνειρα γλυκά!
• Πήρατε το κάθισμα αυτοκινήτου αλλά δυσκολεύεστε στην τοποθέτησή του; Οι περισσότεροι γονείς το κάνουν λάθος. Διαβάστε ή δείτε προσεκτικά σε video της εταιρείας τις οδηγίες ή πάρτε τη γνώμη ενός ειδικού.
• Τα μάτια σας μπορεί να τα αισθάνεστε ξερά και περισσότερο ευαίσθητα απ’ ό,τι συνήθως. Έχετε μαζί σας γυαλιά ηλίου και φυσικά δάκρυα.
• 10% με 15% των εγκύων υποφέρουν από συμπτώματα κατάθλιψης. Μιλήστε με το γιατρό σας για τρόπους που μπορεί να σας βοηθήσουν.

35η εβδομάδα: Η μήτρα σας είναι 1.000 φορές μεγαλύτερη από τον αρχικό της όγκο.

Το μωρό σας είναι 46-47 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός πεπονιού, και ζυγίζει 2.250-2.400 γραμμάρια. Το νευρικό και το ανοσοποιητικό του σύστημα ωριμάζουν. Συνεχίζει να παίρνει βάρος, καθώς θα το βοηθήσει στη ρύθμιση της θερμοκρασίας τού σώματός του. Αυτή η συσσώρευση λίπους κάνει τα ποδαράκια και τα χεράκια αφράτα και ακαταμάχητα μαλακά. Τα νύχια και τα μαλλιά του έχουν ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους, ωστόσο συνεχίζουν κανονικά να μακραίνουν. Εάν έχετε άλλα παιδιά ή κατοικίδια κανονίστε ποιος θα τα φροντίζει τις 3-4 μέρες που εσείς θα είστε στο μαιευτήριο.

Η μαγεία μέσα σας:

Το κεντρικό νευρικό και ανοσοποιητικό σύστημα ακόμα ωριμάζουν. Ωστόσο, όλα τα άλλα είναι πλήρως σχηματισμένα, από τα μαλλιά στο κεφάλι μέχρι τα μικροσκοπικά νύχια, το πεπτικό σύστημα, τα νεφρά όπως επίσης και οι πνεύμονες. Συνήθως, δεν παρουσιάζονται αναπνευστικά προβλήματα αν το μωρό γεννηθεί πρόωρα σ’ αυτό το στάδιο. Τα χέρια, τα πόδια και το σώμα του μωρού παχαίνουν όσο πρέπει. Στην πραγματικότητα το μωρό είναι τόσο μεγάλο πια, που καταλαμβάνει όλη τη μήτρα και έχει πολύ λίγο χώρο για να κινηθεί.

Συμπτώματα:

1. Περιστασιακοί πονοκέφαλοι
2. Κιρσοί
3. Αιμορροΐδες
4. Δερματικά εξανθήματα
5. Αδεξιότητα
6. Συσπάσεις Braxton Hicks
7. Δυσκολία στην αναπνοή
8. Πολύ πιο συχνή ούρηση

Στην 35η εβδομάδα και εάν είχατε φυσιολογικό βάρος κατά τη σύλληψη, θα έχετε πάρει 10 με 12,5 κιλά. Πιθανόν να μην πάρετε άλλο βάρος από εδώ και πέρα.

Εάν τα μαλλιά σας είναι πιο λαμπερά από κάθε άλλη φορά, απολαύστε το τώρα που μπορείτε! Μετά τη γέννα θα επανέλθουν όλα στο φυσιολογικό τους.

Η κοιλίτσα σας πλέον έχει μεγαλώσει τόσο πολύ, που μπορεί να σας προκαλεί δυσκολία στην καθημερινή σας ζωή. Κουβαλάτε τόσο πολύ βάρος που τα πιο απλά πράγματα μπορεί να φαντάζουν αδύνατα.

Φανταστείτε ότι η μήτρα σας είναι 1.000 φορές μεγαλύτερη από τον αρχικό της όγκο και φτάνει τώρα μέχρι τα πλευρά σας.

Η συχνή ούρηση είναι κάτι που επίσης σας δυσκολεύει. Στο 1ο τρίμηνο ο λόγος ήταν οι ορμόνες, ενώ τώρα είναι το μωρό που έχει μεγαλώσει αρκετά και το κεφάλι του πιέζει την ουροδόχο κύστη, καθώς έχει πάρει θέση χαμηλά. Ό,τι και να γίνει, μη μειώσετε τη λήψη υγρών στον οργανισμό σας. Χρειάζεστε ενυδάτωση.

Εάν έχετε άλλα παιδιά ή κατοικίδια, κανονίστε ποιος θα τα φροντίζει τις 3-4 μέρες που εσείς θα είστε στο μαιευτήριο.

Υιοθετώντας μία σωστή στάση

Να στέκεστε όρθια με ελαφρώς λυγισμένο προς τα μπροστά τον κορμό σας. Αυτή η στάση σάς ανακουφίζει από τους πόνους και την πίεση στη μέση, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει στο μωρό να πάρει τη σωστή θέση με το κεφάλι προς τα κάτω.

Τι είναι καλό να κάνετε:

• Αγοράστε σουτιέν θηλασμού ένα νούμερο μεγαλύτερο από το νούμερό σας. Όταν έρθει η ώρα για το θηλασμό θα αισθανθείτε ευγνώμων για τον έξτρα χώρο!
• Εφοδιαστείτε με τα απαραίτητα για τις πρώτες ημέρες με το μωρό σας. Μην ξεχάσετε τις πάνες!
• Πήρατε το κάθισμα αυτοκινήτου αλλά δυσκολεύεστε στην τοποθέτησή του; Οι περισσότεροι γονείς το κάνουν λάθος. Διαβάστε ή δείτε προσεκτικά σε video της εταιρίας τις οδηγίες ή πάρτε τη γνώμη ενός ειδικού.
• Στον τοκετό μπορεί να σας βοηθήσει η επικέντρωσή σας σε ένα σημείο ή πράγμα, όπως έναν διακόπτη στον τοίχο ή μία φωτογραφία.
• Είναι μία καλή στιγμή να ετοιμάσετε τη βαλίτσα σας για το μαιευτήριο.
• Εάν παρατηρήσετε πρήξιμο στο πρόσωπο σε συνδυασμό με αλλαγές στην όρασή σας και πονοκεφάλους, επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Μπορεί να είναι σημάδια προεκλαμψίας.

36η εβδομάδα: Έχει κανονικές αναλογίες και παίρνει περίπου 30 γραμμάρια την ημέρα.

Το μωρό σας είναι 46-49 εκατοστά, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός μαρουλιού, και ζυγίζει 2.700 γραμμάρια. Στο τέλος αυτής της εβδομάδας θα έχετε μπει στο μήνα σας, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να γεννήσετε από μέρα σε μέρα. Έχει τώρα κανονικές αναλογίες και παίρνει περίπου 30 γραμμάρια την ημέρα. Η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί τις επόμενες εβδομάδες, καθώς το μωρό προετοιμάζεται για τη μεγάλη έξοδο. Το χνούδι που κάλυπτε μέχρι πρότινος το σώμα του έχει σχεδόν εξαφανιστεί, όπως και το εμβρυικό σμήγμα (vernix caseosa).Στο τέλος αυτής της εβδομάδας θα έχετε μπει στο μήνα σας, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να γεννήσετε από μέρα σε μέρα.

Η μαγεία μέσα σας:

Το χνούδι που κάλυπτε μέχρι πρότινος το σώμα του μωρού έχει σχεδόν εξαφανιστεί, όπως και το εμβρυικό σμήγμα (vernix caseosa), η κρεμώδης ουσία που προστάτευε την επιδερμίδα του από το αμνιακό υγρό.

Τα οστά του κρανίου του δεν έχουν συνενωθεί ακόμα, ώστε να διευκολυνθεί η έξοδος του κεφαλιού την ώρα του τοκετού. Δεν είναι όμως το μόνο εύκαμπτο σημείο του σώματός του· τα περισσότερα οστά είναι μαλακά εξυπηρετώντας τον ίδιο σκοπό: Την ευκολότερη έξοδο από το γεννητικό κανάλι (τον τράχηλο και τον κόλπο).

Όλα τα όργανά του είναι έτοιμα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του έξω κόσμου και το ανοσοποιητικό του σύστημα να το προστατέψει από διάφορες λοιμώξεις.

Οι κινήσεις του μωρού επιβραδύνονται σημαντικά σε αυτό το στάδιο, καθώς δεν υπάρχει πλέον ελεύθερος χώρος στη μήτρα. Υπολογίστε ότι θα είστε σε θέση να αισθάνεστε περίπου δέκα κινήσεις την ημέρα.

Εξετάσεις:

Στις 35-37 εβδομάδες θα εξεταστείτε για β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Β (GBS). Πρόκειται για έναν τύπο βακτηρίου που βρίσκεται φυσικά στην πεπτική και αναπαραγωγική οδό, τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών, και τις περισσότερες φορές είναι ασυμπτωματικό. Τα μωρά μπορούν να μολυνθούν από τον GBS κατά τη γέννησή τους, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η εξέταση για τον εντοπισμό του ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία στην έγκυο προς αποφυγή της μετάδοσής του στο μωρό.

Συμπτώματα:

1. Αλλαγές στην εμβρυϊκή κίνηση
2. Καούρα και δυσπεψία
3. Φούσκωμα
4. Δυσκοιλιότητα
5. Πολύ πιο συχνή ούρηση
6. Κολπικά υγρά με λίγο αίμα μετά από κολπική εξέταση ή ερωτική επαφή
7. Φαγούρα στην κοιλιά
8. Πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους
9. Αϋπνίες

Μπαίνετε στο μήνα σας. Συγχαρητήρια! Τα πήγατε περίφημα μέχρι τώρα.

Σε αυτό το στάδιο σχεδόν όλα τα μωρά έχουν ήδη πάρει θέση με το κεφάλι προς τα κάτω και είναι έτοιμα για τον τοκετό. Ωστόσο, περίπου το 4% των βρεφών θα είναι σε ισχιακή προβολή. Μη σας ανησυχεί. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να ενθαρρύνουν το μωρό να γυρίσει.

Καθώς το μωρό σας λοιπόν, παίρνει θέση με το κεφάλι προς τα κάτω, αρχίζει να «πέφτει» χαμηλά στη λεκάνη σας. Αυτή η νέα εξέλιξη σάς προκαλεί ανακούφιση από τη μία λόγω του ότι σας βοηθάει στην αναπνοή, αλλά από την άλλη σας δυσκολεύει σε πολλές καθημερινές δραστηριότητες όπως στο περπάτημα και στην ούρηση, καθώς σας πιέζει την ουροδόχο κύστη.

Μπορεί να έχετε παρατηρήσει επίσης ότι οι συσπάσεις Braxton Hicks έχουν γίνει πιο συχνές. Ξεχωρίστε τις από εκείνες της γέννας ρωτώντας το γιατρό σας.

Αν έχετε οποιαδήποτε κολπική αιμορραγία ή αν νομίζετε ότι το αμνιακό υγρό διαρρέει, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια. Άλλα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να γνωρίζετε είναι σταθερό κοιλιακό άλγος, επίμονη ή σοβαρή κεφαλαλγία και θολή όραση. Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν εμφανίσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα.

Το γνωρίζατε;

Πριν την εγκυμοσύνη η μήτρα σας ζύγιζε 40 γραμμάρια, ενώ τώρα ζυγίζει 800 γραμμάρια.

Διατροφή

Ποια είναι τα απόλυτα θρεπτικά συστατικά που θα εξοπλίσουν το μωρό σας αλλά και εσάς στην εγκυμοσύνη;

Ωμέγα-3 – Λιπαρά οξέα: Διαδραματίζουν ουσιώδη ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Πρωτεΐνη: Βοηθάει στη δημιουργία ιστών για τα οστά, τους μυς και τα όργανα του μωρού. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δίνεται στην πρόσληψη πρωτεϊνών, κυρίως υψηλής βιολογικής αξίας (κρέας, αυγό, γαλακτοκομικά κτλ). Τα όσπρια, οι σπόροι δημητριακών, οι ξηροί καρποί κ.α. αποτελούν επίσης πηγές πρωτεΐνης.

Σίδηρος: Είναι απαραίτητος για τη μεταφορά και τη χρησιμοποίηση του οξυγόνου από όλο τον οργανισμό.

Ασβέστιο: Βοηθάει στη σωστή ανάπτυξη γερών οστών και δοντιών, καθώς και του νευρικού συστήματος, των μυών και της καρδιάς.

37η εβδομάδα: Το χνούδι και το εμβρυϊκό σμήγμα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί.

Το μωρό σας είναι 48-50 εκατοστά και ζυγίζει 2.850 γραμμάρια, δηλαδή μοιάζει με ένα ματσάκι από σέσκουλα. Το πιο πιθανό είναι να πήρε ήδη θέση με το κεφάλι χαμηλά στη λεκάνη σας. Εάν δεν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη, μπορεί να πάρει θέση αργότερα λίγο πριν τη γέννα. Είστε πολύ κοντά στον τοκετό και εάν αρχίσει τώρα δε θα γίνει προσπάθεια καθυστέρησής του, ωστόσο τελειόμηνη “full-term” εγκυμοσύνη θεωρείται από την 39η εβδομάδα και μετά. Σιγουρευτείτε ότι έχετε ετοιμάσει τη βαλίτσα για το μαιευτήριο με ό,τι μπορεί να χρειαστείτε εσείς και το νεογέννητο μωρό σας.

Η μαγεία μέσα σας:

Αν ο τοκετός αρχίσει τώρα, δε θα γίνει προσπάθεια καθυστέρησής του, ωστόσο τελειόμηνη “full-term” εγκυμοσύνη θεωρείται από την 39η εβδομάδα και μετά. Αυτές οι δύο τουλάχιστον εβδομάδες που απομένουν είναι σημαντικές, καθώς επιτρέπουν στον εγκέφαλο και τα πνευμόνια να ωριμάσουν πλήρως. Επιπλέον, κάθε εβδομάδα που περνάει παίρνει σε βάρος 230 γραμμάρια.

Το μωρό σας δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να εξασκείται στην αναπνοή, στο πιπίλισμα του αντίχειρα, στο ανοιγόκλεισμα των ματιών και στις περιστροφές από τη μία μεριά στην άλλη.

Το χνούδι που κάλυπτε μέχρι πρότινος το σώμα του έχει σχεδόν εξαφανιστεί, όπως και το εμβρυϊκό σμήγμα (vernix caseosa) -η κρεμώδης ουσία που προστάτευε την επιδερμίδα του από το αμνιακό υγρό.

Καταπίνει αμνιακό υγρό και ό,τι υπάρχει μέσα στη μήτρα, τα οποία συσσωρεύονται στο έντερό του και αποτελούν τα πρώτα του κόπρανα τις πρώτες ημέρες της ζωής του. Αυτές οι κενώσεις αποτελούνται από μία κολλώδη, καστανόμαυρη ουσία που ονομάζεται μηκώνιο.

Συμπτώματα:

1. Αλλαγές στην εμβρυϊκή κίνηση
2. Καούρα και δυσπεψία
3. Φούσκωμα
4. Δυσκοιλιότητα
5. Πολύ πιο συχνή ούρηση
6. Κολπικά υγρά με λίγο αίμα μετά από κολπική εξέταση ή ερωτική επαφή
7. Πόνος χαμηλά στην κοιλιά
8. Πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους
9. Αϋπνίες
10. Κράμπες στα πόδια

Ετοιμάσατε τη βαλίτσα σας για το μαιευτήριο; Μην αργείτε! Δεν είστε σε θέση να γνωρίζετε πότε θα ξεκινήσει ο τοκετός, γι’ αυτό καλύτερα να είστε προετοιμασμένοι.

Εάν παρατηρήσετε ότι οι συσπάσεις Braxton Hicks γίνονται πιο συχνές ή έχετε αυξημένα κολπικά υγρά με λίγο αίμα, ο τοκετός ίσως να είναι λίγες ημέρες μακριά. Καλέστε άμεσα το γιατρό σας αν δείτε μεγάλη αιμορραγία.

Τα σημάδια του τοκετού

1. Το μωρό «κατεβαίνει» χαμηλά στη λεκάνη σας: Θα αισθανθείτε την πίεση του μωρού πολύ χαμηλά στη λεκάνη.
2. Συχνές και επώδυνες συσπάσεις: Όταν οι συσπάσεις γίνουν όλο και πιο συχνές -κάθε 10 λεπτά, έντονες και επώδυνες.
3. Περισσότερες και πιο δυνατές συσπάσεις Braxton Hicks.
4. Αυξημένα παχύρευστα κολπικά υγρά με λίγο αίμα.
5. Σπάσιμο των νερών.
6. Διάρροια.

Ρωτήστε το γιατρό σας αν έχουν βγει τα αποτελέσματα από την εξέταση για τον β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Β (GBS). Έτσι, θα είστε σε θέση να ενημερώσετε το ιατρικό προσωπικό σε περίπτωση που σπάσουν τα νερά σας αυτή την εβδομάδα.

Συνεχίστε να παρακολουθείτε τις κινήσεις του μωρού σας και ενημερώστε το γιατρό εάν παρατηρήσετε απότομη μείωση στον αριθμό των κινήσεών του.

Αυτό που θα μείνει αμετάβλητο είναι οι δυσκολίες στον ύπνο, που θα σας συνοδεύσουν μέχρι την ημέρα του τοκετού.

Τέλος, θα παρατηρήσετε ότι ονειρεύεστε συχνά και μάλιστα τα όνειρά σας φαίνονται απίστευτα ζωντανά! Το άγχος του τοκετού που πλησιάζει και του νέου σας ρόλου ως γονιού μπορεί να τροφοδοτήσει το υποσυνείδητό σας.

Τι είναι καλό να κάνετε:

• Καθώς έχετε ακόμα λίγο χρόνο, βρείτε στην αγορά τα πρώτα του βιβλία ή τα πρώτα του παιχνίδια.
• Μην θορυβηθείτε εάν νιώθετε λιγότερες κινήσεις του μωρού σας. Είναι αρκετά μικρός ο χώρος πλέον! Εάν θέλετε να προκαλέσετε κίνηση, δοκιμάστε κάτι γλυκό. Τα περισσότερα μωρά αντιδρούν με τη ζάχαρη και αρχίζουν να κινούνται μετά από λίγο.
• Τοποθετήστε το κάθισμα στο αυτοκίνητό σας. Μην το αφήσετε τελευταία στιγμή καθώς μπορεί να σας δυσκολέψει.
• Το μασάζ στο περίνεο μπορεί να κάνει την περιοχή που βρίσκεται μεταξύ κόλπου και πρωκτού πιο ελαστική, ώστε στον τοκετό να τραυματιστεί όσο το δυνατόν λιγότερο ή να μη χρειαστεί περινεοτομή. Γίνεται από την 34η εβδομάδα, 3-4 φορές / εβδομάδα για 5 λεπτά.
• Αισθάνεστε φουσκωμένη; Μη σταματάτε να πίνετε νερό. Πίνοντας τη συνιστώμενη ποσότητα νερού την ημέρα (6-8 ποτήρια) μειώνετε την κατακράτηση υγρών.

38η εβδομάδα: Αποκτάει αφράτη όψη.

Το μωρό σας είναι πάνω από 50 εκατοστά, δηλαδή είναι σε μήκος όσο ένα πράσο, και ζυγίζει 3 κιλά. Είναι αρκετά αφράτο χάριν στο λίπος που συνεχίζει να συσσωρεύεται και έχει ιδιαίτερα σφιχτή και δυνατή γροθιά. Τα όργανά του έχουν ωριμάσει και θα είναι πανέτοιμα να λειτουργήσουν όταν γεννηθεί. Οι πνεύμονες παράγουν το λεγόμενο «επιφανειοδραστικό παράγοντα» (surfactant) που θα το βοηθήσει να πάρει τις πρώτες του ανάσες, ενώ εσείς παράγετε το πρωτόγαλα τον προάγγελο του μητρικού γάλακτος.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας εξακολουθεί να συσσωρεύει λίπος, το οποίο εκτός από την αφράτη όψη που του δίνει θα το βοηθήσει στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός του όταν βγει από τον “προστατευμένο κόσμο” της μήτρας. Όλα τα όργανά του είναι πλήρως αναπτυγμένα, με τους πνεύμονες να είναι το τελευταίο όργανο που θα ωριμάσει. Οι πνεύμονες παράγουν το λεγόμενο «επιφανειοδραστικό παράγοντα» (surfactant) που θα τους βοηθήσει να «ανοίξουν» και να δεχθούν τον αέρα.

Το μωρό σας εξακολουθεί να καταπίνει αμνιακό υγρό μέρος του οποίου καταλήγει, μαζί με άλλες ουσίες, στο έντερό του και θα αποτελέσει τις πρώτες του κενώσεις (μηκώνιο).

Από αυτή την εβδομάδα και μετά η ποσότητα του αμνιακού υγρού στη μήτρα σας αρχίζει σταδιακά να μειώνεται, αν και το σώμα σας θα συνεχίσει να παράγει υγρά μέχρι και τη στιγμή της γέννας.

Αναρωτιέστε τι χρώμα θα έχουν τα μάτια του;

Όταν γεννιέται ένα μωρό δεν έχει οριστικοποιηθεί το χρώμα των ματιών του. Τους πρώτους έξι με οκτώ μήνες το χρώμα μπορεί να αλλάξει ριζικά κι αυτό συμβαίνει γιατί η χρωστική ουσία χρειάζεται μερικούς μήνες για να κατανεμηθεί ομοιόμορφα και οριστικά στο μάτι.

Συμπτώματα:

1. Πολύ πιο συχνή ούρηση
2. Κολπικά υγρά με λίγο αίμα μετά από κολπική εξέταση ή ερωτική επαφή
3. Διάρροια
4. Φαγούρα στην κοιλιά
5. Πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους
6. Αϋπνίες
7. Μπορεί να στάζει πρωτόγαλα από τις θηλές
8. Συσπάσεις Braxton Hicks

Τις τελευταίες δύο με τρεις εβδομάδες η κοιλιά σας δε θα μεγαλώσει άλλο και το βάρος σας μένει σταθερό.

Είστε πολύ κοντά στον τοκετό και οι περισσότερες από εσάς είστε ανυπόμονες. Κάντε πράγματα για να κυλάει η μέρα σας όμορφα και δημιουργικά. Μπορεί να μην έχετε πολύ χρόνο το πρώτο διάστημα με το μωρό σας, γι’ αυτό χρησιμοποιήστε το χρόνο που σας απομένει για την προετοιμασία του παιδικού δωματίου και την αγορά όσων χρειάζονται για το μωρό σας. Συνεχίστε το διάβασμα, να κοιμάστε τακτικά και να περνάτε χρόνο με το σύντροφό σας.

Το πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους είναι φυσιολογικό τις τελευταίες εβδομάδες. Ενημερώστε άμεσα το γιατρό σας εάν πρηστούν υπερβολικά ή απότομα, εάν πρηστείτε στο πρόσωπο ή γύρω από τα μάτια, ή χάσετε ξαφνικά βάρος. Ενημερώστε τον επίσης εάν έχετε δυνατούς ή επίμονους πονοκεφάλους, αλλαγές στην όρασή σας, πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα, ναυτία ή εμετό. Όλα αυτά είναι συμπτώματα της προεκλαμψίας, μίας σοβαρής παθολογικής κατάστασης της κύησης.

Γιατί το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη τροφή για το μωρό μου;

Το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη τροφή που επέλεξε η φύση για εκείνα. Περιέχει θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται το μωρό σας, στις σωστές ποσότητες και στη σωστή μορφή για ευκολότερη απορρόφηση. Αλλάζει ακόμα και η σύνθεσή του καθώς μεγαλώνει το μωρό.

Το μητρικό γάλα:

1. Δεν προκαλεί φούσκωμα και δυσφορία, είναι πάντα αποστειρωμένο και βρίσκεται στη σωστή θερμοκρασία.
2. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα του μωρού, καθώς παρέχει αντισώματα και αντιμολυσματικούς παράγοντες.
3. Τα μωρά που θηλάζουν έχουν μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αλλεργίες, όπως για παράδειγμα, έκζεμα και άσθμα.
4. Χαλαρώνει τη μαμά και μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών.

Τα σημάδια του τοκετού

1. Το μωρό «κατεβαίνει» χαμηλά στη λεκάνη σας: Θα αισθανθείτε την πίεση του μωρού πολύ χαμηλά στη λεκάνη.
2. Συχνές και επώδυνες συσπάσεις: Όταν οι συσπάσεις γίνουν όλο και πιο συχνές -κάθε 10 λεπτά, έντονες και επώδυνες.
3. Περισσότερες και πιο δυνατές συσπάσεις Braxton Hicks.
4. Αυξημένα παχύρευστα κολπικά υγρά με λίγο αίμα.
5. Σπάσιμο των νερών.
6. Διάρροια ή ναυτία.

*Εάν δε νιώθετε κάποιο από τα συμπτώματα τοκετού, μην σας ανησυχεί. Ίσως το μωρό δεν είναι έτοιμο ακόμα, εξάλλου μόνο το 5% των μωρών γεννιούνται ακριβώς την προβλεπόμενη ημερομηνία τοκετού.

39η εβδομάδα: Ως τελειόμηνο είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τον έξω κόσμο.

Αυτή την εβδομάδα το μωρό σας είναι 51 εκατοστά και ζυγίζει 3.200 γραμμάρια. Είναι σε μέγεθος όσο ένα μικρό καρπούζι και θεωρείται τελειόμηνο, είναι δηλαδή έτοιμο να γνωρίσει τον έξω κόσμο. Εξακολουθεί να συσσωρεύει λίπος ώστε να μπορεί να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του σώματός του μετά τη γέννα. Οι κινήσεις του είναι περιορισμένες καθώς δεν έχει απομείνει πολύς χώρος στη μήτρα. Ο εγκέφαλός του συνεχίζει τη ραγδαία ανάπτυξη, ενώ εσείς μπορεί να βιώνετε τα πρώτα σημάδια της γέννας.

Η μαγεία μέσα σας:

Η εγκυμοσύνη σας αυτή την εβδομάδα θεωρείται τελειόμηνη (full-term). Ο εγκέφαλος του μωρού αναπτύσσεται με απίστευτη ταχύτητα, πράγμα που θα συνεχιστεί μέχρι και τα τρία πρώτα έτη της ζωής του.

Εάν περιμένετε αγοράκι πιθανόν να ζυγίζει λίγο περισσότερο από ό,τι ένα κορίτσι.

Το χνούδι έχει πέσει από τα περισσότερα σημεία του σώματός του. Όταν γεννηθεί είναι πιθανό να έχει παραμείνει χνούδι στους ώμους του, στις πτυχώσεις του δέρματος, στις πλάτες και πάνω στα αυτιά. Το δέρμα του επίσης έχει αλλάξει οριστικά από ροζ σε λευκό.

Το μωρό σας δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να εξασκείται στην αναπνοή, στο πιπίλισμα του αντίχειρα, στο ανοιγόκλεισμα των ματιών και στις περιστροφές από τη μία μεριά στην άλλη.

Το ξέρατε;

Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν το μωρό είναι έτοιμο να γεννηθεί στέλνει ένα χημικό σήμα στον πλακούντα και αυτός με τη σειρά του αυξάνει την παραγωγή των οιστρογόνων, τα οποία στη συνέχεια οδηγούν στην έναρξη του τοκετού. Αν ισχύει, επιβεβαιώνεται το παλιό ρητό ότι «μόνο το μωρό ξέρει πότε είναι έτοιμο να γεννηθεί».

Συμπτώματα:

1. Συσπάσεις Braxton Hicks
2. Μειωμένη συχνότητα εμβρυϊκών κινήσεων
3. Καούρα και δυσπεψία
4. Διάρροια
5. Αιμορροΐδες
6. Κολπικά υγρά με λίγο αίμα
7. Πόνος χαμηλά στην κοιλιά και τη μέση
8. Σπάσιμο νερών

Η μεγάλη στιγμή πλησιάζει και το σώμα σας προετοιμάζεται για τη γέννα. Σε κάθε επίσκεψή σας στο γιατρό, που πλέον είναι εβδομαδιαίες, ο γιατρός θα εξετάζει την πορεία τής εγκυμοσύνης σας, δηλαδή την ανάπτυξη και τη θέση του μωρού, καθώς και τη διαστολή του τραχήλου. Παρά το εύρος των πληροφοριών που έχει σήμερα στα χέρια του ο γιατρός, είναι αδύνατον να προβλέψει τη στιγμή που θα γίνει ο τοκετός.

Κινήσεις μωρού

Καθώς περιμένετε τη μεγάλη στιγμή συνεχίστε να δίνετε σημασία στις κινήσεις του μωρού. Ενημερώστε το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε απότομη μείωση στον αριθμό των κινήσεών του.

Τα σημάδια του τοκετού

1. Το μωρό «κατεβαίνει» χαμηλά στη λεκάνη σας: Θα αισθανθείτε την πίεση του μωρού πολύ χαμηλά στη λεκάνη.
2. Συχνές και επώδυνες συσπάσεις: Όταν οι συσπάσεις γίνουν όλο και πιο συχνές -κάθε 10 λεπτά, έντονες και επώδυνες.
3. Περισσότερες και πιο δυνατές συσπάσεις Braxton Hicks.
4. Αυξημένα παχύρευστα κολπικά υγρά με λίγο αίμα.
5. Σπάσιμο των νερών.
6. Διάρροια ή ναυτία.

*Εάν δε νιώθετε κάποιο από τα συμπτώματα τοκετού, μην σας ανησυχεί. Ίσως το μωρό δεν είναι έτοιμο ακόμα, εξάλλου μόνο το 5% των μωρών γεννιούνται ακριβώς την προβλεπόμενη ημερομηνία τοκετού.

Σπάσιμο νερών

Στο σπάσιμο των νερών μπορεί να νιώσετε μια απότομη ροή υγρού ή να αισθανθείτε μουσκεμένη. Η ποσότητα υγρού που θα χάσετε μπορεί να ποικίλει από ροή σταγόνων έως σημαντική ροή, γι’ αυτό αν νομίζετε πως η ροή υγρού προέρχεται από τον κόλπο σας και δεν πρόκειται για ούρα, πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας. Εάν έχουν σπάσει τα νερά αλλά δεν έχουν ξεκινήσει οι συσπάσεις, θα γίνει πρόκληση αυτών από το γιατρό σας στο νοσοκομείο.

Τι θα γίνει αμέσως μετά τη γέννα:

Χάνετε βάρος. Παρόλο που θα πάρει λίγο χρόνο να επανέλθετε στα κιλά προ-εγκυμοσύνης, κατά μέσο όρο οι γυναίκες χάνουν 12 κιλά αμέσως μετά τη γέννα.

Κολπικές εκκρίσεις λόχεια. Παίρνει μέχρι και 10 ημέρες για να επουλωθεί πλήρως η περιοχή όπου βρισκόταν ο πλακούντας και κατά το διάστημα αυτό, θα παρατηρήσετε κολπικές εκκρίσεις με αίμα, τα λεγόμενα λόχεια.

Συναισθηματικές μεταπτώσεις (baby blues). Τις πρώτες 2-3 εβδομάδες μετά τον τοκετό μπορεί να αισθάνεστε περισσότερη κόπωση, άγχος και εκνευρισμό και να μην έχετε ενέργεια να κάνετε πράγματα.

Πώς θα επανέλθετε πιο γρήγορα

1. Ξεκουραστείτε όσο περισσότερο μπορείτε και προσπαθήστε να κοιμάστε κι εσείς όταν κοιμάται το μωρό σας.
2. Περιορίστε τις επισκέψεις στο σπίτι.
3. Συνεχίστε την ισορροπημένη διατροφή σας.
4. Πίνετε άφθονα υγρά. Αποφύγετε την καφεΐνη και τα αναψυκτικά.
5. Δεχτείτε βοήθεια από συγγενείς και φίλους για το μαγείρεμα, το καθάρισμα του σπιτιού, τη φροντίδα των μεγαλύτερων παιδιών κλπ.
6. Μην απομονώνεστε. Μιλήστε στο σύζυγό σας, στη μητέρα σας, σε συγγενείς και φίλους

Τι είναι καλό να κάνετε:

• Η ερωτική επαφή μπορεί να επισπεύσει τη γέννα. Ακόμα και εάν δε λειτουργήσει, τουλάχιστον θα έχετε διασκεδάσει προσπαθώντας!
• Έχετε πάντα καύσιμα στο αυτοκίνητο. Δεν ξέρετε πότε θα χρειαστεί να κάνετε τη βόλτα σας στο μαιευτήριο.
• Να ξεκουράζεστε γιατί το σώμα σας το χρειάζεται. Μην ξεχνάτε ότι έχετε στην κοιλιά σας έναν μικρό ανθρωπάκο που καταναλώνει πολλή ενέργεια από εσάς.
• Μην θορυβηθείτε εάν νιώθετε λιγότερες κινήσεις του μωρού σας. Είναι αρκετά μικρός ο χώρος πλέον! Εάν θέλετε να προκαλέσετε κίνηση, δοκιμάστε κάτι γλυκό. Τα περισσότερα μωρά αντιδρούν με τη ζάχαρη και αρχίζουν να κινούνται μετά από λίγο.

40η εβδομάδα: Είναι πλήρως διαμορφωμένο και έτοιμο να γεννηθεί.

Το μωρό σας είναι περίπου 50-52 εκατοστά και ζυγίζει 3.300 γραμμάρια, όσο δηλαδή ζυγίζει μία σχετικά μικρή κολοκύθα. Τόσο το βάρος όσο και το μήκος μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από έμβρυο σε έμβρυο. Η συμπλήρωση της 40ης εβδομάδας κύησης σηματοδοτεί και την ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης σας, βάσει της Πιθανής Ημερομηνίας Τοκετού (ΠΗΤ) που ορίστηκε από το γιατρό σας στην αρχή της εγκυμοσύνης σας. Άρα η μεγάλη ημέρα είναι κοντά! Φυσικά η Πιθανή Ημερομηνία Τοκετού είναι αυτό ακριβώς που περιγράφει ο όρος, πιθανή. Ο τοκετός μπορεί να έρθει νωρίτερα ή και αργότερα από την ημέρα αυτή.

Η μαγεία μέσα σας:

Το μωρό σας είναι πλέον έτοιμο για τον έξω κόσμο. Όλα τα συστήματά του είναι αρκετά ώριμα, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες της ζωής του χωρίς πρόβλημα.

Μέσα στη μήτρα σας είναι σφιχτά κουλουριασμένο, ωστόσο εξακολουθούν να μεγαλώνουν τα νύχια και τα μαλλιά του. Τα οστά του κρανίου του δεν έχουν συνενωθεί ακόμα για να διευκολυνθεί η έξοδος του κεφαλιού την ώρα του τοκετού.

Το βάρος γέννησης ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Ένας μέσος όρος βάρους είναι τα 3.3 κιλά και μήκους τα 51 εκατοστά.

Εσείς -στην πραγματικότητα ο πλακούντας- εξακολουθείτε να παρέχετε τα αντισώματα που θα χρειαστεί το μωρό σας για την καταπολέμηση διαφόρων μολύνσεων τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του.

Αν προγραμματίζετε να θηλάσετε, το γάλα σας θα του δώσει αντισώματα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού του συστήματος (ειδικά το πρωτόγαλα ή πύαρ, το πρώτο υγρό που βγαίνει από το στήθος σας μετά τη γέννα και αποτελεί την πρώτη τροφή του μωρού σας για τις πρώτες 2-3 μέρες της ζωής του).

Συμπτώματα:

1. Συσπάσεις Braxton Hicks
2. Μειωμένη συχνότητα εμβρυϊκών κινήσεων
3. Διαστολή του τραχήλου της μήτρας
4. Διάρροια
5. Πόνος χαμηλά στην κοιλιά
6. Κράμπες στα πόδια
7. Αϋπνίες

Η στιγμή που όλοι περιμένατε! Στις 40 εβδομάδες είστε επίσημα στο τέλος της εγκυμοσύνης σας. Εάν για κάποιες από εσάς η αναμονή συνεχίζεται μη σας πιάνει πανικός, να ξέρετε ότι μόνο το 5% των μωρών γεννιούνται ακριβώς στην ώρα τους. Εξάλλου να θυμάστε πάντα, το μωρό θα έρθει όταν εκείνο το θελήσει (αν δεν υπάρχουν τυχόν επιπλοκές).

Εάν λοιπόν έχετε περάσει την πιθανή ημερομηνία τοκετού (ΠΗΤ), μπορεί να μην έχετε αργήσει όσο πιστεύετε ειδικά αν το υπολογίσατε αποκλειστικά με βάση την ημερομηνία της τελευταίας σας περιόδου. Μερικές φορές οι γυναίκες έχουν ωορρηξία αργότερα από το αναμενόμενο. Αλλά ακόμη και με αξιόπιστους υπολογισμούς μερικές γυναίκες έχουν παρατεταμένη εγκυμοσύνη χωρίς προφανή λόγο.

Αν περάσει 1 με 2 ακόμη εβδομάδες από την ημερομηνία που περίπου αναμενόταν να είχατε γεννήσει, τότε θα αναλάβει ο γιατρός. Εκείνος θα ελέγξει την ωρίμανση του τραχήλου της μήτρας, τη θέση του, το πόσο μαλακός είναι και σε τι φάση διαστολής βρίσκεται, καθώς και την ποιότητα του πλακούντα. Αν κρίνει ότι πρέπει να ξεκινήσει ο τοκετός άμεσα, θα «προκαλέσει» τεχνητές συσπάσεις.

Το μωρό σας μόλις γεννηθεί…

Βλέπει θολά. Μετά τη γέννα τα μωρά μπορούν να εστιάσουν 20-30 εκατοστά μακριά, αλλά είναι αρκετό γι’ αυτά καθώς τόση είναι συνήθως η απόσταση που χωρίζει το μωρό από το βλέμμα της μαμάς την ώρα του θηλασμού (η φύση όλα τα έχει υπολογίσει!).

Εξακολουθεί να κοιμάται σε εμβρυϊκή στάση. Τόσο καιρό ήταν κουλουριασμένο μέσα στην κοιλίτσα σας. Είναι φυσικό γι’ αυτό να εξακολουθεί να έχει αυτήν τη συνήθεια. Θα του πάρει λίγο καιρό να συνειδητοποιήσει ότι έχει χώρο να τεντωθεί!

Έτοιμη για το θηλασμό

Ο θηλασμός είναι θείο δώρο για εσάς και το μωρό σας αλλά μπορεί για κάποιες από εσάς να είναι δύσκολη υπόθεση, ειδικά τις πρώτες ημέρες όπου οι θηλές δεν είναι συνηθισμένες. Μία μαμά που έχει θηλάσει με επιτυχία μπορεί να σας βοηθήσει, αλλά εάν αντιμετωπίζετε πραγματικά προβλήματα, όπως ερεθισμένες θηλές, μπορεί να χρειαστείτε τη βοήθεια ενός συμβούλου γαλουχίας.

Διατροφή:

Αισθάνεστε φουσκωμένη; Μη σταματάτε να πίνετε νερό. Πίνοντας τη συνιστώμενη ποσότητα νερού την ημέρα (6-8 ποτήρια), μειώνετε την κατακράτηση υγρών. Επιπλέον, η πρόσληψη βάρους μειώνεται τον 9ο μήνα και ναι, είναι πιθανό να έχετε χάσει ακόμη και ένα με ενάμισι κιλό.

Τι είναι καλό να κάνετε:

• Εάν είναι αρκετά δύσκολο να κοιμηθείτε, προσπαθήστε να ξεκουράζεστε σε μία πολυθρόνα ή έναν καναπέ.
• Σας τρομοκρατεί η ιδέα να σπάσουν τα νερά στα μαγαζιά ή στη μέση του πουθενά; Μην αγχώνεστε, δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας καθώς το σπάσιμο των νερών συνήθως συνοδεύεται από ήπια ροή υγρών και έχετε αρκετές ώρες περιθώριο μέχρι να φτάσετε στο νοσοκομείο.
• Θέλετε να βάλετε το χεράκι σας στην πρόκληση τοκετού με φυσικό τρόπο; Ιδού οι τρόποι: Περπάτημα, σεξ και πιεσοθεραπεία.
• Προσφέρετε στον εαυτό σας κάποιες απολαύσεις· κάντε ένα πεντικιούρ ή δείτε μια ταινία ή διαβάστε ένα βιβλίο. Όταν γεννηθεί το μωρό σας, θα είστε απασχολημένη 24 ώρες την ημέρα και θα περάσει καιρός μέχρι να καταφέρετε να βρείτε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας.

Οι επιστημονικές παράγραφοι είναι ατόφιοι από το https://www.iaso.gr/